Αποσυνδετική διαταραχή

Αποσυνδετική διαταραχή

Η αποσύνδεση είναι μια ψυχική διαδικασία στην οποία ένα άτομο αποσυνδέεται από τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις αναμνήσεις ή την αίσθηση της ταυτότητας. Οι αποσυνδετικές διαταραχές περιλαμβάνουν την αποσυνδετική αμνησία, την διαταραχή αποπροσωποποίησης και την αποσυνδετική διαταραχή ταυτότητας.

Οι άνθρωποι που έχουν βιώσει ένα τραυματικό γεγονός συχνά εμφανίζουν σε ένα βαθμό αποσύνδεση στη διάρκεια του γεγονότος ή στις ώρες, στις ημέρες ή στις εβδομάδες που ακολουθούν. Για παράδειγμα, το γεγονός μοιάζει “ανύπαρκτο” ή το άτομο νιώθει αποσύνδεση από όλα όσα συμβαίνουν γύρω του σαν να βλέπει τα γεγονότα από την τηλεόραση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αποσύνδεση υποχωρεί χωρίς να χρειάζεται θεραπεία.

Μερικοί άνθρωποι, ωστόσο, αναπτύσσουν αποσυνδετική διαταραχή που απαιτεί θεραπεία. Οι αποσυνδετικές διαταραχές είναι πολύπλοκα προβλήματα που απαιτούν ειδική διάγνωση, θεραπεία και υποστήριξη. Αν ανησυχείτε ότι εσείς ή ένα αγαπημένο σας πρόσωπο έχει κάποια αποσυνδετική διαταραχή, είναι σημαντικό να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ψυχοθεραπευτή.

Ποια είναι τα συμπτώματα των αποσυνδετικών διαταραχών;

Τα συμπτώματα των αποσυνδετικών διαταραχών εξαρτώνται από τον τύπο και την σοβαρότητα της διαταραχής, αλλά γενικά περιλαμβάνουν:

• συναισθήματα αποσύνδεσης από τον εαυτό
• προβλήματα στην διαχείριση έντονων συναισθημάτων
• ξαφνικές και απρόσμενες εναλλαγές στη διάθεση, για παράδειγμα κάποιος νιώθει λύπη χωρίς λόγο
• θέματα κατάθλιψης ή άγχους ή και τα δύο
• διαστρεβλωμένη εικόνα για τον κόσμο (αποπραγματοποίηση)
• προβλήματα μνήμης που δεν έχουν σχέση με κάποιο τραυματισμό ή πάθηση
• άλλα γνωστικά προβλήματα , όπως η δυσκολία στη συγκέντρωση
• σημαντικά κενά μνήμης όπως όταν κάποιος ξεχνά σημαντικές προσωπικές πληροφορίες
• το άτομο αισθάνεται υποχρεωμένο να συμπεριφέρεται με ένα συγκεκριμένο τρόπο
• σύγχυση ταυτότητας, για παράδειγμα, συμπεριφέρεται με τρόπο που θεωρεί απαράδεκτο

Ποιες είναι οι αποσυνδετικές διαταραχές;

Υπάρχουν τρεις κύριες αποσυνδετικές διαταραχές σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια DSM-5, και περιλαμβάνουν:

• Την αποσυνδετική αμνησία
• Την διαταραχή αποπροσωποποίησης
• Την αποσυνδετική διαταραχή ταυτότητας

Αποσυνδετική αμνησία

Η αποσυνδετική αμνησία συμβαίνει όταν ένα άτομο δεν μπορεί να θυμηθεί λεπτομέρειες ενός τραυματικού ή ψυχοπιεστικού γεγονότος, αν και συνειδητοποιεί ότι έχει απώλεια μνήμης. Αυτή η κατάσταση είναι επίσης γνωστή ως ψυχογενής αμνησία. Αυτός ο τύπος αμνησίας μπορεί να διαρκεί από μερικές μέρες μέχρι ένα ή περισσότερα χρόνια. Η αποσυνδετική αμνησία μπορεί να έχει σχέση με άλλες διαταραχές όπως οι διαταραχές άγχους.

Οι τέσσερις κατηγορίες της αποσυνδετικής αμνησίας περιλαμβάνουν:

• Την περιορισμένη αμνησία: για κάποιο χρονικό διάστημα, το άτομο δεν έχει καμία ανάμνηση από το τραυματικό γεγονός. Για παράδειγμα, μετά από μια επίθεση, το άτομο δεν μπορεί να ανακαλέσει καμία λεπτομέρεια στη μνήμη του για μερικές μέρες.
• Την επιλεκτική αμνησία: το άτομο έχει αποσπασματικές αναμνήσεις από το τραυματικό γεγονός.
• Την γενικευμένη αμνησία: το άτομο δυσκολεύεται να θυμηθεί λεπτομέρειες ολόκληρης της ζωής του.
• Την συστηματική αμνησία: το άτομο έχει μια πολύ συγκεκριμένη απώλεια μνήμης, για παράδειγμα, μπορεί να μη θυμάται ένα συγγενή.

Διαταραχή αποπροσωποποίησης

Η διαταραχή αποπροσωποποίησης χαρακτηρίζεται από το συναίσθημα αποστασιοποίησης του ατόμου από τη ζωή, τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Οι άνθρωποι με αυτή τη διαταραχή νιώθουν απόμακροι και συναισθηματικά αποσυνδεδεμένοι από τον εαυτό τους, σαν να παρακολουθούν έναν ήρωα σε μια ταινία.

Άλλα τυπικά συμπτώματα περιλαμβάνουν προβλήματα με τη συγκέντρωση και τη μνήμη. Το άτομο μπορεί να αναφέρει ότι νιώθει εκτός ελέγχου. Ο χρόνος κυλά πιο αργά. Μπορεί να αντιλαμβάνεται ότι το σώμα του έχει διαφορετικό σχήμα ή μέγεθος από το συνηθισμένο. Σε σοβαρές περιπτώσεις το άτομο δεν μπορεί να αναγνωρίσει τον εαυτό του στον καθρέφτη.

Αποσυνδετική διαταραχή ταυτότητας

Η αποσυνδετική διαταραχή ταυτότητας είναι η πιο αμφιλεγόμενη από τις αποσυνδετικές διαταραχές. Πριν από πολλά χρόνια ονομαζόταν διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας, η οποία είναι η πιο σοβαρή μορφή αποσυνδετικής διαταραχής.

Η κατάσταση τυπικά περιλαμβάνει τη συνύπαρξη δύο ή περισσότερων προσωπικοτήτων στο ίδιο άτομο. Ενώ οι διαφορετικές προσωπικότητες επηρεάζουν τη συμπεριφορά του ατόμου, το άτομο συνήθως δεν αναγνωρίζει αυτές τις καταστάσεις της προσωπικότητας και τις βιώνει ως κενά μνήμης. Η άλλη προσωπικότητα μπορεί να έχει διαφορετική γλώσσα του σώματος, άλλο τόνο φωνής, άποψη για τη ζωή και αναμνήσεις. Το άτομο μπορεί να αλλάζει τις προσωπικότητες όταν είναι σε κατάσταση στρες. Ένα άτομο που έχει αποσυνδετική διαταραχή ταυτότητας σχεδόν πάντα έχει αποσυνδετική αμνησία.

Ποιες είναι οι αιτίες των αποσυνδετικών διαταραχών;

Σύμφωνα με τα στοιχεία η κύρια αιτία των αποσυνδετικών διαταραχών είναι τα χρόνια τραύματα της παιδικής ηλικίας. Παραδείγματα τέτοιων ψυχικών τραυμάτων είναι η επαναλαμβανόμενη σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση, η συναισθηματική κακοποίηση ή η παραμέληση. Ένα οικογενειακό περιβάλλον που είναι απρόβλεπτο και τρομακτικό μπορεί να κάνει ένα παιδί να αποσυνδέεται από την πραγματικότητα σε στιγμές στρες. Η σοβαρότητα της αποσυνδετικής διαταραχής στην ενήλικη ζωή έχει άμεση σχέση με την σοβαρότητα του τραύματος στην παιδική ηλικία.

Τα τραυματικά γεγονότα που συμβαίνουν στη διάρκεια της ενήλικης ζωής μπορεί να προκαλούν αποσυνδετικές διαταραχές. αυτά τα γεγονότα περιλαμβάνουν τον πόλεμο, μια φυσική καταστροφή.

Ποιες είναι οι επιπλοκές των αποσυνδετικών διαταραχών;

Χωρίς θεραπεία, υπάρχουν κάποιες πιθανές επιπλοκές για τους ανθρώπους με αποσυνδετική διαταραχή, και περιλαμβάνουν:

• δυσκολίες στη ζωή, όπως οι διαλυμένες σχέσεις και η απώλεια της δουλειάς
• προβλήματα στον ύπνο όπως η αϋπνία
• σεξουαλικά προβλήματα
• σοβαρή κατάθλιψη
• διαταραχές άγχους
• διατροφικές διαταραχές όπως η ανορεξία ή η βουλιμία
• αλκοολισμός
• αυτοτραυματισμοί, αυτοκτονία

Διάγνωση αποσυνδετικών διαταραχών

Αν ανησυχείτε ότι εσείς ή ένα αγαπημένο σας πρόσωπο έχει κάποια διαταραχή αποσύνδεσης, είναι σημαντικό να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ψυχίατρου. Οι αποσυνδετικές διαταραχές πάντα απαιτούν ειδική φροντίδα.

Η διάγνωση μπορεί να είναι μια πρόκληση καθώς οι αποσυνδετικές διαταραχές είναι πολύπλοκες και τα συμπτώματά τους είναι κοινά με άλλες διαταραχές. Για παράδειγμα:

• Σωματικές αιτίες (όπως ο τραυματισμός ή ο όγκος στον εγκέφαλο) μπορεί να προκαλούν αμνησία και άλλα γνωστικά θέματα.
• Ψυχικές διαταραχές όπως η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, η διαταραχή πανικού και η διαταραχή μετατραυματικού στρες μπορεί να προκαλούν παρόμοια συμπτώματα με αυτά των αποσυνδετικών διαταραχών.
• Επιδράσεις συγκεκριμένων ουσιών και φαρμάκων που μιμούνται τα συμπτώματα.
• Η διάγνωση μπορεί να είναι πιο δύσκολη όταν μια αποσυνδετική διαταραχή συνυπάρχει με άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη.

Θεραπεία αποσυνδετικών διαταραχών

Η θεραπεία των αποσυνδετικών διαταραχών ποικίλει ανάλογα με τον τύπο της διαταραχής και τις ανάγκες του κάθε ανθρώπου, αλλά γενικά περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία και φαρμακευτική αγωγή.

• Η ψυχοθεραπεία συνήθως είναι μακροχρόνια και βοηθά το άτομο να κατανοήσει όλα τα συμπτώματα.
• Η φαρμακευτική αγωγή, αν και δεν υπάρχουν ειδικά φάρμακα για τις αποσυνδετικές διαταραχές, μπορεί να περιλαμβάνει αντικαταθλιπτικά, αγχολυτικά ή αντιψυχωσικά για τον έλεγχο των ψυχικών συμπτωμάτων που έχουν σχέση με την αποσυνδετική διαταραχή.