Η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή είναι μια διαταραχή που επηρεάζει τις σκέψεις και τα συναισθήματα (και συνεπώς και τη συμπεριφορά) ενός ατόμου. Συνήθως, οι ασθενείς βιώνουν εναλλαγές ψυχωσικών επεισοδίων/συμπτωμάτων και συναισθηματικών επεισοδίων (κατάθλιψη/μανία). Αυτές οι διακριτές καταστάσεις/συμπτώματα είναι σαφώς παρόντα τις περισσότερες φορές για μια περίοδο τουλάχιστον δύο εβδομάδων.
Μανιακός τύπος: σε αυτό τον τύπο, το άτομο έχει ψυχωτικά συμπτώματα και συμπτώματα μανίας, στη διάρκεια ενός επεισοδίου.
Καταθλιπτικός τύπος: σε αυτή την περίπτωση, το άτομο εμφανίζει ψυχωτικά και καταθλιπτικά συμπτώματα, που συμβαίνουν την ίδια στιγμή στη διάρκεια ενός επεισοδίου.
Μικτός τύπος : Σε αυτό τον τύπο, το άτομο έχει ψυχωτικά συμπτώματα μαζί με συμπτώματα μανίας και κατάθλιψης. Ωστόσο, τα ψυχωτικά συμπτώματα είναι ανεξάρτητα και δεν σχετίζονται απαραίτητα με τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής.
Συνήθως, οι ασθενείς δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν καθώς οι σκέψεις τους είναι μπερδεμένες. Υπάρχει έλλειψη συγκέντρωσης. Ίσως να μην μπορούν να τελειώσουν ένα βιβλίο που διαβάζουν ή να παρακολουθήσουν μια σειρά στην τηλεόραση. Η μπερδεμένη σκέψη επηρεάζει και την ομιλία, για αυτό κάποιες φορές μπορεί να αλλάζουν γρήγορα θέμα, και να μην θυμούνται τι ήθελαν να πούνε αρχικά (ανακοπή σκέψης).
Αυτές είναι ουσιαστικά πεποιθήσεις ή ιδέες που κάποιος πιστεύει ακράδαντα ως αληθείς, πέρα από κάθε αμφιβολία, παρόλο που είναι παράλογες ή αλλόκοτες. Αυτές οι πεποιθήσεις και ιδέες δεν μπορούν να εξηγηθούν από την κουλτούρα, την θρησκεία ή το υπόβαθρο του ατόμου, είναι παράλογες ή αλλόκοτες.
Ο πιο κοινός τύπος παραληρητικών ιδεών είναι οι παραληρητικές ιδέες δίωξης:
Άλλα παραδείγματα παραληρητικών ιδεών είναι ότι άλλα πρόσωπα ελέγχουν τις σκέψεις τους. Μπορεί να επιμένουν ότι εξωτερικές δυνάμεις όπως οι εξωγήινοι, τα πνεύματα, ο Θεός ή ο διάβολος ελέγχουν τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τη συμπεριφορά τους. Ίσως να νιώθουν σαν ρομπότ του οποίου το τηλεχειριστήριο είναι στα χέρια άλλων. Είναι δύσκολο κάποιος να μην έχει καθόλου έλεγχο σε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά επειδή μια εξωτερική δύναμη τον ελέγχει.
Μπορεί επίσης να πιστεύουν ότι οι σκέψεις τους παρεμποδίζονται από:
Μερικές φορές μπορεί να νιώθουν ότι οι άλλοι άνθρωποι μπορεί να ακούσουν τις σκέψεις τους ή να έχουν πρόσβαση σε αυτές με κάποιο τρόπο.
Μπορεί ένα άτομο να ακούει ήχους ή φωνές, να βλέπει και να μυρίζει πράγματα που δεν υπάρχουν. Μερικές φορές μπορεί να νιώθει ότι κάποιος το αγγίζει ή το χτυπά, αλλά δεν βλέπει τίποτα. Ο πιο συχνός τύπος ψευδαισθήσεων είναι οι ακουστικές ψευδαισθήσεις (ακούνε φωνές ή ήχους). Μπορεί να είναι μια φωνή ή διαφορετικές φωνές που σχολιάζουν όσα κάνει το άτομο. Καθώς αυτές οι φωνές μοιάζουν αληθινές, μπορεί το άτομο να αρχίσει να μιλά μαζί τους. Μπορεί να προσπαθεί να κάνει πράγματα που λένε οι φωνές ή να τις αγνοεί.
Οι μελέτες έχουν δείξει ότι οι ίδιοι γενετικοί παράγοντες που εμπλέκονται στην σχιζοφρένεια, στη διπολική διαταραχή ή στην κατάθλιψη παίζουν ρόλο και την σχιζοσυναισθηματική διαταραχή. Αν κάποιος έχει έναν γονέα με μια σοβαρή ψυχική διαταραχή όπως η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή τότε υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος να εμφανίσει ο ίδιος τη νόσο. Τα παιδιά που έχουν έναν γονέα με μια σοβαρή ψυχική νόσο έχουν πολλές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν μια σοβαρή ψυχική νόσο.
Το άγχος μπορεί να συμβάλλει στην έναρξη ενός επεισοδίου σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής , όπως επίσης το πένθος, μια ασθένεια, ένα δυστύχημα, τα οικογενειακά προβλήματα. Πιο συγκεκριμένα, οι τραυματικές εμπειρίες στην παιδική ηλικία αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης της διαταραχής στο μέλλον.
Συνήθως η διαταραχή επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες παρά τους άνδρες. Εμφανίζεται σε μεγαλύτερη ηλικία στις γυναίκες από ότι στους άνδρες και είναι πιο συχνός ο καταθλιπτικός τύπος.
Ο καταθλιπτικός τύπος είναι επίσης πιο συχνός στους ηλικιωμένους, με την διπολική διαταραχή να είναι πιο συχνή στους νέους. Τα συμπτώματα συνήθως ξεκινούν στην πρώιμη ενηλικίωση.
Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή είναι στη μέση του φάσματος, στο οποίο από τη μια μεριά είναι η σχιζοφρένεια και από την άλλη η διπολική διαταραχή.
Ωστόσο, η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή αποτελεί κλινικά μια ξεχωριστή κατάσταση από την σχιζοφρένεια.
Η θεραπεία εξαρτάται απόν τον τύπο της διαταραχής, και συνήθως περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή μαζί με ψυχοθεραπεία.
Πώς μπορεί να βοηθήσει η φαρμακευτική αγωγή;
Για πόσο χρόνο χρειάζεται κάποιος να λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή;
Τι μπορεί να γίνει αν σταματήσω να παίρνω την φαρμακευτική αγωγή;
Είναι πολύ βοηθητικό οι ασθενείς να παρακολουθούν τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις πράξεις τους. Ο ψυχοθεραπευτής βοηθά να ανακαλύψει το άτομο τις δυσλειτουργικές, μη βοηθητικές σκέψεις και συμπεριφορές που μπορεί να συμβάλλουν στο στρες. Αυτές οι σκέψεις μπορεί να έχουν σχέση με τις ψευδαισθήσεις. Ο ψυχοθεραπευτής βοηθά τον ασθενή να ανακαλύψει νέους βοηθητικούς τρόπους σκέψης και συμπεριφοράς.
Η ψυχοθεραπεία προτείνεται σε ανθρώπους που εμφανίζουν ψυχωτικά συμπτώματα καθώς βοηθά με τις ενοχλητικές ψευδαισθήσεις και παραισθήσεις. Επίσης, παρέχει στους ασθενείς στρατηγικές για την επίλυση των προβλημάτων.
Οικογενειακή ψυχοθεραπεία: είναι ιδιαίτερα βοηθητική αν ένα άτομο με τη διαταραχή ζει με την οικογένειά του. Βοηθά όλα τα μέλη της οικογένειας να κατανοήσουν το πρόβλημα και να παρέχουν υποστήριξη.
Θεραπεία μέσω της τέχνης: μερικοί άνθρωποι δυσκολεύονται να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους. Η θεραπεία μέσω της τέχνης βοηθά στην έκφραση των συναισθημάτων μέσω της τέχνης.
Ομαδική ψυχοθεραπεία: στην ομαδική ψυχοθεραπεία οι ασθενείς έχουν την ευκαιρία να συναντήσουν άλλους ανθρώπους με το ίδιο πρόβλημα και να συζητήσουν για τα συμπτώματα και τις στρατηγικές αντιμετώπισης.
Αν ένας ασθενής μείνει χωρίς θεραπεία τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινώνονται και τα επεισόδια να είναι πιο συχνά και να διαρκούν περισσότερο. Επίσης, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για αυτοκτονία.
Η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή είναι μια πολύπλοκη διαταραχή που προκαλεί πολλά συμπτώματα στους ασθενείς. Η φαρμακευτική αγωγή είναι η βάση της θεραπείας για την σχιζοσυναισθηματική διαταραχή. Ωστόσο, η ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο που βοηθά τους ασθενείς να έχουν καλύτερη ποιότητα ζωής. Αντιμετώπιση της σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής