Αντιμετώπιση προβλημάτων ψυχικής υγείας

Αντιμετώπιση προβλημάτων Ψυχικής Υγείας

Όταν κατακλύζεστε από έντονα συναισθήματα, νιώθετε ότι όλα είναι δύσκολα και δεν πιστεύετε ότι μπορείτε να τα διαχειριστείτε. Ο κάθε άνθρωπος έχει τα δικά του όρια σε όσα μπορεί και δεν μπορεί να διαχειριστεί, στο χρόνο και στην ένταση. Ο καθένας μας νιώθει πιεσμένος, για παράδειγμα αν :

• έχει αυξημένο φόρτο εργασίας ή πρέπει να προλάβει συγκεκριμένες ημερομηνίες
• κοιμάται λίγο ή είναι άρρωστος και πρέπει να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του
• έχει να κάνει μια παρουσίαση

Σε αυτές τις περιπτώσεις η πίεση είναι ένα συναίσθημα που υποδηλώνει ότι νιώθουμε “άγχος”. Το άγχος είναι μια φυσιολογική απόκριση, αλλά αν δεν αντιμετωπιστεί και συσσωρευτεί μπορεί να οδηγήσει σε burnout.

Υπάρχουν όμως καταστάσεις που μπορεί να πιέσουν τον καθένα, επειδή ξεπερνούν τις φυσιολογικές ανθρώπινες εμπειρίες και θεωρούνται “τραύματα”. Σε αυτά περιλαμβάνονται για παράδειγμα τα ατυχήματα, οι φυσικές καταστροφές ή η μαρτυρία ενός εγκλήματος. Άλλοι λόγοι που δημιουργούν έντονα συναισθήματα είναι οι αλλαγές στη ζωή που χρειάζονται χρόνο για να τις επεξεργαστείτε, όπως ένας χωρισμός ή ένα διαζύγιο, μια νέα δουλειά ή το πένθος.

Γιατί κάποιοι άνθρωποι νιώθουν πίεση και κάποιοι άλλοι όχι;

Μερικές φορές έρχεται η στιγμή που “η σταγόνα ξεχειλίζει το ποτήρι”. Για κάποιους αυτός ο καταιγισμός συναισθημάτων είναι τόσο έντονος που δεν μπορούν να ελέγξουν τις αντιδράσεις τους. Αυτό μπορεί να συμβαίνει ακόμα και με απλά πράγματα, όπως:

• Το πλυντήριο πιάτων δεν λειτουργεί και εσείς μπορεί να κάθεστε στο πάτωμα και να κλαίτε.
• Ο σύντροφός σας, σας προτείνει να βγείτε έξω με φίλους και εσείς παθαίνετε πανικό.

Αυτές οι αντιδράσεις φαίνονται παράλογες επειδή η απόκριση δεν ταιριάζει με την παρούσα στιγμή. Αυτό συμβαίνει όταν ανεπίλυτα θέματα του παρελθόντος ασυνείδητα ελέγχουν τις αντιδράσεις μας ή γιατί έχει εξαντληθεί η υπομονή και οι αντοχές του ανθρώπου.

Ψυχολογικά θέματα που προκαλούν έντονα συναισθήματα

Άγχος

Το άγχος δεν έχει πάντα λογική αιτία. Μπορεί να αντιμετωπίζετε κάποιες αιτίες που σας προκαλούν άγχος αλλά τελικά να αγχωθείτε με κάτι άλλο. Ο φόβος στη σκέψη σας είναι αυτός που ενεργοποιεί το μηχανισμό πάλης ή φυγής.

Κατάθλιψη

Η κατάθλιψη σημαίνει ότι νιώθετε απελπισία και δεν έχετε ελπίδα για το μέλλον, και ταυτόχρονα νιώθετε ντροπή για το παρελθόν σας. Μπορεί να έχετε σωματικά και συναισθηματικά συμπτώματα που σας οδηγούν στην απομόνωση. Απλά πράγματα όπως το να σηκωθείτε από το κρεβάτι ή να βγείτε μια βόλτα μοιάζουν ακατόρθωτα όταν βιώνετε κατάθλιψη.

Μετατραυματικό στρες (PTSD)

Το μετατραυματικό στρες μπορεί να σας κάνει να νιώθετε πίεση πολλές φορές μέσα στην ημέρα. Το μυαλό και το σώμα είναι κολλημένα στο τραύμα. Μπορεί να έχετε θέματα στον ύπνο σας, να μην μπορείτε να διαχειριστείτε το θυμό σας.

Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ)

Η ΔΕΠΥ μπορεί να προκαλέσει έντονη απογοήτευση και στρες. Ο εγκέφαλός σας συνεχώς στριφογυρίζει σε πράγματα, με αποτέλεσμα να μην μπορείτε να συγκεντρωθείτε, να οργανωθείτε, να διαχειριστείτε το χρόνο σας και τις σχέσεις σας.

Διαταραχές στο φάσμα του αυτισμού

Οι διαταραχές στο φάσμα του αυτισμού αναφέρονται σε ένα εύρος συμπεριφορών και συμπτωμάτων που σας κάνουν πιο αντιδραστικούς σε αισθητηριακές εμπειρίες και λιγότερο συναισθηματικούς. Μπορεί να δυσκολεύεστε στην αλλαγή της ρουτίνας σας.

Αγχώδης προσκόλληση

Μπορεί να νιώθετε πίεση όταν είστε σε μια σχέση και αντί να αισθάνεστε ευτυχισμένο , μέσα σας πανικοβάλλεστε και σας κυριεύει αβεβαιότητα.

Η αγχώδης προσκόλληση συμβαίνει όταν οι γονείς ή οι φροντιστές σας δεν σας έδειχναν την αγάπη τους και την προσοχή τους όταν ήσασταν παιδιά. Μπορεί οι γονείς σας ήταν αναξιόπιστοι, να μην νιώθατε μαζί τους ασφάλεια ή να σας έδιναν αγάπη μόνο όταν τους ευχαριστούσατε. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργήσετε μια αγχώδη σχέση αγάπης.

Οριακή διαταραχή προσωπικότητας

Μπορεί τα συναισθήματα να σας κατακλύζουν , την μια στιγμή να είστε ήρεμοι και την επόμενη να κλαίτε, να είστε υπερευαίσθητοι.

Η οριακή διαταραχή προσωπικότητας συνήθως προέρχεται από κάποιο τραύμα της παιδικής ηλικίας όπως η σεξουαλική κακοποίηση που έχει επηρεάσει την συναισθηματική σας υπόσταση και την ικανότητα να ελέγχετε τον εαυτό σας. Κύριο σύμπτωμα είναι ο φόβος της απόρριψης και της εγκατάλειψης, η μηδενική ανοχή στην απόρριψη, η εναλλαγή εξιδανίκευσης και υποτίμησης προσώπων, και πολύ συχνά οι αυτοτραυματισμοί.

Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD)

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή είναι μια κατάσταση στην οποία το άτομο έχει ανήσυχες και επαναλαμβανόμενες σκέψεις (ιδεοληψίες) τις οποίες προσπαθεί να αντιμετωπίσει με καταναγκαστικές συμπεριφορές (καταναγκασμούς). Οι καταναγκασμοί μπορεί να περιλαμβάνουν για παράδειγμα το συνεχές πλύσιμο των χεριών, οργάνωση, συγκεκριμένα τελετουργικά (που μπορεί να είναι και σε νοητικό επίπεδο, πχ να πει κάποιος προσευχή ή φράσεις επαναλαμβανόμενες φορές) με σκοπό να αντιρροπήσουν (εξουδετερώσουν) τις αρνητικές σκέψεις.

Ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε τα προβλήματα ψυχικής υγείας. Στη διάρκεια της ψυχοθεραπείας θα μάθετε πληροφορίες για την κατάστασή σας και θα αναγνωρίσετε τις αιτίες που προκαλούν συγκεκριμένα συναισθήματα, σκέψεις και συμπεριφορές.

Υπάρχουν πολλές μορφές ψυχοθεραπείας και ο τύπος που είναι κατάλληλος για εσάς εξαρτάται από την κατάστασή σας.

Η ψυχοθεραπεία είναι αποτελεσματική στα περισσότερα προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως:

• Διαταραχές άγχους, όπως η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, οι φοβίες, η διαταραχή πανικού , η διαταραχή μετατραυματικού στρες.
• Διαταραχές της διάθεσης, όπως η κατάθλιψη ή η διπολική διαταραχή
• Εθισμοί, όπως το αλκοόλ ή ο τζόγος
• Διατροφικές διαταραχές , όπως η ανορεξία ή η βουλιμία
• Διαταραχές της προσωπικότητας, όπως η οριακή διαταραχή προσωπικότητας
• Σχιζοφρένεια ή άλλες διαταραχές που προκαλούν αποσύνδεση από την πραγματικότητα

Φυσικά η ψυχοθεραπεία δεν ωφελεί μόνο τους ανθρώπους που έχουν κάποια ψυχική διαταραχή. Η ψυχοθεραπεία βοηθά στο να επιλύσετε προβλήματα που επηρεάζουν κάθε άνθρωπο, όπως για παράδειγμα:

• Επίλυση των διαφωνιών με το σύντροφό σας ή κάποιον άλλο στη ζωή σας
• Ανακούφιση από το στρες που οφείλεται στη δουλειά ή σε άλλες καταστάσεις
• Αντιμετώπιση σημαντικών αλλαγών στη ζωή, όπως το διαζύγιο, ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου ή η απώλεια της δουλειάς
• Διαχείριση ενός χρόνιου προβλήματος υγείας, όπως ο διαβήτης , ο καρκίνος, ο χρόνιος πόνος
• Η επούλωση μετά από σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση
• Βελτίωση του ύπνου, αν δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε ή να μείνετε κοιμισμένοι (αϋπνία)

Σε κάποιες περιπτώσεις η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική όσο τα αντικαταθλιπτικά. Ωστόσο, αυτό εξαρτάται από την κατάστασή σας.

Τι να περιμένετε από την ψυχοθεραπεία;

Η ψυχοθεραπεία δεν θα εξαφανίσει τα συμπτώματά σας μαγικά. Αλλά μπορεί να σας δώσει όλα τα εφόδια για να αντιμετωπίσετε όλες τις προκλήσεις της ζωής με υγιείς τρόπους ώστε να νιώθετε καλά με τον εαυτό σας και τη ζωή σας.

Για να μπορέσετε να επωφεληθείτε από την ψυχοθεραπεία να θυμάστε τα εξής:

• Σιγουρευτείτε ότι νιώθετε άνετα με τον ψυχοθεραπευτή σας.
• Συνεργαστείτε με τον ψυχοθεραπευτή σας. Η ψυχοθεραπεία είναι πιο αποτελεσματική όταν είστε ενεργό μέλος στη θεραπευτική σχέση. Συζητήστε με τον ψυχοθεραπευτή σας ώστε να πάρετε τις καλύτερες αποφάσεις.
• Να είστε ανοιχτοί και ειλικρινείς. Η επιτυχία εξαρτάται από την προθυμία σας να μοιραστείτε τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις εμπειρίες σας και να μάθετε να βλέπετε τα πράγματα από άλλη οπτική. Αν είστε απρόθυμοι να συζητήσετε συγκεκριμένα θέματα επειδή είναι επώδυνα, νιώθετε ντροπή ή φόβο για την αντίδραση του ψυχοθεραπευτή σας, μιλήστε για αυτό.
• Μείνετε δεσμευμένοι στο θεραπευτικό σας πλάνο. Ακολουθήστε το θεραπευτικό σας πλάνο και μην παραλείπετε συνεδρίες, γιατί με αυτό τον τρόπο σαμποτάρετε την εξέλιξή σας. Προσπαθήστε να είστε εκεί σε κάθε συνεδρία και να μοιράζεστε όλες σας τις σκέψεις.
• Μην περιμένετε τα προβλήματα να λυθούν σε μια νύχτα. Τα συναισθηματικά θέματα είναι επώδυνα και πολλές φορές απαιτούν σκληρή δουλειά. Μπορεί να χρειαστείτε αρκετές συνεδρίες μέχρι να αρχίσετε να βλέπετε βελτίωση.