Cinematherapy

Cinematherapy

Οι ταινίες μπορεί να αποτελούν μια απόδραση από την πραγματικότητα για κάποιους ανθρώπους, αλλά επίσης είναι βαθιές αντανακλάσεις της κουλτούρας μας και της ζωής μας. Μια ταινία του σινεμά  μπορεί να έχει σημαντικές επιδράσεις στα συναισθήματα και στις σκέψεις. Μπορούμε να δούμε άλλους κόσμους, πραγματικούς και φανταστικούς. Η cinematherapy χρησιμοποιεί αυτές τις επιδράσεις ως καταλύτη για την θεραπεία.

Οι θεραπευόμενοι βλέπουν στοχευμένα ταινίες με την καθοδήγηση του θεραπευτή, με την πρόθεση να δουν αντανακλάσεις του εαυτού τους. Μπορεί να ταυτίζονται με τους χαρακτήρες ή να βρίσκουν ότι η δική τους εμπειρία είναι λίγο διαφορετική. Αυτές οι πληροφορίες στις συνεδρίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώστε να εξερευνήσει ο θεραπευόμενος τον εσωτερικό του κόσμο.

Ψυχοθεραπευτικές επιλογές

Από τη στιγμή που έχετε πάρει την απόφαση να ξεκινήσετε ψυχοθεραπεία, σίγουρα θα έχετε ανακαλύψει ότι υπάρχουν πολλές διαφορετικές διαθέσιμες επιλογές. Ακόμη και αν έχετε κάνει έρευνα, έχετε μιλήσει με φίλους και μέλη της οικογένειάς σας, μπορεί να μην έχετε ξεκαθαρίσει τι σας ταιριάζει. Μπορεί να ανησυχείτε ότι θα επιλέξετε την λάθος θεραπεία και θα χάσετε το χρόνο και την ενέργειά σας άσκοπα. Ωστόσο, στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλές διαφορετικές θεραπείες που μπορούν να σας βοηθήσουν με διαφορετικούς τρόπους. Το καλύτερο πράγμα που έχετε να κάνετε είναι να έχετε ανοιχτό μυαλό και απλά να δοκιμάσετε για να δείτε τι σας ταιριάζει. Μια μορφή ψυχοθεραπείας για την οποία οι περισσότεροι δεν έχουν ακούσει πολλά πράγματα είναι η cinematherapy.

Τι είναι η cinematherapy;

Στην Αρχαία Ελλάδα, το θέατρο χρησιμοποιούνταν ως μέσο κάθαρσης. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι το κοινό νιώθει ανακούφιση όταν μοιράζεται τα συναισθήματα με τους ηθοποιούς. Η κάθαρση είναι αποτέλεσμα της ενσυναίσθησης και το κοινό πρέπει να αφήνει το θέατρο με ένα αίσθημα κάθαρσης.

Ο Φρόυντ ανανέωσε την έννοια της κάθαρσης με την θεωρία του ότι η αποκάλυψη και η απελευθέρωση των καταπιεσμένων συναισθημάτων μπορεί να οδηγήσει στην ανακούφιση και τελικά στην ευτυχία.

Στις μέρες μας, οι ψυχοθεραπευτές χρησιμοποιούν διάφορα μέσα, όπως την βιβλιοθεραπεία με παρόμοιο τρόπο. Ο ψυχοθεραπευτής για παράδειγμα προτείνει ένα βιβλίο στον θεραπευόμενο που περιέχει μια ιστορία με παρόμοια στοιχεία με τη δική του. Ο θεραπευόμενος διαβάζει το βιβλίο και συζητά με τον ψυχοθεραπευτή, χρησιμοποιεί την ιστορία για να επεξεργαστεί τις δικές του επιλογές και σκέψεις. Η cinematherapy (κινηματογραφοθεραπεία) είναι μια μέθοδος ανάλογη με την βιβλιοθεραπεία, η οποία χρησιμοποιεί ταινίες ή θεατρικές παραστάσεις αντί για βιβλία.

Στην πιο απλή της μορφή, η cinematherapy χρησιμοποιεί τις κινηματογραφικές ταινίες για να προκαλέσει συναισθήματα, συγκίνηση, κίνηση ή ένα θεραπευτικό στόχο. Ο ασθενής και ο ψυχοθεραπευτής συζητούν για τις καταστάσεις, τους χαρακτήρες και την πλοκή. Αυτός είναι ένας τρόπος για να επικεντρώνονται σε σημαντικά θέματα που μπορεί να βιώνει ο θεραπευόμενος.

Όταν κάποιος βλέπει τα προβλήματα από έξω σαν θεατής αυτό μπορεί να τον βοηθήσει να κατανοήσει τις επιλογές και τα πιθανά μονοπάτια που μπορεί να ακολουθήσει. Η χρήση των ιστοριών ως εργαλεία εκμάθησης χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες. Η cinematherapy είναι απλά ένας άλλος τρόπος για να συνεχιστεί αυτή η μέθοδος στη σύγχρονη εποχή.

Υπάρχουν και κάποιες σχετικές έννοιες, όπως το cinema coaching, που γίνεται Life Coaching μέσα από ταινίες του σινεμά.

Πώς λειτουργεί η cinematherapy;

Όπως συμβαίνει με όλες τις μορφές ψυχοθεραπείας, ο στόχος της cinematherapy είναι να βοηθήσει τους ανθρώπους να μάθουν περισσότερα για τον εαυτό τους. Αν κάποιος δυσκολεύεται να δημιουργήσει φιλίες και να συνδεθεί με τους άλλους, ο ψυχοθεραπευτής μπορεί να βρει ταινίες με χαρακτήρες που αντιμετωπίζουν τα ίδια θέματα. Με αυτή τη λογική, το άτομο μπορεί να παρακολουθήσει τις δικές του δυσκολίες μέσα από έναν χαρακτήρα και μια ιστορία. Έτσι, οι χαρακτήρες της ταινίας μπορεί να είναι αντιπρόσωποι των δικών του συναισθημάτων και εμπειριών. Οι συζητήσεις για την ιστορία της ταινίας μπορεί να ανοίξουν διαλόγους ανάμεσα στον ψυχοθεραπευτή και στον θεραπευόμενο και να δώσουν την ευκαιρία για νέες συζητήσεις. Έτσι, η cinema therapy μπορεί να είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να αντιμετωπίσει κάποιος πολύπλοκα θέματα και καταστάσεις με ασφαλή τρόπο.

Η cinematherapy είναι μια μοναδική θεραπευτική επιλογή για τους ανθρώπους που απολαμβάνουν να βλέπουν ταινίες και να τις συζητούν. Μερικές φορές βοηθά τους ανθρώπους να δουν τις δυσκολίες ή τις καταστάσεις σαν παρατηρητές. Έτσι, μπορεί να ξεκινήσει μια συζήτηση για μια δική τους κατάσταση, και να κατανοήσουν γιατί έχουν κάνει κάποιες επιλογές και γιατί μπορεί να υπάρχουν καλύτερες επιλογές.

Ποια είναι τα συναισθήματα που προκαλούν οι ταινίες;

Ο ψυχοθεραπευτής προτείνει μια ταινία σε έναν ασθενή, που την έχει επιλέξει ειδικά για αυτόν. Ο θεραπευόμενος βλέπει την ταινία και μιλά για αυτήν στη συνεδρία.

Πώς μπορεί να επιλέξει ο ψυχοθεραπευτής την κατάλληλη ταινία για τον θεραπευόμενο;

1. Το γέλιο ως φάρμακο: οι ταινίες αυτές έχουν ως σκοπό να δώσουν χαρά στον θεραπευόμενο και να πάρει αποστάσεις από το πρόβλημα που τον απασχολεί. Αυτή είναι μια ευκαιρία να δει με χιούμορ, δηλαδή με μη-δραματική οπτική τα πράγματα.
2. Το κλάμα για συναισθηματική κάθαρση: μερικές φορές κάποιοι άνθρωποι βιώνουν απώλειες και πένθος, αλλά όλα αυτά τα συναισθήματα είναι δύσκολα και επώδυνα. Μια ταινία βοηθά στην απελευθέρωση αυτών των συναισθημάτων.
3. Ελπίδα και ενθάρρυνση: μια ταινία μπορεί να δίνει ελπίδα και λύση σε ένα πρόβλημα, με αποτέλεσμα ο θεραπευόμενος να νιώθει έμπνευση και αισιοδοξία.
4. Αμφισβήτηση αρνητικών πεποιθήσεων και ανακάλυψη δυνάμεων: όταν ένας χαρακτήρας έχει σκαμπανεβάσματα, ο θεραπευόμενος νιώθει λιγότερο μόνος και επίσης ανακαλύπτει δυνάμεις παρόμοιες με αυτές του χαρακτήρα.
5. Βελτίωση της επικοινωνίας: οι χαρακτήρες συχνά δείχνουν τα προβλήματα στην επικοινωνία. Η επιλογή της παρακολούθησης μιας ταινίας με ένα σύντροφο, με ένα φίλο ή ένα μέλος της οικογένειας μπορεί να δημιουργεί μια ευκαιρία για βελτίωση της επικοινωνίας.

Μετά την επιλογή και την αξιολόγηση της ταινίας, ο θεραπευόμενος αρχίζει να την παρατηρεί. Παρατηρεί όσα νιώθει και σκέφτεται. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχουν τέσσερα κύρια στάδια που συμβαίνουν όταν κάποιος παρακολουθεί μια ταινία:

1. Ταύτιση: ο θεραπευόμενος ταυτίζεται με το χαρακτήρα επειδή έχουν κοινές συμπεριφορές και στόχους και παρατηρεί τα συναισθήματα του χαρακτήρα.
2. Κάθαρση: ο θεραπευόμενος αναγνωρίζει όσα έμαθε από τις εμπειρίες του χαρακτήρα.
3. Γνώση: ο θεραπευόμενος εσωτερικεύει την εμπειρία του χαρακτήρα και αναπτύσσει μια σύνδεση ανάμεσα στις κοινές εμπειρίες τους.
4. Καθολικότητα: ο θεραπευόμενος δεν νιώθει πλέον μόνος του επειδή έχει δει και άλλους να βιώνουν τα ίδια πράγματα.

Προτεινόμενες ταινίες

Ανάλογα με τα θέματα που απασχολούν τον κάθε θεραπευόμενο, υπάρχουν εκατοντάδες ταινίες. Μια απλή λίστα με ταινίες είναι η παρακάτω:

Σχέσεις

• Ο πόλεμος των Ρόουζ (1989)
• Ιστορία γάμου (2019)
• Η μέρα της Μαρμότας (1993)

Ψυχικές διαταραχές

• Καλύτερα δεν γίνεται (1997)
• Οδηγός αισιοδοξίας (2012)
• Το κορίτσι που άφησα πίσω (1999)
• Η ιστορία του Αντουάν Φίσερ (2002)
• Ένας υπέροχος άνθρωπος (2001)

Εθισμός και ανάρρωση

• 28 ημέρες (2000)
• Όταν ένας άνδρας αγαπά μια γυναίκα (1994)
• Αφήνοντας το Λας Βέγκας (Leaving Las Vegas) (1995)
• Ένα αστέρι γεννιέται (A Star is Born) (2018)

Παιδική κακοποίηση

• Ο Ξεχωριστός Γουίλ Χάντινγκ (1997)
• Σκοτεινό ποτάμι (2003)

Ποια είναι τα οφέλη της cinematherapy;

Αν και το να παρακολουθεί απλά κάποιος μια ταινία δεν είναι μια μεγάλη αλλαγή, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι όταν μια συνεδρία ακολουθεί μετά από μια ταινία έχει πολλά οφέλη.

Τα οφέλη της cinematherapy περιλαμβάνουν την κάθαρση, την γνώση και την αίσθηση ότι οι άνθρωποι νιώθουν λιγότερο μόνοι. Όταν οι θεραπευόμενοι ταυτίζονται με τους χαρακτήρες στις ταινίες, τότε μπορούν να δουν τον εαυτό τους με νέο τρόπο.

Η cinematherapy βοηθά στην κατάθλιψη;

Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η cinematherapy είναι ένα ωφέλιμο εργαλείο για την ενίσχυση της αισιοδοξίας και τη μείωση της απελπισίας, και μπορεί να βοηθήσει να αποκαλυφθούν τα θέματα τα οποία πραγματικά στεναχωρούν τους ανθρώπους. Ως εκ τούτου μπορεί να χρησιμοποιηθεί συμπληρωματικά ως θεραπεία σε ανθρώπους με κατάθλιψη.

Η cinematherapy βοηθά τους ανθρώπους να ανακαλύψουν τις δυνάμεις τους με ένα διαφορετικό τρόπο από την κλασσική ψυχοθεραπεία.

Πώς βοηθούν οι ταινίες στην ψυχοθεραπεία ζεύγους και στην οικογενειακή ψυχοθεραπεία;

Καθώς πολλά ζευγάρια και οικογένειες έχουν παρόμοια θέματα όταν ξεκινούν να κάνουν ψυχοθεραπεία, οι περιπτώσεις διαφέρουν αρκετά.

Υπάρχουν ταινίες που πραγματεύονται θέματα όπως η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, η διαχείριση πιεστικών καταστάσεων, η έλλειψη αναγνώρισης της άποψης του συντρόφου. Όπως επίσης, η αδυναμία έκφρασης των σκέψεων και των συναισθημάτων.

Έτσι, οι ταινίες βοηθούν τα ζευγάρια να συζητήσουν τα θέματα που τους απασχολούν και να δουν τα προβλήματά τους από μια νέα οπτική.

Επίσης, τα παιδιά που βιώνουν το διαζύγιο των γονιών τους, μέσα από τις ταινίες μπορούν να επεξεργαστούν τα συναισθήματά τους. Έτσι, βιώνουν την κάθαρση, απελευθερώνουν τη θλίψη και το θυμό τους και επικοινωνούν καλύτερα με τους γονείς τους.

Cinematherapy και διαχείριση θυμού

Οι ταινίες με θέματα που αφορούν τη σχέση μητέρας-παιδιού, την απουσία του πατέρα, τις φιλίες και την ταύτιση με τους συμμαθητές βοηθούν τα παιδιά να διαχειρίζονται καλύτερα τις διαφωνίες και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους με υγιείς τρόπους.

Η cinematherapy είναι ένα νέο εργαλείο που χρησιμοποιούν οι ψυχοθεραπευτές για να επιταχύνουν την αλλαγή που επιθυμούν οι θεραπευόμενοι. Μπορεί να εφαρμοστεί σε ατομικές ή ομαδικές συνεδρίες, στην ψυχοθεραπεία ζεύγους ή στην οικογενειακή ψυχοθεραπεία. Έχει πολλαπλά οφέλη στην επικοινωνία και σπάει τους φραγμούς που εμποδίζουν την οικειότητα. Οι οικογένειες μπορούν να επεξεργαστούν καλύτερα μεγάλες αλλαγές όπως το διαζύγιο ή μια μετακόμιση, και τα ζευγάρια αντιμετωπίζουν καλύτερα τις δυσκολίες που προκύπτουν.

Οι ταινίες του σινεμά είναι ένας πανίσχυρος τρόπος για να βρουν οι άνθρωποι κίνητρο και να ανακαλύψουν τις δυνατότητές τους.