Πόνος στη μέση και κατάθλιψη

Πόνος στη μέση και κατάθλιψη | Οσφυαλγία

Ο πόνος στη μέση (λουμπάγκο) συνδέεται πολύ συχνά με την κατάθλιψη, υπάρχει μία αμφίδρομη σχέση. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η οσφυαλγία μπορεί να οδηγεί σε κατάθλιψη αλλά και αντίστροφα, η κατάθλιψη μπορεί να προκαλεί οσφυαλγία. Οι χρόνιοι πόνοι στο σώμα γενικότερα και τα ψυχοσωματικά συμπτώματα, είναι συχνά σύμπτωματα με τα οποία παρουσιάζεται η κατάθλιψη.

Όπως και με το άγχος, οι άνθρωποι με μέτρια ή σοβαρή κατάθλιψη νιώθουν κάποιες φορές έντονο πόνο. Η κατάθλιψη μπορεί να επιδεινώνει τον πόνο, τη φλεγμονή και προκαλεί κόπωση, με αποτέλεσμα να εμποδίζει την κινητικότητα και την άσκηση. Η έλλειψη άσκησης δημιουργεί επιπλέον στρες στις αρθρώσεις στην πλάτη, και έτσι οι άνθρωποι είναι πιο ευαίσθητοι στον πόνο στη μέση, σε τραυματισμούς και μυϊκούς πόνους. Οι επιδράσεις της κλινικής κατάθλιψης στο σώμα μπορεί να συμβάλλουν στη σοβαρότητα της οσφυαλγίας και την εμφάνιση λουμπάγκο. Από αυτή την πλευρά, η κατάθλιψη μπορεί επίσης να επιδεινώνει την οσφυαλγία.

Υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στον πόνο και στην κατάθλιψη;

Σε πολλούς ανθρώπους, η κατάθλιψη προκαλεί ανεξήγητα ψυχοσωματικά συμπτώματα όπως ο πόνος στην πλάτη ή ο πονοκέφαλος. Αυτή η μορφή πόνου σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι το πρώτο (ή και το μοναδικό!) σημάδι της κατάθλιψης. Επίσης, έντονα ψυχοπιεστικά γεγονότα μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση λουμπάγκο. Έτσι λοιπόν οι ασθενείς μπορεί να ταλαιπωρούνται για χρόνια με πόνους, ψάχνοντας τη λύση σε φάρμακα και γιατροσόφια, ενώ θα έπρεπε να κοιτάξουν τα της ψυχής τους.

Ο χρόνιος πόνος και η κατάθλιψη έχουν άμεση σχέση. Η κατάθλιψη μπορεί να προκαλεί πόνο και ο πόνος μπορεί να οδηγεί σε κατάθλιψη. Μερικές φορές ο πόνος και η κατάθλιψη δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο στον οποίο ο πόνος επιδεινώνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης, και ως αποτέλεσμα η κατάθλιψη εντείνει τον πόνο. Ο πόνος επηρεάζει την διάθεση και μπορεί να οδηγήσει σε πολλά προβλήματα που συνδέονται ή προκαλούν κατάθλιψη, όπως οι διαταραχές στον ύπνο και το άγχος.

Η οσφυαλγία δεν είναι απλά αποτέλεσμα του πόνου που προκύπτει μετά από ένα τραυματισμό. Είναι συχνή σε ανθρώπους που υποφέρουν από κατάθλιψη, χρόνιο πόνο ή που έχουν άλλα σωματικά προβλήματα υγείας, όπως ο διαβήτης, ο καρκίνος ή τα νοσήματα του καρδιαγγειακού.

Αν έχετε οσφυαλγία και υποψιάζεστε ότι έχετε κατάθλιψη (τεστ για την κατάθλιψη), καλό είναι να ζητήσετε βοήθεια πριν τα συμπτώματα γίνουν χειρότερα. Δεν χρειάζεται να μένετε μόνοι και αβοήθητοι. Με την κατάλληλη θεραπεία μπορείτε να αρχίσετε να απολαμβάνετε ξανά τη ζωή σας.

Ψυχοσωματικά συμπτώματα

Η κατάθλιψη μπορεί να προκαλεί ψυχοσωματικά συμπτώματα και διακυμάνσεις στη διάθεση. Περίπου τα 2/3 των ανθρώπων με κατάθλιψη έχουν μακροχρόνιο, ανεξήγητο σωματικό πόνο ή πόνο στη μέση.

Οι απεικονίσεις του εγκεφάλου σε περιοχές που ρυθμίζουν τα συναισθήματα και το σωματικό πόνο, είναι διαταραγμένες από την κατάθλιψη. Η κατάθλιψη έχει επίσης συνδεθεί με την παραγωγή χημικών ουσιών, των κυτοκινών, που μπορεί να προκαλούν φλεγμονή και πόνο.

Με τον ίδιο τρόπο, η κατάθλιψη και οι διαταραχές στον ύπνο έχουν επίσης άμεση σχέση. Η κατάθλιψη μπορεί να επηρεάζει τον ύπνο ή η έλλειψη ύπνου να εντείνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Τα προβλήματα στη συγκέντρωση, στη μνήμη και στη λήψη αποφάσεων είναι χαρακτηριστικά συμπτώματα της κατάθλιψης.

Διάγνωση οσφυαλγίας και μείζων κατάθλιψης 

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στη θεραπεία της μείζων κατάθλιψης για τους ασθενείς με χρόνια οσφυαλγία είναι η έλλειψη διάγνωσης. Αυτό συνήθως συμβαίνει για δύο κυρίως λόγους: οι ασθενείς με χρόνια οσφυαλγία δεν συνειδητοποιούν ότι έχουν κατάθλιψη και ο γιατρός δεν αξιολογεί την ψυχική υγεία του ασθενή.

Οι ασθενείς με χρόνιο πόνο  συνήθως πιστεύουν ότι το πρόβλημά τους είναι αυστηρά ιατρικό. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι τα άτομα με χρόνιο πόνο και κατάθλιψη κάνουν κατά μέσο όρο 20% πιο πολλές επισκέψεις στους γιατρούς από ότι οι ασθενείς που δεν έχουν κατάθλιψη. Επιπλέον, οι ασθενείς με χρόνιο πόνο και κατάθλιψη έχουν 20% λιγότερες πιθανότητες να μιλήσουν σε έναν ψυχοθεραπευτή από ότι οι ασθενείς χωρίς προβλήματα χρόνιου πόνου.

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης ίσως να μην έχουν την ανάλογη προσοχή όπως ο πόνος. Κάποιοι ασθενείς υποβαθμίζουν τα συμπτώματα της κατάθλιψης και πιστεύουν ότι αν ο πόνος υποχωρήσει δεν θα νιώθουν πλέον καταθλιπτικοί. Υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν ότι η κατάθλιψη είναι σημάδι αδυναμίας στην αντιμετώπιση του πόνου. Όταν η διάγνωση της μείζονος κατάθλιψης σε ασθενείς με χρόνια οσφυαλγία δεν έχει γίνει, τότε οι θεραπείες στοχεύουν αυστηρά στον πόνο και έτσι είναι πιο πιθανό να αποτυγχάνουν.

Η παρουσία καταστάσεων χρόνιου πόνου αυξάνει την διάρκεια της κατάθλιψης, και οι ασθενείς που αναζητούν λύση για τον πόνο πρέπει να ζητούν την γνώμη ενός ψυχιάτρου για την κατάστασή τους.  Μόνο έτσι μπορεί να γίνει η αξιολόγηση της ψυχικής τους υγείας.

Θεραπευτικές επιλογές

Η θεραπεία για τους ασθενείς με οσφυαλγία και κατάθλιψη και/ή άγχος είναι μια πρόκληση. Αυτό συμβαίνει επειδή ένας γιατρός πρέπει να λάβει υπόψη του και τους τρεις παράγοντες. Η εστίαση στον πόνο μπορεί να κρύψει μια ψυχολογική διαταραχή και ακόμη και όταν γίνει η σωστή διάγνωση για όλα τα θέματα, η σωστή θεραπεία είναι δύσκολο να βρεθεί. Συχνά δε οι άνθρωποι μέσα στην απελπισία που προκαλεί ο χρόνιος πόνος, αναζητούν γιατροσόφια για τον πόνο στη μέση, για ανακούφιση, ενώ η πραγματική αιτία (κατάθλιψη) διαφεύγει σε ασθενείς και γιατρούς.

Υπάρχουν, ωστόσο, συνδυασμοί θεραπειών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την θεραπεία όλων των προβλημάτων του ασθενούς. Η ψυχοθεραπεία συμβάλλει στην ανακούφιση του πόνου από μόνη της ή σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή για τον πόνο, το άγχος και την κατάθλιψη.

Για να καταφέρει ένα άτομο να διαχειριστεί τον πόνο και την κατάθλιψη, είναι ανάγκη να βρει την κατάλληλη θεραπεία. Οι χρόνιες θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:

• Ψυχοθεραπεία: η ψυχοθεραπεία είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση του άγχους και της κατάθλιψης, και υπάρχουν και μορφές ψυχοθεραπείας για την διαχείριση του πόνου. Σύμφωνα με τις αρχές της ψυχοθεραπείας οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι συμπεριφορές έχουν άμεση σχέση. Στην ψυχοθεραπεία ο ασθενής μαθαίνει νέες δεξιότητες ώστε να μπορεί να διαχειριστεί τον πόνο.
• Χειροπρακτική: η χειροπρακτική έχει ως στόχο την ανακούφιση των σωματικών συμπτωμάτων για την βελτίωση της ψυχικής υγείας. Είναι μια ασφαλής και φυσική προσέγγιση για την υγεία ολόκληρου του σώματος και έχει βαθιές επιδράσεις σε θέματα όπως η κατάθλιψη και το άγχος.
• Trigger points θεραπεία: μια εξαιρετική μέθοδος φυσικοθεραπείας για τη λύση του σπασμού των μυών, που είναι υπεύθυνοι για τον πόνο
• Αντικαταθλιπτικά: τα αντικαταθλιπτικά ανακουφίζουν και τον πόνο και την κατάθλιψη επειδή αυξάνουν τους νευροδιαβιβαστές (όπως η σεροτονίνη) στον εγκέφαλο.
• Somatic tracking: πρόκειται ουσιαστικά για μία τεχνική mindfulness με θετικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου.

Στην οξεία φάση της οσφυαλγίας λουμπάγκο), μπορεί να χρειαστούν ειδικές τεχνικές, ή/και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) και μυοχαλαρωτικά χάπια:

• Αντιφλεγμονώδη: Algofren, το Voltaren, Mesulid, κα).
• Μυοχαλαρωτικά: Muscoril, Norgesic, κα.
• Κρέμες και αλοιφές, έμπλαστρα με καψαϊκίνη.

Φυσικές θεραπευτικές επιλογές

Εκτός από τις παραπάνω θεραπείες, ένας ασθενής μπορεί να επιλέξει εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης των συμπτωμάτων όπως:

• Τεχνικές χαλάρωσης: υπάρχουν πολλές τεχνικές χαλάρωσης που συμβάλλουν στην ηρεμία και στη μείωση του στρες. Το στρες μπορεί να επιδεινώνει τον πόνο, την ανησυχία και τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Οι τεχνικές χαλάρωσης όπως η γιόγκα, η προοδευτική μυϊκή χαλάρωση, ο διαλογισμός και η ενσυνειδητότητα συμβάλλουν στην ανακούφιση του πόνου, του άγχους και της κατάθλιψης.
• Άσκηση: η άσκηση μπορεί να είναι θεραπεία για όλα, και αυτό συμβαίνει επειδή ανακουφίζει το άγχος. Μια μελέτη έδειξε ότι η αερόβια άσκηση, όταν γίνεται σε τακτική βάση και με συγκεκριμένη ένταση για την διατήρηση της υγείας του αναπνευστικού και της καρδιάς, βελτιώνει την συνολική ευεξία και σταδιακά περιορίζει τον χρόνιο πόνο. Η άσκηση που αφορά την μυϊκή ενδυνάμωση βελτιώνει τον πόνο και την διάθεση.

Όταν ο πόνος καλύπτει την κατάθλιψη και το άγχος, η θεραπεία είναι μια πρόκληση. Η ταυτόχρονη διάγνωση και των τριών προβλημάτων και το πως αλληλεπιδρούν μεταξύ τους είναι το πρώτο βήμα προς την επούλωση.

Η αντιμετώπιση του πόνου και της κατάθλιψης είναι πιο αποτελεσματική όταν περιλαμβάνει συνδυασμό θεραπειών.