Ο έρπης ζωστήρας οφείλεται στον ιό varicella zoster (VZV), τον ιό που προκαλεί την ανεμοβλογιά. Μετά την εκδήλωση της ανεμοβλογιάς, ο ιός παραμένει ανενεργός στο νευρικό σύστημα. Η εκ νέου ενεργοποίησή του οδηγεί στην εκδήλωση του έρπη ζωστήρα. Το εξάνθημα που προκαλεί ο έρπης ζωστήρας μοιάζει να “ζώνει” το δέρμα. Η σχετιζόμενη με την ηλικία αυξημένη συχνότητα του έρπη ζωστήρα και οι επιπλοκές του είναι αποτέλεσμα της μειωμένης ανοσίας, της εμφάνισης προβλημάτων υγείας όσο περνούν τα χρόνια και τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες. Ο έρπης ζωστήρας και οι επιπλοκές του ειδικά η μεθερπητική νευραλγία, δημιουργούν σημαντικό ψυχολογικό φορτίο στο ασθενή. Η θεραπεία και η πρόληψη του έρπη ζωστήρα είναι μια μεγάλη πρόκληση.
Ο ιός του έρπητα ζωστήρα- ανεμοβλογιάς προκαλεί αρχικά μια πρωτοπαθή λοίμωξη την ανεμοβλογιά. Ο ιός στη συνέχεια μεταναστεύει από τις δερματικές βλάβες μέσω του άξονα των νευρώνων, και μέσω της ιογενούς εξάπλωσης στα αισθητήρια γάγγλια της σπονδυλικής στήλης και του κρανίου, όπου παραμένει αδρανής. Αργότερα στη ζωή, σε κάποια άτομα μπορεί να γίνει ξανά η ενεργοποίηση του ιού, η οποία προκαλεί δευτεροπαθή λοίμωξη γνωστή ως έρπητας ζωστήρας.
Όταν ένα άτομο έχει νοσήσει με ανεμοβλογιά ως παιδί, το σώμα καταπολέμησε τον ιό της ανεμοβλογιάς- του έρπητα ζωστήρα και έτσι τα σωματικά συμπτώματα της ανεμοβλογιάς υποχώρησαν, αλλά ο ιός παραμένει στο σώμα. Στην ενήλικη ζωή μπορεί να γίνει η ενεργοποίηση του ιού. Αυτή τη φορά, κάνει την εμφάνιση του με τη μορφή του έρπητα ζωστήρα.
Περίπου 1 εκατομμύριο άνθρωποι εμφανίζουν έρπη ζωστήρα κάθε χρόνο. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος όσο περνούν τα χρόνια, με τις μισές περίπου περιπτώσεις να αφορούν ανθρώπους άνω των 50 ετών. Ο έρπης ζωστήρας κάνει την εμφάνισή του στο 10% περίπου των ανθρώπων που έχουν περάσει ανεμοβλογιά στη ζωή τους.
Τα πρώιμα συμπτώματα του έρπη ζωστήρα περιλαμβάνουν:
Άλλα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν μερικές μέρες μετά τα αρχικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Μπορεί να χρειαστούν 3-5 εβδομάδες από την στιγμή που θα κάνουν την εμφάνισή τους τα αρχικά συμπτώματα μέχρι να εξαφανιστεί τελείως το εξάνθημα.
Οι άνθρωποι που έχουν περάσει ανεμοβλογιά έχουν περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης του έρπη ζωστήρα, αλλά επίσης και όσοι έχουν :
Ο ιός της ανεμοβλογιάς δεν εξαφανίζεται από το σώμα. Αντιθέτως, ο ιός παραμένει στη ρίζα του νωτιαίου νεύρου. Για την πλειοψηφία των ανθρώπων, ο ιός παραμένει αδρανής και δεν προκαλεί κάποιο πρόβλημα. Δεν υπάρχουν ξεκάθαρα στοιχεία για τον τρόπο ενεργοποίησης του ιού, αλλά αυτό συμβαίνει συνήθως σε περιόδους άγχους.
Ένα άτομο μπορεί να εμφανίζει έρπη ζωστήρα περισσότερες από μια φορές. Ο μεγαλύτερος μύθος για τον έρπη ζωστήρα είναι ότι κάνει την εμφάνισή του μόνο μια φορά. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Μπορεί ένα άτομο να έχει περισσότερα από ένα επεισόδια.
Ο έρπης ζωστήρας είναι μια υπενθύμιση ότι το σώμα και το μυαλό δεν είναι χωριστά. Ουσιαστικά, το συναισθηματικό στρες δεν προκαλεί έρπητα ζωστήρα καθώς γνωρίζουμε ότι ο ιός του έρπητα ζωστήρα-ανεμοβλογιάς είναι ήδη αδρανής στο σώμα. Ωστόσο, το άγχος αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό μας σύστημα, έτσι μειώνει την ικανότητα του σώματος να αντιμετωπίζει τις ασθένειες. Οποιοσδήποτε ψυχοπιεστικός παράγοντας μπορεί να αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Το στρες στη δουλειά, τα οικογενειακά προβλήματα, η κόπωση είναι μόνο κάποια παραδείγματα στρες στην καθημερινότητα.
Γνωρίζουμε ότι το στρες ενεργοποιεί το μηχανισμός “πάλης ή φυγής” στο σώμα και είναι μια φυσιολογική αντίδραση σε μια απειλητική κατάσταση. Το έντονο στρες οδηγεί στην απελευθέρωση ορμονών, που είτε μας λένε να παλέψουμε ή να τρέξουμε μακριά για την ασφάλειά μας. Το αυτόνομο νευρικό σύστημα ενεργοποιείται από το στρες, και προκαλεί την απελευθέρωση αδρεναλίνης και κορτιζόλης στο σώμα. Η κορτιζόλη μπορεί να καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα και να μειώνει τον αριθμό των λεμφοκυττάρων. Βέβαια, ο κάθε άνθρωπος έχει διαφορετική αντίδραση στο στρες. Ωστόσο, οι ανθυγιεινές συμπεριφορές όπως το κάπνισμα και το αλκοόλ επηρεάζουν επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα.
Ο ιός ταξιδεύει μέσω συγκεκριμένων νεύρων, έτσι συχνά επηρεάζει την μια πλευρά του σώματος. Αυτή η “ζώνη” αντιστοιχεί στην περιοχή του νεύρου στο οποίο έχει φωλιάσει ο ιός. Το εξάνθημα παραμένει εντοπισμένο σε μια περιοχή. Δεν υπάρχει διασπορά σε όλο το σώμα, ο κορμός και το πρόσωπο είναι οι πιο συχνές θέσεις.
Αφού εξαφανιστεί ο έρπης ζωστήρας, ένας ασθενής μπορεί να έχει πόνο στα νεύρα στην ίδια περιοχή. Η μεθερπητική νευραλγία μπορεί να διαρκεί μήνες ή και χρόνια και να γίνεται αρκετά σοβαρή.
Περισσότερο από το 10% των ανθρώπων με έρπη ζωστήρα εμφανίζουν μεθερπητική νευραλγία. Τα στοιχεία δεν είναι ξεκάθαρα για το ποιοι ασθενείς εμφανίζουν νευραλγία και ποιοι όχι. Ίσως τα νεύρα να γίνονται πιο ευαίσθητα ή ο ιός μπορεί να εισβάλλει και να βλάπτει το κεντρικό νευρικό σύστημα.
Άλλες επιπλοκές περιλαμβάνουν:
Φυσικά, δεν εμφανίζουν όλοι οι ασθενείς επιπλοκές.
Υπάρχουν δύο διαθέσιμα εμβόλια που μειώνουν τις πιθανότητες εμφάνισης του έρπητα ζωστήρα και της μεθερπητικής νευραλγίας, το Zostavax® και το Shingrix®, το τελευταίο είναι ένα ανασυνδυασμένο εμβόλιο που περιλαμβάνει δύο δόσεις, με διαφορά έξι μηνών, και έχει 90% αποτελεσματικότητα στην πρόληψη του έρπη ζωστήρα και της μεθερπητικής νευραλγίας. Βέβαια, σύμφωνα με τα στοιχεία η αποτελεσματικότητά του παραμένει στο 85% για περίπου 4 χρόνια.
Το συγκεκριμένο εμβόλιο αφορά τους ανθρώπους 50 ετών και άνω οι οποίοι έχουν καλή υγεία. Το εμβόλιο μπορεί να γίνει εάν:
Γενικά, καλό είναι να κάνουν εμβόλιο τα άτομα που δεν είναι σίγουρα αν έχουν νοσήσει με ανεμοβλογιά
Το άγχος είναι ο κυριότερος παράγοντας για την εμφάνιση του έρπητα ζωστήρα, άρα η διαχείριση του με τη βοήθεια της ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ, της γιόγκα, του διαλογισμού και άλλων τεχνικών χαλάρωσης είναι πολύ σημαντική. Φυσικά, άλλα πράγματα που μπορεί να κάνει κάποιος είναι η υγιεινή διατροφή, η διατήρηση του φυσιολογικού σωματικού βάρους, η τακτική άσκηση, ο επαρκής ύπνος και η διακοπή του καπνίσματος. Επίσης , είναι πολύ σημαντικό οι ασθενείς να γνωρίζουν ότι ο έρπης ζωστήρας μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με την ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ και το ΒΕΛΟΝΙΣΜΟ.Με ποιους φυσικούς τρόπους μπορώ να μειώσω τις πιθανότητες εμφάνισης του έρπητα ζωστήρα;