Τοξική θηλυκότητα

Τοξική θηλυκότητα

Στις μέρες μας είναι πολύ γνωστός ο όρος "τοξική αρρενωπότητα". Αυτός ο όρος περιγράφει την κυρίαρχη συμπεριφορά, την αίσθηση ανωτερότητας, το σεξισμό, που επιδεικνύουν κάποιοι άνδρες. Ενώ πολλά έχουν γραφτεί και έχουν ειπωθεί για την τοξική αρρενωπότητα, δεν έχουν ειπωθεί πολλά για το ακριβώς αντίστροφο, την "τοξική θηλυκότητα".

Σε παγκόσμιο επίπεδο γίνονται πολλές καμπάνιες στα social media για τον ακτιβισμό, όπως το κίνημα MeToo, για το πως οι γυναίκες μπορούν να δώσουν ένα τέλος στην πατριαρχία και στην τοξική αρρενωπότητα. Μια λέξη που είναι συνώνυμη για την πάλη μεταξύ των ρόλων των φύλων και την τοξική αρρενωπότητα, είναι η τοξική θηλυκότητα.

Όπως ακριβώς η τοξική αρρενωπότητα και τα κινήματα για τα δικαιώματα των ανδρών, έτσι και η τοξική θηλυκότητα είναι προϊόν μας πατριαρχικής κοινωνίας.

Τι είναι η τοξική θηλυκότητα;

Οι απόψεις μας για την αρρενωπότητα και την θηλυκότητα επηρεάζονται από την κοινωνία. Ο όρος "τοξική θηλυκότητα" αναφέρεται σε ένα σύνολο επιβλαβών γυναικείων στερεοτύπων που έχουν συνδεθεί με τους κοινωνικά αποδεκτούς ρόλους των γυναικών.

Η τοξική θηλυκότητα είναι το αποτέλεσμα του εσωτερικευμένου μισογυνισμού και όπως η τοξική αρρενωπότητα μπορεί να είναι επιβλαβής. Οι περισσότερες γυναίκες είναι αποδέκτες τοξικής θηλυκότητας από τον τρόπο με τον οποίο μεγαλώνουν.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι όταν οι μαμάδες λένε στα μικρά κορίτσια πως αν δεν ξέρουν να μαγειρεύουν δεν θα αρέσουν στους άνδρες και έτσι θα δυσκολευτούν να βρουν σύντροφο.

Τι δεν είναι η τοξική θηλυκότητα;

Είναι σημαντικό να αναφέρουμε την διαφορά ανάμεσα στην τοξική θηλυκότητα και στο σεξισμό, επειδή δεν είναι το ίδιο πράγμα, παρόλο που μπορεί να συνυπάρχουν.

Ο σεξισμός επικεντρώνεται στην υποβάθμιση των δικαιωμάτων των γυναικών, ενώ η τοξική θηλυκότητα ορίζει τη γυναικεία ύπαρξη τόσο ρηχά, που μια γυναίκα νιώθει να στερείται βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων λόγω φύλου.

Χαρακτηριστικά των γυναικών και τοξική θηλυκότητα

Όταν οι άνθρωποι κάνουν συζητήσεις για την θηλυκότητα, σπάνια αγγίζουν το θέμα της τοξικής θηλυκότητας, κυρίως επειδή οι περισσότεροι δεν το βλέπουν ως πρόβλημα. Ωστόσο, η τοξική θηλυκότητα μπορεί να είναι εξίσου καταστροφική με την τοξική αρρενωπότητα.

Παραδοσιακά, οι γυναίκες έχουν ως κύρια χαρακτηριστικά τη συμπόνια, τη φροντίδα, την ενσυναίσθηση. Όλα αυτά μπορεί να γίνουν τοξικά όταν χρησιμοποιούνται για να υπονομεύσουν τους άλλους.

Η κοινωνία περιμένει από τις γυναίκες να καλύπτουν το γυναικείο ρόλο τους, να είναι υποταγμένες και να δίνουν έμφαση στην εμφάνιση. Αυτό όμως οδηγεί στην ανάπτυξη ψυχικών διαταραχών, την αδυναμία επιδίωξης θέσεων εξουσίας και την ενίσχυση των αρρενωπών πεποιθήσεων.

Το αποτέλεσμα της τοξικής θηλυκότητας μπορεί να είναι το μίσος προς τους άνδρες, η υπερεσεξουαλικότητα και η υποτίμηση του εαυτού.

Το μίσος προς τους άνδρες μπορεί να προκύπτει από τη μάχη ενάντια στην πατριαρχική κοινωνία. Για πολλές γυναίκες, αυτή η μάχη σηματοδοτεί τους αγώνες ενάντια σε εγκλήματα όπως η σεξουαλική επίθεση.

Η τοξική θηλυκότητα είναι το προϊόν των δεκαετιών της ανδρικής κυριαρχίας, όπου οι γυναίκες δεν επιτρέπονταν να κυριαρχούν ή να εξουσιάζουν τους άνδρες. Αυτό ανάγκασε τις γυναίκες να κάνουν έναν άτυπο πόλεμο και να αντιτεθούν στη βία.

Η αναγνώριση της τοξικής θηλυκότητας γύρω μας

Η τοξική θηλυκότητα δεν είναι εύκολο να αναγνωριστεί καθώς είναι βαθιά ριζωμένη στον τρόπο ζωής μας. Κάποια μηνύματα περνούν μέσα μας από την παιδική και την εφηβική ηλικία.

Ένα παράδειγμα της τοξικής θηλυκότητας είναι ότι οι γυναίκες πρέπει να δουλεύουν πάντα για να είναι αποδεκτές, να είναι πάντα κυρίες και να συμπεριφέρονται με ωραίους τρόπους.

Άλλα παραδείγματα περιλαμβάνουν:

• Οι γυναίκες πρέπει να έχουν όμορφα και καθαρά νύχια.
• Οι τρίχες στο σώμα δείχνουν ότι δεν είναι καθαρές και ότι πρέπει να ξυριστούν.
• Το μακιγιάζ τις κάνει να είναι πιο όμορφες.
• Τα μακριά μαλλιά είναι πιο θηλυκά.

Τοξική θηλυκότητα στη δουλειά

Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι γυναίκες είναι 21% πιο πιθανό να αναφέρουν άδικη μεταχείριση από τις γυναίκες συναδέλφους τους. Έχουν γίνει πολλές συζητήσεις για το πως μπορεί να δημιουργηθεί ένα ασφαλές εργασιακό περιβάλλον για τις γυναίκες. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι το εργασιακό περιβάλλον μπορεί να είναι επιβλαβές και για τους άνδρες επειδή οι γυναίκες μπορεί να γίνουν επιθετικές.

Στο χώρο εργασίας, οι γυναίκες μπορούν να επιτεθούν στους άνδρες χωρίς καμία συνέπεια, καθώς αυτό δεν θεωρείται ακριβώς "παρενόχληση". Αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή οι γυναίκες θεωρούνται το αδύναμο φύλο. Για αυτό το λόγο, οι γυναίκες ξεφεύγουν από την επιθετικότητα επειδή συχνά καλύπτεται από την ομορφιά.

Παραδείγματα τοξικής θηλυκότητας

Για να αναγνωρίσει κάποιος την τοξική θηλυκότητα, είναι ανάγκη να γνωρίζει τι να προσέξει ώστε να μην πέσει θύμα της τοξικής θηλυκότητας. Τα σημάδια περιλαμβάνουν:

• Σχόλια για το σώμα (body shaming) άλλων γυναικών.
• Υποτίμηση των άλλων, ειδικά των συναδέλφων γυναικών.
• Αστεία και κακόβουλα σχόλια για μια άλλη γυναίκα για να κερδίσει την προσοχή ενός άνδρα.
• Εξευτελισμός των ανδρών που είναι ήρεμοι ή έχουν θηλυκά χαρακτηριστικά και δεν καλύπτουν τις προσδοκίες της κοινωνίας για το πως είναι ένας άνδρας.
• Παθητικά επιθετική συμπεριφορά όπως η χειραγώγηση.
• Σαμποτάρισμα των άλλων, ψέματα για δικό τους όφελος, παραπλανητικές συμβουλές.
• Ζήλια, κακία για τους άλλους, ειδικά τις γυναίκες συναδέλφους για την δημοτικότητα, την εμφάνιση και τα επιτεύγματα τους
• Αρνητικός ανταγωνισμός με τις άλλες γυναίκες μέσω της κυριαρχίας ή της σεξουαλικότητας.

Πώς η θηλυκότητα συμβάλλει στα κοινωνικά πατριαρχικά πρότυπα;

Η παραδοσιακή εκδοχή της θηλυκότητας έχει συμβάλλει με κάποιο τρόπο στα πατριαρχικά κοινωνικά στερεότυπα, όπως η αντικειμενοποίηση της γυναίκας.

Το body positivity είναι ένας κομμάτι του φεμινιστικού κινήματος από τις γυναίκες που ήθελαν να επαναπροσδιορίσουν τα παραδοσιακά πρότυπα ομορφιάς. Ωστόσο, οι περισσότερες γυναίκες ακόμη νιώθουν ότι η αξία τους καθορίζεται από την εξωτερική τους εμφάνιση. Αυτό υπονομεύει την αξία και αντικειμενοποιεί τις γυναίκες. Η μοντέρνα θηλυκότητα αγκαλιάζει όλους τους τύπους σώματος.

Μοντέρνα θηλυκότητα

Η μοντέρνα θηλυκότητα ενθαρρύνει τις γυναίκες να εκφράζουν την αξία τους με άλλους τρόπους. Για παράδειγμα, με τις δημιουργικές τους ικανότητες, τα ακαδημαϊκά τους επιτεύγματα, τις δεξιότητες και τις δυνάμεις τους , πράγματα που είναι πιο πολύτιμα από την εξωτερική εμφάνιση.

Η κίνηση ενάντια στα παραδοσιακά πρότυπα ομορφιάς αποτελεί ένα μεγάλο κομμάτι του φεμινιστικού κινήματος. Οι γυναίκες πλέον δίνουν έμφαση στις ικανότητές τους, στην δημιουργικότητα, στην ευγένεια και στην ευφυΐα. Παρόλο που η κοινωνία δίνει έμφαση στη σεξουαλικότητα.

Η μοντέρνα θηλυκότητα ενθαρρύνει την ισότητα των δύο φύλων. Ενθαρρύνει τους άνδρες να μάθουν να εκφράζονται συναισθηματικά. Με αυτό τον τρόπο καταπολεμά την τοξική αρρενωπότητα καθώς ενθαρρύνει τους άνδρες να είναι ποιο ανοιχτοί με την θηλυκή τους πλευρά χωρίς αυτό να αποτελεί απειλή για την αρρενωπότητα.

Το κίνημα του φεμινισμού

Το κίνημα του φεμινισμού διαχωρίζεται σε τρία κύματα:

• Το πρώτο στις αρχές του 20^ου αιώνα , όπου οι γυναίκες πίεζαν για πολιτική ισότητα.
• Το δεύτερο κύμα έλαβε χώρα το 1960 και το 1970 όπου οι νέες γυναίκες πίεζαν για επαγγελματική και νομική ισότητα και για τα δικαιώματα τους.
• Το τρίτο κύμα του φεμινισμού έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες δεκαετίες, όπου οι γυναίκες πιέζουν για κοινωνική ισότητα και κοινωνική δικαιοσύνη.

Καθώς η πολιτική και η νομική ισότητα είναι ξεκάθαρες, η κοινωνική ισότητα είναι πιο πολύπλοκο θέμα. Το κύμα του σύγχρονου φεμινισμού αποτελείται από γυναίκες που θέλουν να αλλάξουν τις ασυνείδητες προκαταλήψεις και τα πολιτισμικά πρότυπα που θέτουν τις γυναίκες σε μειονεκτική θέση.

Λόγω του κινήματος του φεμινισμού σε διαφορετικές εποχές, η σεξουαλική βία έχει μειωθεί στο μισό τις τελευταίες δεκαετίες. Επίσης, η ενδοοικογενειακή βία έχει μειωθεί και οι γυναίκες ξεπερνούν τους άνδρες στο εργασιακό περιβάλλον. Αυτές οι αλλαγές άρχισαν να συμβαίνουν από το δεύτερο κύμα του φεμινισμού στη δεκαετία του 1970, παρόλο που οι γυναίκες ακόμη αντιμετωπίζουν παρενόχληση σε διαφορετικές βιομηχανίες.

Εξάλειψη της τοξικής θηλυκότητας

Οι ίδιες κινήσεις που έγιναν για την καταπολέμηση της τοξικής αρρενωπότητας μπορούν να γίνουν και στην περίπτωση της τοξικής θηλυκότητας.

Ένα σημαντικό κομμάτι της θηλυκότητας είναι η αποκάλυψη των δυνατοτήτων των γυναικών χωρίς επιθετικότητα. Η θηλυκότητα πρέπει να ενώνει τις γυναίκες μέσα από τις κοινές εμπειρίες παρενόχλησης, μισογυνισμού, και σεξισμού.

Η ισότητα των φύλων μπορεί να υπάρξει μόνο όταν οι άνδρες και οι γυναίκες συμφωνήσουν ότι η τοξική θηλυκότητα υπάρχει όπως και η τοξική αρρενωπότητα και να προχωρήσουν μαζί με μια θετική αλλαγή.

Είναι η τοξική θηλυκότητα μια άλλη μορφή bullying;

Πολλά άρθρα έχουν γραφτεί για την τοξική θηλυκότητα, ειδικά στον εργασιακό χώρο. Οι γυναίκες μπορεί να δέχονται bullying από άλλες γυναίκες και έτσι να μένουν πίσω στην καριέρα τους.

Με πάνω από το 70% των γυναικών να νιώθουν ότι δέχονται bullying από άλλες γυναίκες σε μια δουλειά, είναι εύκολο κάποιος να κατηγορήσει την τοξική θηλυκότητα. Ωστόσο, με αυτό τον τρόπο μπορούμε να πέσουμε στην παγίδα των αρνητικών στερεοτύπων που ιστορικά συνδέονται με τα θηλυκά χαρακτηριστικά.

Η συζήτηση γύρω από το πότε οι γυναίκες πρέπει να υποστηρίζουν τις γυναίκες στον εργασιακό χώρο είναι σημαντική αλλά δεν έχει σχέση με την τοξική θηλυκότητα. Όταν συγχέουμε αυτά τα δύο, τότε ενισχύουμε την άποψη ότι οι γυναίκες είναι ζηλιάρες και σαμποτάρουν η μία την άλλη.