Τι είναι η Ολιστική Ψυχοθεραπεία - Ψυχιατρική;
Η ολιστική ψυχιατρική - ψυχοθεραπεία μπορεί να θεωρηθεί ως ένας κλάδος της ψυχιατρικής που βασίζεται στις αρχές της ολιστικής ιατρικής, σύμφωνα με την οποία ένα άτομο αντιμετωπίζεται σαν ολότητα. Θεωρείται ότι το σώμα, το μυαλό και τα συναισθήματα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα. Επομένως, στη θεραπεία των ψυχικών νόσων, η ολιστική ψυχιατρική και ένας ολιστικός ψυχίατρος βλέπει τη συνολική εικόνα και όχι μονάχα τα συμπτώματα και τις διαγνώσεις, μέσα από ένα βιο-ψυχο-κοινωνικό πρίσμα.
Ως ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, εφαρμόζω αυτές τις αρχές μέσω της Ψυχοθεραπείας, για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση ψυχολογικών διαταραχών όπως η κατάθλιψη και το άγχος.
Ολιστική ψυχιατρική
Η ολιστική ψυχιατρική αναγνωρίζει ότι οι ψυχικές διαταραχές είναι πολυπαραγοντικές και δεν οφείλονται αποκλειστικά σε μία χημική ανισορροπία (π.χ. έλλειψη νευροδιαβιβαστών).
Σαφώς και εκφράζεται βιοχημικά η παθολογία (πχ με την έλλειψη σεροτονίνης), αλλά αυτό είναι μέρος ενός μηχανισμού, και όχι η πραγματική αιτία και το σύνολο της διαταραχής.
Στη σύγχρονη ψυχιατρική πρακτική, δίνεται έμφαση στη φαρμακευτική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Ωστόσο, η ολιστική ψυχιατρική έρχεται να συμπληρώσει αυτή την προσέγγιση, εστιάζοντας όχι μόνο στη νευροβιολογία αλλά και στο ψυχολογικό υπόβαθρο των ψυχολογικών προβλημάτων.
Ένας ολιστικός ψυχίατρος χρησιμοποιεί φάρμακα όταν είναι αναγκαία επιλογή, λόγω της σοβαρότητας της κατάστασης. Επίσης, ενώ τα φάρμακα στις περισσότερες περιπτώσεις μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα μια ψυχικής διαταραχής, δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την ρίζα των προβλημάτων. Η αποκλειστική εστίαση στην καταστολή των συμπτωμάτων συχνά οδηγεί:
- σε μία προσωρινή ανακούφιση, χωρίς ουσιαστική θεραπεία των βαθύτερων ψυχολογικών αιτίων
- σε μακροχρόνια εξάρτηση (π.χ. από βενζοδιαζεπίνες) ή σε χρόνια χρήση αγωγής χωρίς παράλληλη ψυχική ενδυνάμωση. Παράλληλα, η διαχείριση των ανεπιθύμητων ενεργειών της φαρμακευτικής αγωγής απαιτεί προσεκτική παρακολούθηση, ώστε να αποφευχθεί η "πολυφαρμακία" και η επιβάρυνση του οργανισμού.
- στο να μην αναλαμβάνουν οι άνθρωποι την ευθύνη της ζωής τους και να μην κινητοποιούνται για αλλαγές σε τομείς της ζωής που τους στεναχωρούν.
Ολιστικός ψυχίατρος
Ο ρόλος του ολιστικού ψυχιάτρου δεν περιορίζεται στην απλή διαχείριση των συμπτωμάτων. Ως ιατρός με πλήρη κλινική εκπαίδευση, διαθέτει την ικανότητα να διακρίνει πότε μια ψυχολογική διαταραχή απαιτεί βιολογική παρέμβαση (φάρμακα) και πότε μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με συμπληρωματικές μεθόδους θεραπείας.
Αντί να εστιάζει αποκλειστικά στη "χημεία του εγκεφάλου", ο ολιστικός ψυχίατρος αξιοποιεί ένα ευρύ φάσμα θεραπευτικών εργαλείων — από την ψυχοθεραπεία και το EMDR για την επεξεργασία ψυχολογικών τραυμάτων, έως τη βελτίωση του τρόπου ζωής (διατροφή, άσκηση). Στόχος είναι η δημιουργία ενός εξατομικευμένου πλάνου που σέβεται τις ανάγκες του ασθενούς και προάγει την ουσιαστική, μακροπρόθεσμη ίαση.
Οι ασθενείς αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο στα προβλήματά τους για να μπορέσουν τελικά να ανακτήσουν τον έλεγχο της ζωής τους. Η διατροφή του ασθενή, η συνολική σωματική κατάσταση, η ψυχική υγεία και η συναισθηματική κατάσταση εξετάζονται πριν σχεδιαστεί το θεραπευτικό πλάνο.
Στόχος της ολιστικής ψυχιατρικής είναι να ενισχύσει την εγγενή ικανότητα του εγκεφάλου (μέσω της νευροπλαστικότητας) και του σώματος για ανάκαμψη (αυτοΐαση), αίροντας τα εμπόδια που καθυστερούν την ψυχική ανάρρωση.
Ενδείξεις για την ολιστική ψυχιατρική - ψυχοθεραπεία
Η ολιστική ψυχιατρική μπορεί να έχει οφέλη στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Σε ασθενείς με ψυχικές διαταραχές όπως κατάθλιψη, άγχος, κρίσεις πανικού, μετατραυματικό στρες, συμπτώματα περιεμμηνόπαυσης και φοβίες, κα.
- Σε όσους δεν ανταποκρίνονται με τον αναμενόμενο τρόπο στα ψυχιατρικά φάρμακα (αντικαταθλιπτικά, αγχολυτικά).
- Σε όσους προτιμούν τις συμπληρωματικές/ολιστικές μεθόδους θεραπείας
- Στους ανθρώπους που θέλουν να αναλάβουν την ευθύνη της ζωής τους, αλλάζοντας τον τρόπου ζωής, και επιλύοντας προσωπικά, συναισθηματικά και επαγγελματικά θέματα.
Περιορισμοί των φυσικών μεθόδων
Η φαρμακευτική αγωγή είναι σε προτεραιότητα σε περιπτώσεις:
- Άτομα με ενεργό αυτοκτονικό ιδεασμό (σκέψεις αυτοκτονίας, βαριά κατάθλιψη) ή ψυχωσικά στοιχεία απαιτούν πιο άμεση/βιολογική ιατρική φροντίδα (φάρμακα).
- Ανθεκτικές στη θεραπεία νόσοι (πχ ανθεκτική κατάθλιψη, διπολική διαταραχή, βαριά ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή)
Ολιστική Ψυχιατρική
Η ολιστική ψυχιατρική είναι λοιπόν μια ολιστική προσέγγιση για την υγεία, που χρησιμοποιεί συμβατικές και συμπληρωματικές θεραπείες όπου ενδείκνενται για την θεραπεία των ψυχιατρικών διαταραχών.
Οι εξατομικευμένες θεραπευτικές επιλογές σχεδιάζονται ώστε να ταιριάζουν σε κάθε άτομο και έτσι να ενισχυθεί η αυτογνωσία και η αυτοφροντίδα.
