Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή OCD: θεραπεία, συμπτώματα, αιτίες

Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή OCD

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD) είναι μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από ιδεοληψίες (δηλαδή σκέψεις, εικόνες ή παρορμήσεις αιφνίδιας εισβολής, επίμονες και επαναλαμβανόμενες) οι οποίες οδηγούν σε καταναγκασμούς, δηλαδή επαναλαμβανόμενες, εμμονικές, σκόπιμες συμπεριφορές, ή νοητικές δραστηριότητες με τελετουργικό χαρακτήρα που αποσκοπούν στη μείωση των ιδεοληψιών και στη μείωση του άγχους που προκαλούν οι ιδεοληψίες. Επειδή είναι ίσως δύσκολο κανείς να καταλάβει τον παραπάνω ψυχιατρικό ορισμό της ψυχαναγκαστικής διαταραχής, ίσως έχετε δει σε διάφορες σειρές της τηλεόρασης γνωστούς χαρακτήρες με στοιχεία ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής, όπως ο Ντετέκτιβ Μονκ, ο Σέλντον (Big Bang Theory) και η Μόνικα (από τα Φιλαράκια)!

Τύποι ιδεοληψιών

Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι ιδεοληψιών, δηλαδή παρεισφρύουσες σκέψεις και εμμονές με διαφορετική θεματολογία.

1. Έλεγχος

Είναι η ανάγκη για επαναλαμβανόμενο έλεγχο για την ασφάλεια, βλάβες, διαρροές ή φωτιά, κα. Ο έλεγχος μπορεί να περιλαμβάνει τον εμμονικό έλεγχο σε κλειδαριές, συναγερμούς, πόρτες, παράθυρα, φώτα ή άλλες συσκευές. Επίσης ο έλεγχος μπορεί να αφορά και τρίτα πρόσωπα, μπορεί δηλαδή να φοβούνται ότι θα αρρωστήσουν αυτοί ή τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Ένα άτομο με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ίσως να τσεκάρει συνεχώς τα γράμματα και τα emails επειδή φοβάται μήπως κάνει λάθος.

2. Μόλυνση

Αυτό συμβαίνει όταν ένα άτομο με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή νιώθει συνεχώς την εμμονική ανάγκη να πλένεται, και έχει ιδεοληψίες μόλυνσης, δηλαδή ότι τα αντικείμενα που αγγίζει είναι μολυσμένα. Ο φόβος είναι ότι το άτομο θα μολυνθεί, για αυτό επαναλαμβάνει εμμονικά το πλύσιμο ή αποφευκτικές συμπεριφορές. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολικό βούρτσισμα των δοντιών, υπερβολικό καθάρισμα του σπιτιού και την αποφυγή πολυσύχναστων σημείων λόγω του φόβου της μόλυνσης (όπως για παράδειγμα με τον κορωνοϊό).

3. Συλλογή

Το άτομο δεν μπορεί να πετάξει παλιά και άχρηστα αντικείμενα. Τα συσσωρεύει (αποθησαυρισμός), τα θεωρεί όλα “πιθανώς χρήσιμα”.

4. Νοητικός μηρυκασμός

Περιλαμβάνει την επίμονη ενασχόληση με σκέψεις που αφορούν γενικά θέματα, και συχνά φιλοσοφικά ερωτήματα, όπως το τι συμβαίνει μετά το θάνατο ή πως δημιουργήθηκε το σύμπαν. Το άτομο μπορεί να φαίνεται αποκομμένο και βυθισμένο στις σκέψεις του. Ωστόσο, ο μηρυκασμός ποτέ δεν οδηγεί σε μια ολοκληρωμένη άποψη.

5. Επιθετικότητα

Είναι συχνά βίαιες, τρομακτικές ιδεοληψίες που περιλαμβάνουν την απώλεια του ελέγχου και την πρόκληση σωματικής βλάβης σε κάποιο άλλο άτομο σωματικά (ή σεξουαλικά), ιδεοληψίες αυτοκτονίας.

6. Συμμετρία και τάξη

Ένα άτομο με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή θέλει τα αντικείμενα να τοποθετούνται με συγκεκριμένο τρόπο. Ίσως να τοποθετεί τα βιβλία με συγκεκριμένο τρόπο στα ράφια ώστε να είναι στην ίδια ευθεία και πλήρως στοιχισμένα.

7. Σεξουαλικότητα

Ενασχόληση με σεξουαλικές σκέψεις, αμφιβολία για τις σεξουαλικές επιθυμίες και προτιμήσεις του ατόμου, όπως το αν είναι κανείς ομοφυλόφιλος ή λεσβία. Μπορεί να περιλαμβάνονται ιδεοληψίες για τις σχέσεις, ο φόβος του να είναι κάποιος παιδόφιλος, κα.

Όλες οι παραπάνω ιδεοληψίες δεν αποτελούν συνειδητή επιλογή, είναι αντίθετες στην προσωπικότητα του ατόμου και για αυτό προκαλούν έντονο στρες και δυσφορία.

 

Πόσο συχνή είναι η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει κατατάξει την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ) μεταξύ των 20 αιτιών που προκαλούν αναπηρία παγκοσμίως σε ανθρώπους ηλικίας 15-44 ετών.

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή είναι η τέταρτη πιο συχνή ψυχική νόσος μετά τις φοβίες, την κατάχρηση ουσιών και τη μείζονα κατάθλιψη. Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή σχετίζεται με ένα ευρύ φάσμα λειτουργικών βλαβών και έχει σημαντικό αντίκτυπο στην κοινωνική και επαγγελματική ζωή.

Αλήθειες για την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή:

• Οι καταναγκασμοί περιλαμβάνουν συχνά: το πλύσιμο, το καθάρισμα, τον έλεγχο και την επανάληψη.
• Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες από τους άνδρες, με αναλογία γυναίκες:άνδρες να είναι 1.5:1 , εμφανίζεται σε κάθε ηλικία και ανεξάρτητα με το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο.
• Μερικοί άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή κρύβουν αποτελεσματικά τα συμπτώματά τους, γιατί ντρέπονται ή φοβούνται ότι θα στιγματιστούν.
• Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν την ψυχοθεραπεία και την φαρμακευτική αγωγή.

Συμπτώματα ψυχαναγκαστικής διαταραχής

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ) διαχωρίζεται από τις άλλες ψυχικές νόσους λόγω της παρουσίας των ιδεοληψιών, των καταναγκασμών ή και των δύο. Οι ιδεοληψίες ή οι καταναγκασμοί προκαλούν έντονο στρες, είναι χρονοβόρες και παρεμβαίνουν στην φυσιολογική λειτουργικότητα του ατόμου.

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί να εμφανιστεί σε παιδιά και εφήβους, με τη νόσο να ξεκινά σταδιακά και να επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια ή σοβαρά. Μερικοί άνθρωποι έχουν μόνο ιδεοληψίες, χωρίς καταναγκασμούς. Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχει και ψυχωσική εκτροπή, δηλαδή ψυχωσικά στοιχεία στις ιδεοληψίες.

Οι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή γενικά κρύβουν τα συμπτώματά τους, καθώς φοβούνται την ταπείνωση ή το στίγμα. Οι φίλοι και η οικογένεια, ωστόσο, παρατηρούν κάποια σωματικά συμπτώματα.

Ιδεοληψίες – Εμμονές

Οι ιδεοληψίες είναι κάτι πολύ παραπάνω από τις καθημερινές ανησυχίες που αντιμετωπίζουν οι περισσότεροι άνθρωποι όταν σκέφτονται τα πραγματικά προβλήματα της ζωής. Οι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή έχουν υπερβολικές σκέψεις και ανησυχίες που τους οδηγούν σε εμμονικές πράξεις ή σκέψεις (ψυχανακασμοί) σε μια προσπάθεια να ανακουφιστούν ή να καταπιέσουν το φόβο και την ανησυχία.

Ένα άτομο με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή τυπικά:

• Έχει επαναλαμβανόμενες, σκέψεις ή εικόνες που δεν μπορεί να ελέγξει (εμμονές).
• Έχει επίγνωση αυτών των εμμονικών σκέψεων και των συναισθήματων που προκαλούν, και δεν θέλει να έχει αυτές τις ιδέες.
• Βρίσκει αυτές τις σκέψεις ενοχλητικές, ανεπιθύμητες, ότι δεν έχουν νόημα.
• Έχει ανεπιθύμητα συναισθήματα, όπως ο φόβος, η αμφιβολία, η αποστροφή ή ένα συναίσθημα ότι τα πράγματα πρέπει να γίνουν με το σωστό τρόπο.
• Σπαταλά πολύ χρόνο (ώρες) σε αυτές τις ιδεοληψίες, που παρεμβαίνουν στην προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική του ζωή και τον καθιστούν δυσλειτουργικό.

Συχνές ιδεοληψίες περιλαμβάνουν :

• Τις ιδεοληψίες μόλυνσης, η βασανιστική υπερβολική νοητική ενασχόληση με το ενδεχόμενο μόλυνσης από ρύπους, ακαθαρσίες ή μικροοργανισμούς και επακόλουθης νόσησης.
• Τις ιδεοληψίες επιθετικότητας, που αφορούν στις ιδεοληψίες απώλειας ελέγχου εαυτού και πρόκλησης κακώσεων στον εαυτό ή σε συνανθρώπους.
• Τις ιδεοληψίες τελειομανίας, που περιλαμβάνουν την ανησυχία για την ακρίβεια, την ανάγκη για να θυμάται κάποιος πράγματα ή να φοβάται να μην χάσει πράγματα.
• Τις ιδεοληψίες παθολογικής αμφιβολίας ή φόβου προσωπικής ευθύνης για κάποιο τρομερό συμβάν.
• Τις ιδεοληψίες σεξουαλικότητας, η βασανιστική νοητική ενασχόληση με διαστροφικές σεξουαλικές σκέψεις— ιδέες, εικόνες —και/ή παρορμήσεις —αιμομικτικές, παιδεραστικές, ομοφυλοφιλικές ή σαδομαζοχιστικές που αντιβαίνουν και αντιστρατεύονται την προσωπικότητα και τις ηθικές αξίες του ατόμου.
• Τις ιδεοληψίες θρησκευτικότητας ή ηθικότητας: Ιδεοληψίες ενδεχόμενης απώλειας ελέγχου και εκφοράς θρησκευτικών βλασφημιών ή τέλεσης ιερόσυλων πράξεων, ατέρμονος ηθικός έλεγχος σκέψεων και/ή συμπεριφορών κ.λπ.

Καταναγκασμοί

Δεν είναι όλα τα τελετουργικά ή οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές καταναγκασμοί. Φυσιολογικές επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές της καθημερινότητας περιλαμβάνουν τη ρουτίνα του ύπνου, την προσευχή και την εκμάθηση κάτι καινούργιου.

Συχνοί ψυχαναγκασμοί περιλαμβάνουν :

• Το πλύσιμο και το καθάρισμα, περιλαμβανομένου του πλυσίματος των χεριών.
• Τον έλεγχο, περιλαμβανομένων του ελέγχου του σώματος
• Την επανάληψη, περιλαμβανομένης της επανανάγνωσης (ξαναδιαβάζουν αυτό που μόλις διάβασαν για να βεβαιωθούν) ή της επανάληψης διαφόρων δραστηριοτήτων, όπως για παράδειγμα το να σηκωθεί-κάτσει κανείς στην πολυθρόνα πολλές φορές.
• Τους νοητικούς καταναγκασμούς, όπως η προσευχή, για την αποτροπή κάποιου κακού.

Αιτίες

Αντίθετα με την πληθώρα των μελετών που έχουν γίνει, οι ακριβείς αιτίες της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής (ΙΨΔ) δεν έχουν αναγνωριστεί.

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή έχει νευροβιολογική βάση, με τις μελέτες να δείχνουν ότι ο εγκέφαλος λειτουργεί διαφορετικά στους ανθρώπους με τη διαταραχή. Μια ανωμαλία ή έλλειψη ισορροπίας στους νευροδιαβιβαστές, εμπλέκεται στην εμμονική διαταραχή.

Η ψυχαναγκαστική διαταραχή είναι το ίδιο συχνή ανάμεσα σε ενήλικους άνδρες και γυναίκες.

Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή στα παιδιά

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή εμφανίζεται στην παιδική ηλικία είναι πιο συχνή στα αγόρια από ότι στα κορίτσια, με ηλικία έναρξης πιο αργά στις γυναίκες από ότι στους άνδρες.

Αυτή η διαταραχή μπορεί να οφείλεται σε ένα συνδυασμό γενετικών, νευρολογικών, συμπεριφορικών, γνωσιακών και περιβαλλοντικών παραγόντων .

Γενετικοί παράγοντες

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ) διατρέχει οικογένειες και θωρείται ʺοικογενειακή διαταραχήʺ. Οι άνθρωποι που έχουν συγγενείς με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν τη διαταραχή.

Σε μελέτες που έγιναν φάνηκε ότι τα συμπτώματα της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής είναι ικανά να κληρονομηθούν, με τους γενετικούς παράγοντες να συμβάλλουν σε ποσοστό 25-45%. Ωστόσο , δεν έχει αναγνωριστεί κανένα γονίδιο ως η αιτία της διαταραχής.

Αυτοάνοσες αιτίες

Σε ορισμένες περιπτώσεις πρώιμης έναρξης της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής σε παιδιά, παρατηρήθηκαν στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις, που προκάλεσαν φλεγμονή και δυσλειτουργία στα βασικά γάγγλια. Αυτές οι περιπτώσεις κατηγοριοποιήθηκαν και αναφέρονται ως παιδιατρικές αυτοάνοσες νευροψυχιατρικές διαταραχές που συνδέονται με στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις.

Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, άλλα παθογόνα, όπως ο ιός της γρίπης H1N1, έχουν συνδεθεί με την ταχεία έναρξη της εμμονικής διαταραχής στα παιδιά.

Συμπεριφορικοί παράγοντες

Η συμπεριφορική θεωρία υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή έχουν θέματα με τους φόβους. Μαθαίνουν να αποφεύγουν αντικείμενα και καταστάσεις ή ακολουθούν τελετουργικά για να μειώσουν το φόβο που νιώθουν. Αυτός ο φόβος και η αποφευκτική συμπεριφορά ή ο τελετουργικός κύκλος ίσως να ξεκινήσουν σε μια περίοδο έντονου στρες, όπως το ξεκίνημα σε μια νέα δουλειά ή μετά το τέλος μιας σημαντικής σχέσης.

Αφού γίνει η σύνδεση μεταξύ του αντικειμένου και του φόβου, οι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ξεκινούν να αποφεύγουν το αντικείμενο που τους προκαλεί φόβο,  αντί να αντιμετωπίσουν το φόβο.

Γνωσιακοί παράγοντες

Η συμπεριφορική θεωρία δείχνει πως οι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή συνδέουν ένα αντικείμενο με ένα φόβο. Η γνωσιακή θεωρία, ωστόσο, επικεντρώνεται στο πως οι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή παρερμηνεύουν τις σκέψεις τους.

Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ανεπιθύμητες ή επίμονες σκέψεις κάποιες στιγμές, αλλά για τα άτομα με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή , η σημασία αυτών των σκέψεων είναι υπερβολική.

Για παράδειγμα, ένα άτομο που φροντίζει ένα βρέφος και νιώθει έντονη πίεση ίσως να σκέφτεται ότι ίσως να βλάψει το μωρό είτε σκόπιμα είτε κατά λάθος.

Οι περισσότεροι άνθρωποι παραβλέπουν ή αγνοούν αυτή τη σκέψη, αλλά οι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μεγαλοποιούν τη σκέψη και αποκρίνονται σε αυτή σαν να υπάρχει πραγματική απειλή. Οι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή αντιλαμβάνονται αυτές τις σκέψεις ως τρομακτικές και αληθινές, και προσπαθούν να τις αποφύγουν με τελετουργικές συμπεριφορές.

Νευρολογικοί παράγοντες

Οι σύγχρονες τεχνικές απεικόνισης του εγκεφάλου επιτρέπουν στους ερευνητές να μελετήσουν την δραστηριότητα συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου, και αυτό οδήγησε στην ανακάλυψη ότι κάποια τμήματα του εγκεφάλου είναι διαφορετικά στους ανθρώπους με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή συγκριτικά με αυτούς που δεν έχουν τη διαταραχή.

Σε αντίθεση με αυτά τα ευρήματα, δεν είναι απολύτως γνωστό πως αυτές οι διαφορές σχετίζονται με την ανάπτυξη της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής.

Η έλλειψη ισορροπίας στις χημικές ουσίες του εγκεφάλου, όπως η σεροτονίνη  ίσως να παίζουν ρόλο στην εμφάνιση της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής.

Περιβαλλοντικοί παράγοντες

Οι περιβαλλοντικοί ψυχοπιεστικοί παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής και να καθιστούν τους ανθρώπους  πιο ευάλωτους.

Η τραυματική βλάβη στον εγκέφαλο σε εφήβους και παιδιά συνδέεται με αυξημένο ρίσκο έναρξης της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής. Σε μια μελέτη βρέθηκε ότι το 30% των παιδιών ηλικίας 6-18 ετών έχουν κάποια συμπτώματα της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής μετά από τραυματισμό στον εγκέφαλο μέσα σε 12 μήνες από το τραύμα.

Γενικά, οι μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή έχουν βιώσει ψυχοπιεστικές τραυματικές εμπειρίες πριν την έναρξη της διαταραχής.

Διάγνωση ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής

Τα διαγνωστικά κριτήρια για την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ) περιλαμβάνουν:

• Την παρουσία ιδεοληψιών, καταναγκασμών ή και των δύο.
• Οι ιδεοληψίες και οι καταναγκασμοί είναι χρονοβόρες ή προκαλούν κλινικά σημαντικό στρες ή προβλήματα κοινωνικά, επαγγελματικά ή σε άλλους τομείς της ζωής.
• Τα συμπτώματα της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής δεν οφείλονται σε ψυχολογικές αιτίες κατάχρησης ουσιών για παράδειγμα, ή σε φαρμακευτική αγωγή ή σε άλλη κατάσταση.
• Τα συμπτώματα δεν εξηγούνται από κάποια άλλη ψυχική διαταραχή.

Αν πληρούνται τα παραπάνω κριτήρια, η διάγνωση είναι ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ).

Ένας αριθμός ψυχιατρικών και νευρολογικών διαταραχών, όπως η κατάθλιψη και το άγχος, μπορεί να έχουν όμοια χαρακτηριστικά με την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και μπορεί να συμβούν ταυτόχρονα με αυτή, συννόσηση .

Θεραπεία ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή εξελίσσεται σε μια χρόνια νόσο αν μείνει χωρίς θεραπεία, με περιόδους που τα συμπτώματα θα δείχνουν βελτίωση. Χωρίς θεραπεία, το ποσοστό ύφεσης ανέρχεται στο 20%.

Η θεραπεία της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής (OCD) είναι ανάλογη με την <b>βαρύτητα της νόσου</b>.

Ωστόσο, περίπου το 40% των ανθρώπων εμφανίζουν την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή στην παιδική ηλικία ή στην εφηβεία και περνούν μια ύφεση στην αρχή της ενηλικίωσης. Η θεραπεία της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής εξαρτάται από το πώς επιδρά η κατάσταση στη λειτουργικότητα του ατόμου.

Η θεραπεία πρώτης γραμμής για την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή περιλαμβάνει:

• Φαρμακευτική αγωγή με επιλεκτικούς αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (όπως Zoloft, Seroxat) ή άλλα φάρμακα (Dumyrox, Anafranil, κα)
• Ψυχοθεραπεία
• Συνδυασμό ψυχοθεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής

1. Φάρμακα: αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά

Υπάρχουν αρκετά διαθέσιμα φάρμακα για τη θεραπεία της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής, με τα αντικαταθλιπτικά SSRI να αποτελούν την πρώτη επιλογή.

Τα κυριότερα φάρμακα που χορηγούνται για την αντιμετώπιση της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής περιλαμβάνουν:

• SSRI αντικαταθλιπτικά: η παροξετίνη (Seroxat) και η σερτραλίνη (Zoloft)
• Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά (TCA): η φλουβοξαμίνη (Dumyrox) και η κλομιπραμίνη (Anafranil)
• Αγχολυτικά φάρμακα, όπως η αλπραζολάμη (Xanax)

Άλλα SSRI αντικαταθλιπτικά που μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν είναι η φλουοξετίνη (Ladose), η σιταλοπράμη (Seropram) και η εσκιταλοπράμη (Cipralex).

Τα αντικαταθλιπτικά γενικά μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε υψηλότερες δόσεις για σοβαρές περιπτώσεις ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής, από ότι για την κατάθλιψη. Χρειάζονται 1-2 μήνες για να δει κάποιος αποτελέσματα. Συχνά συμπληρωματικά με τα αντικαταθλιπτικά δίνονται αγχολυτικά φάρμακα, όπως το Xanax, είτε σε σταθερή λήψη είτε περιστασιακά σε περιόδους όπου υπάρχει έξαρση των συμπτωμάτων.

Εάν δεν υπάρξει ανταπόκριση στη θεραπεία με τα αντικαταθλιπτικά (αυτό μπορεί να συμβεί στις πολύ βαριές περιπτώσεις), μπορεί να γίνει επιλογή άλλων φαρμάκων, ή ακόμα και συνδυασμός με αντιψυχωσική φαρμακευτική αγωγή.

2. Ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία αποτελεί μια αποτελεσματική μέθοδο θεραπείας της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής. Η ψυχοθεραπεία στοχεύει στο να βοηθήσει το άτομο να αλλάξει τον τρόπο που σκέφτεται, αισθάνεται και συμπεριφέρεται. Περιλαμβάνει διαφορετικές μορφές, όπως τη συμπεριφορική θεραπεία της έκθεσης και αποτροπής της απάντησης (ERP), την γνωσιακή-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, κα.

Οι μελέτες έχουν δείξει ότι το 75% των ανθρώπων με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή έχει βοηθηθεί από την ψυχοθεραπεία. Οι ψυχοθεραπευτικές τεχνικές της έκθεσης και της απάντησης (ERP), περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

• Την έκθεση: περιλαμβάνει την έκθεση σε καταστάσεις και αντικείμενα που προκαλούν φόβο και ανησυχία. Με τον καιρό, η ανησυχία που προκαλείται από τις ιδεοληψίες μειώνεται και τελικά, οι ιδεοληψίες προκαλούν λίγη ή καθόλου ανησυχία. Αυτό ονομάζεται εξοικείωση.
• Την απάντηση: η αποτροπή της απάντησης αναφέρεται στις τελετουργικές συμπεριφορές που έχουν οι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή για να μπορέσουν να μειώσουν το στρες. Αυτή η θεραπεία βοηθά τους ανθρώπους να μάθουν να αντιστέκονται στους καταναγκασμούς.

Άλλες μέθοδοι αφορούν την γνωσιακή ψυχοθεραπεία. Οι άνθρωποι ακολοθούν αυτή τη μορφή ψυχοθεραπείας στοχεύουν στο να περιορίσουν τις καταναγκαστικές συμπεριφορές. Αυτό γίνεται με την αναγνώριση των σκέψεων και των πεποιθήσεων που αφορούν τις ιδεοληψίες και τους ψυχαναγκασμούς. Όταν το άτομο αντιληφθεί αυτές τις σκέψεις και κατανοήσει το νόημά τους, ο ψυχοθεραπευτής ενθαρρύνει το άτομο να :

• Εξετάσει όσα στοιχεία υποστηρίζουν ή όχι τις ιδεοληψίες.
• Αναγνωρίσει τις γνωσιακές διαστρεβλώσεις που προκαλούν οι ιδεοληψίες.
• Αναπτύξει μια λιγότερο απειλητική και εναλλακτική απάντηση στην επίμονη σκέψη, εικόνα ή ιδέα (ιδεοληψίες).

Στις περιπτώσεις εκείνες που η ιδεοψυχαναγκαστική συμπτωματολογία ξεκινάει μετά από ένα τραυματικό γεγονός (στην παιδική ηλικία), το EMDR μπορεί να συνδράμει καταλυτικά στην ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση της ΙΨΔ.

 

Άλλα σχετικά άρθρα