Το χρόνιο στρες είναι μια μακροχρόνια κατάσταση που μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στην ψυχική και στην σωματική μας υγεία.
Όταν βιώνουμε στρες, ενεργοποιείται ο μηχανισμός πάλης ή φυγής και απελευθερώνονται ορμόνες που προετοιμάζουν το σώμα να δράσει. Είμαστε σε σωματική και ψυχολογική εγρήγορση καθώς αυξάνεται ο ρυθμός της καρδιάς και της αναπνοής.
Αυτό μας επιτρέπει να αναλάβουμε δράση και να ανταποκριθούμε άμεσα σε μια κατάσταση. Ωστόσο, αυτή η παρατεταμένη κατάσταση εγρήγορσης γίνεται προβληματική όταν δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος και παραμένετε έτσι για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Το στρες είναι μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού που έχει ως σκοπό να μας προστατεύσει από τις απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις. Τέτοιες απειλές μπορεί να είναι σπάνιες στις μέρες μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η ζωή μας έχει στρες.
Καθημερινά όλοι μας αντιμετωπίζουμε πολλές απαιτήσεις, όπως ο υπερβολικός φόρτος στην εργασία, οι οικονομικές υποχρεώσεις και η φροντίδα της οικογένειας. Το σώμα μας αντιδρά σε μικρά πράγματα ως απειλές. Κατά συνέπεια νιώθουμε ότι μας επιτίθενται. Αλλά δεν μπορούμε να ανταποδώσουμε. Όμως δεν είναι ανάγκη να αφήνετε το στρες να ελέγχει τη ζωή σας.
Όταν αντιλαμβάνεστε μια απειλή, ο υποθάλαμος ενεργοποιεί ένα σύστημα συναγερμού στο σώμα. Ο συνδυασμός νευρικών και ορμονικών ερεθισμάτων, οδηγεί στην απελευθέρωση ορμονών από τα επινεφρίδια, όπως η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη.
Η αδρεναλίνη αυξάνει τον ρυθμό της καρδιάς, αυξάνει την αρτηριακή πίεση και μας δίνει ενέργεια. Η κορτιζόλη, που είναι η κύρια ορμόνη του στρες, αυξάνει τα επίπεδα της γλυκόζης στην κυκλοφορία του αίματος, αυξάνει τη χρήση γλυκόζης από τον εγκέφαλο και την διαθεσιμότητα ουσιών που επιδιορθώνουν τους ιστούς.
Η κορτιζόλη περιορίζει κάποιες λειτουργίες που δεν είναι ουσιαστικές για το μηχανισμό πάλης ή φυγής. Μεταβάλλει την απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος και καταστέλλει το πεπτικό σύστημα, το αναπαραγωγικό σύστημα. Αυτός ο πολύπλοκος φυσικός μηχανισμός επικοινωνεί με περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχουν τη διάθεση, τα κίνητρα και το φόβο.
Η απόκριση του σώματος στο στρες είναι συνήθως αυτοπεριοριζόμενη. Όταν περάσει η απειλή , οι ορμόνες επανέρχονται σε φυσιολογικά επίπεδα. Τα επίπεδα της αδρεναλίνης και της κορτιζόλης μειώνονται, ο ρυθμός της καρδιάς και η αρτηριακή πίεση επανέρχονται σε φυσιολογικά επίπεδα και τα υπόλοιπα συστήματα επανέρχονται σε φυσιολογική λειτουργία.
Όταν όμως οι ψυχοπιεστικοί παράγοντες επιμένουν τότε ο μηχανισμός πάλης ή φυγής παραμένει ενεργός. Η μακροχρόνια ενεργοποίηση αυτού του μηχανισμού και η έκθεση στα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης και σε άλλες ορμόνες επηρεάζουν σχεδόν όλες τις λειτουργίες του σώματος. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο για προβλήματα υγείας που περιλαμβάνουν:
Το χρόνιο στρες μπορεί να έχει πολλές επιδράσεις στο μυαλό και στο σώμα. Μερικά σημάδια του χρόνιου στρες περιλαμβάνουν:
Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν στην ένταση. Πολλά από αυτά επιδεινώνονται με τον καιρό καθώς το στρες επιμένει.
Υπάρχει ένας αριθμός παραγόντων και καταστάσεων που μπορεί να οδηγήσουν σε χρόνιο στρες. Μερικές φορές μπορεί να είναι αποτέλεσμα ενός σοβαρού, μακροχρόνιου προβλήματος. Πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν:
Η αντίδρασή στα ψυχοπιεστικά γεγονότα είναι διαφορετική για κάθε άνθρωπο. Το πως θα αντιδράσετε σε αυτά επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες όπως:
Υπάρχουν άνθρωποι που αντιδρούν ήρεμα σε όλα και άλλοι που αντιδρούν υπερβολικά.
Οι επιδράσεις του χρόνιου στρες μπορεί να είναι πολύ σοβαρές , ακόμη και εξουθενωτικές. Καταστάσεις που συνδέονται με το χρόνιο στρες περιλαμβάνουν:
Τα ψυχοπιεστικά γεγονότα είναι κομμάτι της ζωής μας και είναι αναπόφευκτά για όλους. Αλλά μπορείτε να κάνετε βήματα να αντιμετωπίσετε την επίδραση αυτών των καταστάσεων στη ζωή σας.
Μπορείτε να μάθετε να αναγνωρίζετε τι σας αγχώνει και πως μπορείτε να φροντίσετε τον εαυτό σας σωματικά και συναισθηματικά ώστε να ξεπεράσετε το στρες.
Οι στρατηγικές διαχείρισης του στρες περιλαμβάνουν:
Ένας από τους καλύτερους τρόπους αντιμετώπισης του χρόνιου στρες είναι να αναγνωρίσετε τη ρίζα του. Αυτό δεν είναι εύκολο. Αν υπάρχει κάποια σχέση στη ζωή σας που σας προκαλεί στρες, ίσως να πρέπει να εξετάσετε αν θέλετε να συνεχίσετε τη σχέση. Αν η δουλειά σας προκαλεί στρες ίσως να θέλετε να βρείτε μια άλλη δουλειά.
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι οι μεγάλες αλλαγές μπορεί να είναι πηγή χρόνιου στρες. Για αυτό είναι σημαντικό να αξιολογείτε τις επιλογές σας και να ζυγίζετε τα υπέρ και τα κατά σε κάθε κατάσταση.
Μια αλλαγή μπορεί να αυξήσει το στρες και την ανησυχία, αλλά μπορεί μακροπρόθεσμα να μειώσει το άγχος και να αυξήσει την ευτυχία σας.
Είναι σημαντικό να αποφασίσετε ποια πράγματα είναι ανάγκη να αποβάλλετε από τη ζωή σας για να μειώσετε το στρες. Μπορεί να χρειαστεί να πείτε όχι σε δραστηριότητες και υποχρεώσεις, να βάλετε όρια στους γύρω σας ή να αναθέσετε κάποιες ευθύνες στους άλλους.
Τα όρια είναι πολύ σημαντικό κομμάτι στη διαχείριση του άγχους, για αυτό είναι σημαντικό να μάθετε να αναγνωρίζετε πότε είναι ανάγκη να εφαρμόζονται. Μερικά σημάδια που δείχνουν ότι πρέπει να θέσετε τα όρια σας είναι:
Δεν είναι εύκολο να μάθετε να λέτε όχι. Ωστόσο, μπορείτε να βρείτε τρόπους να περιορίσετε τις υποχρεώσεις σας για να μειώσετε το στρες.
Όταν αντιμετωπίζετε συνεχές στρες, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να φροντίζετε τον εαυτό σας. Δώστε χρόνο στον εαυτό σας να ξεκουραστεί, να χαλαρώσει, ακολουθήστε μια ισορροπημένη διατροφή, ασκηθείτε και κοιμηθείτε καλά.
Η άσκηση έχει πολλά οφέλη στην υγεία μας, και ένα από αυτά είναι η μείωση του στρες και της ανησυχίας. Φυσικά , όταν το στρες σας κατακλύζει είναι δύσκολο να μείνετε δεσμευμένοι στην άσκηση.
Οι σχέσεις μερικές φορές αποτελούν πηγή παρατεταμένου στρες, αλλά όταν έχετε υποστηρικτικούς ανθρώπους στη ζωή σας είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα ενάντια στο στρες. Η κοινωνική υποστήριξη είναι πολύ σημαντική για την σωματική και την ψυχική μας υγεία. Μας βοηθά να είμαστε πιο ανθεκτικοί και μας προστατεύει από ψυχικές διαταραχές που σχετίζονται με το στρες και τα τραύματα.
Η ψυχοθεραπεία είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να μάθετε να αντιμετωπίζετε το στρες και να μετριάσετε τον αντίκτυπο του στην υγεία σας. Ο ψυχοθεραπευτής θα σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε τις πηγές τους άγχους στη ζωή σας και θα μάθετε τρόπους αντιμετώπισης.