Γονεϊκή εξουθένωση: σημάδια και αντιμετώπιση

Γονεϊκή εξουθένωση

Το να είσαι γονιός είναι μια δύσκολη και πολλές φορές εξουθενωτική εμπειρία. Σίγουρα η χαρά που παίρνει κάποιος από τα παιδιά του δεν συγκρίνεται με τίποτε άλλο αλλά η πραγματικότητα είναι ότι πολλοί γονείς έρχονται αντιμέτωποι με την  εξουθένωση.

Η γονεϊκή εξουθένωση είναι μια κατάσταση στην οποία οι γονείς νιώθουν εξουθενωμένοι πράγμα που τους κάνει να νιώθουν αποκομμένοι από τα παιδιά τους και να αμφιβάλουν για τις ικανότητές τους ως γονείς. Μπορεί να έχει μακροχρόνιες επιδράσεις που επηρεάζουν όχι μόνο τον γονέα αλλά και τα παιδιά. Οι γονείς που νιώθουν εξουθενωμένοι συχνά παραμελούν τα παιδιά τους και αυτό εντείνει την εξουθένωση.

Η γονεϊκή εξουθένωση είναι πραγματική. Αν η πίεση είναι έντονη αλλά δεν βρίσκετε ποτέ χρόνο για τον εαυτό σας, μπορεί να σας κυριεύσει η ανησυχία, το άγχος και η κατάθλιψη. Οι συνέπειες για εσάς και την οικογένειά σας μπορεί να είναι σοβαρές.

Οι απαιτήσεις της μητρότητας είναι υψηλές. Η ζωή μπορεί να μοιάζει σαν ένα ατελείωτο κύκλο υποχρεώσεων και προσδοκιών μαζί με συναισθήματα απομόνωσης. Ο μύθος ότι οι γυναίκες μπορούν να τα κάνουν όλα, να είναι όμορφες, να έχουν ένα τέλειο και καθαρό σπίτι, να μεγαλώνουν τέλεια τα παιδιά τους και γενικά να έχουν έναν τέλειο γάμο και μια τέλεια ζωή δεν ισχύει.

Μπορεί να κάνετε μια δουλειά που απαιτεί να δουλεύετε εκτός σπιτιού ή να μένετε σπίτι για να φροντίζετε τα παιδιά σας. Η φροντίδα του εαυτού δεν είναι επιλογή, είναι ανάγκη αν θέλετε να είστε καλά και να απολαμβάνετε την οικογένειά σας. Είναι πολύ απλό να θυμάστε ότι αν δίνετε σε όλους εκτός από τον εαυτό σας θα καταλήξετε να θέλετε να φύγετε μακριά.

Πολλές γυναίκες έχουν μια λανθασμένη αντίληψη ότι αν αγαπούν την οικογένειά τους , δεν πρέπει ή δεν είναι ανάγκη να ξεφεύγουν από αυτή. Η πραγματικότητα είναι ότι το διάλλειμα είναι ανάγκη και όχι πολυτέλεια. Αν θέλετε να ζείτε μια ζωή χωρίς ενοχές, με νόημα και ευτυχία, τα οποία είναι ουσιαστικά για την οικογένειά σας και τον εαυτό σας, το διάλλειμα είναι ουσιαστικό.

Οι μαμάδες στις μέρες μας νιώθουν πολλή πίεση. Η ζωή σε μια οικογένεια χωρίς τους παππούδες ή τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας να βοηθούν μπορεί να οδηγήσει στην απομόνωση. Και εκτός από αυτό οι προσδοκίες για τις νέες μαμάδες είναι όλο και περισσότερες. Οι μαμάδες δεν μπορούν να αφήσουν τα παιδιά τους να παίξουν ελεύθερα στο δρόμο, και είναι υπεύθυνες για την διασκέδασή τους, την ασφάλειά τους και τις δραστηριότητές τους. Και με όλα αυτά που συμβαίνουν στον κόσμο τα παιδιά νιώθουν πίεση και οι γονείς πρέπει να προσέξουν και την ψυχική τους υγεία. Το να είσαι γονιός είναι μια δύσκολη δουλειά και είναι καλό να ξεκουράζεστε κάποιες φορές.

Σημάδια εξουθένωσης

Τους τελευταίους μήνες η πανδημία του covid-19 έχει προκαλέσει σημαντικές αλλαγές στη ζωή μας. Μία από αυτές αφορά τους γονείς, οι οποίοι έστελναν τα παιδιά τους στον παιδικό σταθμό, στο σχολείο, σε κατασκηνώσεις και δραστηριότητες. Οι γονείς είναι σε καραντίνα με τα παιδιά τους για μεγάλο χρονικό διάστημα, και αυτό κατά συνέπεια σημαίνει ότι έχουν αναλάβει όλους τους ρόλους, του φροντιστή, του δασκάλου , του διασκεδαστή. Αυτό συμπίπτει με την οικονομική ανασφάλεια, τις οικονομικές αλλαγές, την κοινωνική απομόνωση και άλλες αλλαγές στην ρουτίνα που οδηγούν σε υπερβολικό στρες. Τα όρια ανάμεσα σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητας είναι εύθραυστα. Οι περισσότεροι άνθρωποι με παιδιά οφείλουν να παραδεχτούν ότι είναι δύσκολο να ισορροπήσουν όλες αυτές τις υποχρεώσεις σε περιόδους απογοήτευσης και εξουθένωσης.

Όλο αυτό το στρες μπορεί να οδηγήσει σε εξουθένωση. Η εξουθένωση διαφέρει από το τυπικό στρες καθώς είναι συνεχής, έντονη και επιδρά αρνητικά στους γονείς και στα παιδιά. Πώς θα καταλάβετε αν υποφέρετε από εξουθένωση;

Νιώθετε εξουθενωμένοι. Είστε συνεχώς κουρασμένοι, ανεξάρτητα με το πόσο κοιμάστε θέλετε να μένετε περισσότερη ώρα στο κρεβάτι. Παρατηρείτε ότι έχετε κενά μνήμης ή δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε.

Νιώθετε πόνους και τραβήγματα. Αισθάνεστε δυσάρεστα σωματικά συμπτώματα πιο έντονα από το φυσιολογικό.

Συναισθηματικό στρες. Όταν αλληλεπιδράτε με τα παιδιά σας είναι δύσκολο να απολαύσετε την παρέα τους. Μπορεί να νιώθετε ότι τα προσέχετε με μισή καρδιά. Όταν νιώθετε αναστατωμένοι αντιδράτε πιο έντονα από το συνηθισμένο.

Νιώθετε ότι δεν είστε ικανοί. Νιώθετε ότι δεν είστε ικανοί γονείς, συγκρίνετε τον εαυτό σας με άλλους γονείς. Όταν κάτι δεν πάει καλά σκέφτεστε ότι θα έπρεπε να έχετε κάνει αλλιώς τα πράγματα.

Νιώθετε παγιδευμένοι. Νιώθετε κολλημένοι σε μια κατάσταση αλλά δεν βρίσκετε τρόπους να βελτιώσετε το πως νιώθετε ως γονείς.

Αν έχετε να αντιμετωπίσετε θέματα όπως η απώλεια της δουλειάς σας, η οικονομική ανασφάλεια, ή δεν έχετε χρόνο να φροντίσετε τον εαυτό σας, ο κίνδυνος για εξουθένωση είναι υψηλότερος.

Η εξουθένωση μπορεί να οδηγήσει σε οικογενειακές συγκρούσεις, και παραμέληση όταν τα παιδιά χρειάζονται πρότυπα σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Αν νιώθετε εξουθένωση, ειδικά αν νιώθετε ενοχές ή φοβάστε υπάρχουν τρόποι για να αντιμετωπίσετε την κατάσταση.

Αντιμετώπιση εξουθένωσης

Αν νιώθετε ότι έχει επηρεαστεί η ικανότητά σας να φροντίζετε τα παιδιά σας ζητήστε τη βοήθεια ενός ψυχοθεραπευτή. Μην αφήνετε το στρες και την εξουθένωση να γίνουν κομμάτι της γονεϊκής σας ιδιότητας και κάντε βήματα για να φροντίσετε την ψυχική σας υγεία.

Καλό είναι μια φορά την εβδομάδα να βρίσκετε λίγο χρόνο για τον εαυτό σας και τις ανάγκες σας ώστε να γεμίζετε τις μπαταρίες σας. Αν νιώθετε ότι έχετε φτάσει στα όρια σας και δεν έχετε ιδέα τι να κάνετε, πάρτε ένα λεπτό και αναπνεύστε βαθιά. Αξίζετε ένα διάλλειμα. Αξίζετε μια στιγμή με τον εαυτό σας. Αυτό δεν σας κάνει εγωιστές. Βρείτε ανθρώπους που θα κατανοήσουν τι περνάτε.

Η συνάντηση και η συζήτηση με άλλους γονείς θα σας βοηθήσουν να προλάβετε την εξουθένωση. Και οι δύο γονείς έχουν ανάγκη να ξεκουράζονται και να κάνουν ένα διάλλειμα από την πραγματικότητα. Ακόμη και ένα 24ωρο είναι αρκετό για να επικεντρωθείτε στον εαυτό σας, στη σχέση , στο γάμο σας. Φροντίστε τον εαυτό σας και την ψυχική σας υγεία. Αν έχετε τη δυνατότητα μπορείτε να οργανώσετε ένα ταξίδι ή μια εκδρομή.

Αν δεν έχετε τη δυνατότητα να κάνετε μια εξόρμηση, μοιραστείτε την φροντίδα των παιδιών, το φαγητό τους, το μπάνιο και τον ύπνο ώστε να βρείτε λίγο χρόνο μόνοι σας. Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι αξίζετε λίγο χρόνο μόνοι σας για να ηρεμήσετε και να χαλαρώσετε. Σίγουρα θα υπάρξουν μέρες που αυτό θα σας φαίνεται αδύνατο. Αλλά βοηθά όταν κάποιος άλλος μπορεί να σας βοηθήσει για να κάνετε ένα διάλλειμα.

Καθώς προσπαθείτε να βρείτε τρόπους να αντιμετωπίσετε την γονεϊκή εξουθένωση, μην ανησυχείτε για το αν είστε τέλειοι και αν μεγαλώνετε τέλεια παιδιά. Κανείς δεν είναι τέλειος και το να είστε σκληροί με τον εαυτό σας, ή να έχετε μη ρεαλιστικές προσδοκίες, σας κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Αν βάλετε στην άκρη τα πρέπει και ακούσετε την εσωτερική σας φωνή θα δείτε ότι υπάρχουν δεσμοί μεταξύ γονέα και παιδιού.

Αν η εσωτερική σας φωνή λέει ότι θέλετε τη βοήθεια ενός ψυχοθεραπευτή, εμπιστευτείτε την. Αλλά επίσης σκεφτείτε και τις αλλαγές που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι για να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα της εξουθένωσης.

Δεχτείτε υποστήριξη

Σε πολλές περιπτώσεις οι μαμάδες μένουν στο σπίτι με τα παιδιά και οι μπαμπάδες δουλεύουν όλη την ημέρα. Πιστεύουν ότι έτσι θα μπορέσουν να λύσουν το πρόβλημα , όμως αυτό δεν κάνει τελικά καλό στο ζευγάρι. Οι μαμάδες είναι ανάγκη να είναι σε επικοινωνία με άλλες γυναίκες ώστε να έχουν την συναισθηματική υποστήριξη που χρειάζονται. Οι γυναίκες που έχουν παιδιά ξέρουν τι περνάτε και απολαμβάνουν να συζητούν. Φροντίστε μία φορά την εβδομάδα να συναντιέστε με μία ή περισσότερες γυναίκες.

Συνεχίστε να κάνετε όσα αγαπάτε

Οι περισσότερες μαμάδες περνούν όλο τους το χρόνο με τα παιδιά τους και τελικά συνειδητοποιούν ότι χάνουν τον εαυτό τους. Σταματούν να κάνουν όσα τους ευχαριστούν όπως το να διαβάζουν ή να κάνουν γυμναστική ή να φροντίζουν τον κήπο τους. Το μυαλό τους είναι συνεχώς στα παιδιά. Νομίζουν ότι χάνουν κάτι. Προσπαθήστε να κάνετε όσα σας ευχαριστούν για να αρχίσετε να βρίσκετε ξανά τον εαυτό σας.

Διαχειριστείτε τις ενοχές  

Οι νέες μαμάδες δυσκολεύονται να περάσουν χρόνο μακριά από την οικογένειά τους. Νιώθουν ότι αυτό δεν είναι σωστό και οι ενοχές τις κατακλύζουν. Τελικά κατανοούν ότι οι ενοχές δεν είναι ωφέλιμες. Μόλις καταλάβετε πόσο καλό σας κάνει λίγος χρόνος μακριά από το σπίτι και τα παιδιά, οι ενοχές σας θα εξαφανιστούν.

Ξεκινήστε με μικρά βήματα  

Τα πρώτα σας διαλλείματα μπορεί να είναι μικρά. Ένας καφές με τους φίλους σας, ένα δείπνο με το σύντροφό σας, μια μέρα αφιερωμένη στη φροντίδα του εαυτού σας ή μια ταινία στον κινηματογράφο. Την πρώτη φορά θα νιώσετε παράξενα αλλά τελικά θα διαπιστώσετε ότι όλα πάνε καλά και χωρίς εσάς. Μπορεί τα παιδιά σας να φάνε γλυκά και να φοράνε τα ίδια ρούχα όλο το σαββατοκύριακο αλλά παραμένουν υγιή και χαρούμενα. Αυτό βοηθά να χαλαρώσετε.

Απολαύστε τα οφέλη

Εκτός από το να αποφύγετε την εξουθένωση, υπάρχουν και πολλά άλλα σημαντικά οφέλη όταν περνάτε χρόνο μακριά από την οικογένειά σας. Θα επιστρέφετε σπίτι σας πιο ήρεμοι και ευτυχισμένοι. Όταν τα παιδιά είναι μικρά , είναι υπέροχο να βλέπετε το ενδιαφέρον τους για το που ήσασταν. Με αυτό τον τρόπο θα νιώθετε σιγουριά και αυτοπεποίθηση. Θα είστε πιο ευτυχισμένη μαμά και σύντροφος.