Αντικαταθλιπτικά βότανα

Βότανα για την κατάθλιψη

Στις μέρες μας πολλοί άνθρωποι που αντιμετωπίζουν χρόνια, ήπια (δυσθυμία) ως μέτρια κατάθλιψη, αρκετές φορές ψάχνουν να βρουν φυσικές εναλλακτικές επιλογές εκτός από τα φάρμακα. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν το βελονισμό, την ομοιοπαθητική, βιταμίνες και βότανα. Σύμφωνα με τις μελέτες τα εκχυλίσματα των βοτάνων έχουν γενικά ήπια δράση και καλή αποτελεσματικότητα. Παρακάτω αναλύουμε τα πιο γνωστά αντικαταθλιπτικά βότανα.

Βότανα με αντικαταθλιπτική δράση

1. St. John’s Wort

Το St. John’s Wort (Βαλσαμόχορτο, υπερικόν το διάτρητον) είναι πολύ γνωστό στην Ευρώπη για την αντικαταθλιπτική του δράση και την βελτίωση της διάθεσης. Σύμφωνα με τα δεδομένα από τις μελέτες είναι αποτελεσματικό στην ήπια ως μέτρια κατάθλιψη. Τυπικά έχει καλύτερη δράση από το placebo, και παρόμοια δράση με τα αντικαταθλιπτικά για την ήπια ως μέτρια κατάθλιψη.  Είναι γενικά ασφαλές, αλλά μπορεί να αυξάνει την ευαισθησία στο φως του ήλιου, να ενισχύει τη δράση των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων (SSRIs) και ίσως να αλλάζει το μεταβολισμό άλλων φαρμάκων.

Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στη χρήση του αν ταυτόχρονα κάποια γυναίκα λαμβάνει αγωγή με αντισυλληπτικά χάπια. Επίσης κάποιος πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός αν λαμβάνει ανοσοκατασταλτικά , έχει HIV ή λαμβάνει αγωγή για τον καρκίνο ή αντιπηκτικά φάρμακα. Καλό είναι να μιλάτε πάντα με το γιατρό σας πριν ξεκινήσετε να λαμβάνετε το St. John’s Wort. Έτσι, θα είστε ενήμεροι για πιθανές παρενέργειες. Για να έχετε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα πρέπει να περιμένετε 2-4 μήνες.

2. Ροδιόλα

Η Ροδιόλα η ροδόχρους (Rhodiola rosea, κοινώς ως χρυσή ρίζα -golden root) ευδοκιμεί στο Βόρειο ημισφαίριο. Αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των παραδοσιακών θεραπειών σε περιοχές όπως η Σκανδιναβία, η Σιβηρία, η Μογγολία και η Κίνας κατά της κόπωσης και του άγχους. Η ρίζα της ροδιόλας περιέχει ροζαβίνες, φαινόλες. Αυτές οι ενώσεις ενισχύουν τη  δράση των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο και έχουν οφέλη στη διάθεση και στη μνήμη.

Οι μελέτες δείχνουν ότι το εκχύλισμα της ροδιόλας έχει σημαντική αντικαταθλιπτική δράση στους ασθενείς με ήπια ως μέτρια κατάθλιψη χωρίς παρενέργειες. Αν κάποιος έχει πνευματική κόπωση και ήπια κατάθλιψη , είναι πολύ ωφέλιμη. Οι υψηλές δόσεις μπορεί να προκαλούν αϋπνία, ειδικά αν λαμβάνονται αργά μέσα στην ημέρα. Δεν έχουν διευκρινιστεί αλληλεπιδράσεις με αντικαταθλιπτικά, αγχολυτικά ή άλλα φάρμακα. Καλό είναι να δίνετε προσοχή σε οποιαδήποτε ανεπιθύμητη παρενέργεια, όπως η υπερβολική νευρικότητα ή η ανησυχία, όταν λαμβάνετε ροδιόλα. Πολλές φορές αυτά τα συμπτώματα είναι αποτέλεσμα του συνδυασμού της ροδιόλας με άλλα φάρμακα.

3. Βαλεριάνα

Η βαλεριάνα (Valeriana officinalis), χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες από πολλές κουλτούρες για τις ηρεμιστικές και χαλαρωτικές της ιδιότητες. Επειδή η ρίζα της έχει μια έντονη μυρωδιά, που για πολλούς είναι δυσάρεστη, είναι προτιμότερο κάποιος να λαμβάνει βαλεριάνα με τη μορφή κάψουλας από ότι σε μορφή τσαγιού.

Σε αντίθεση με τα ηρεμιστικά χάπια για την μείωση του άγχους και τα υπναγωγά για τον ύπνο, η βαλεριάνα δεν προκαλεί εξάρτηση και δεν αλληλεπιδρά με το αλκοόλ. Το συγκεκριμένο βότανο δρα με πολύπλοκους τρόπους που ακόμη δεν είναι απολύτως ξεκάθαροι. Δεν είναι τοξικό και μπορεί να χρησιμοποιηθεί μαζί με τα αντικαταθλιπτικά.

4. Ashwagandha (Ινδικό τζίνσενγκ)

Η ashwagandha (Withania somnifera) γνωστή ως ινδικό τζίνσενγκ ανήκει στην οικογένεια του νυχτολούλουδου. Είναι γνωστή στην Ινδία για την τονωντική και αγχολυτική δράση της. Τα είδη με το όνομα "somnifera" σημαίνει ότι προάγουν τον ύπνο, και έχουν ηρεμιστική δράση. Οι μελέτες δείχνουν ότι η ashwagandha είναι ισοδύναμη με το τζίνσενγκ (Panax ginseng) κατά του στρες, χωρίς να έχει ωστόσο, την διεγερτική δράση του τζίνσενγκ.

Οι μελέτες επιβεβαιώνουν την αγχολυτική και αντικαταθλιπτική δράση της ashwagandha και την έλλειψη τοξικότητας. Αν έχετε ήπια κατάθλιψη, έντονο στρες και δεν κοιμάστε καλά μπορείτε να δοκιμάσετε την ashwagandha για 6-8 εβδομάδες. Μπορείτε να προσθέσετε τη σκόνη της ashwagandha στο τσάι, στο γάλα σας και να πίνετε δύο κούπες την ημέρα. Καλό είναι να προσέχετε στη χρήση της αν λαμβάνετε αντικαταθλιπτικά φάρμακα.

5. Ιερός βασιλικός

Ο ιερός βασιλικός (Ocimum sanctum)  είναι επίσης γνωστός ως τουλσί και αποτελεί ένα ιερό φυτό στην Ινδία. Είναι συγγενής του δικού μας βασιλικού με πιο δυνατό άρωμα και γεύση γαρύφαλλου. Οι μελέτες δείχνουν ότι δεν είναι τοξικός και έχει πολλαπλά οφέλη. Για παράδειγμα, μειώνει τη φλεγμονή και προστατεύει το σώμα και τον εγκέφαλο από τις επιβλαβείς επιδράσεις του άγχους. Επίσης έχει θετική δράση στην διάθεση και είναι ασφαλής η χρήση του μαζί με αντικαταθλιπτικά.

6. Κουρκουμάς

Το κίτρινο αυτό μπαχαρικό που δίνει το χαρακτηριστικό χρώμα στο κάρυ και στην μουστάρδα, έχει φυσική αντιφλεγμονώδη δράση. Η κουρκουμίνη είναι ένα ενεργό συστατικό με αντικαταθλιπτική δράση, που ενισχύει την ανάπτυξη των νευρικών κυττάρων στο μετωπιαίο φλοιό και τον ιππόκαμπο του εγκεφάλου.  Ο κουρκουμάς και η κουρκουμίνη έχουν πολλά οφέλη στην υγεία, όπως η μείωση του κινδύνου για καρκίνο και άνοια. Δεν απορροφάται  από την γαστρεντερική οδό, αλλά τα στοιχεία δείχνουν ότι μπορεί να αυξηθεί η απορρόφησή του με την προσθήκη πιπερίνης, μιας ένωσης στο μαύρο πιπέρι.  Αν θέλετε να δοκιμάσετε κάποιο συμπλήρωμα με κουρκουμά καλό είναι να επιλέξετε ένα που να περιέχει πιπερίνη. Επίσης ο κουρκουμάς, είναι ένα μπαχαρικό που συνδυάζεται χωρίς κίνδυνο με τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα και άλλα βότανα.

7. Σαφράν-Κρόκος Κοζάνης

Το εκχύλισμα του κρόκου Κοζάνης βελτιώνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης, αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερες μελέτες. Οι υψηλές δόσεις μπορεί να έχουν σημαντικές παρενέργειες.

Υπάρχουν συμπληρώματα που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης;

Συμπληρώματα με ωμέγα-3 λιπαρά οξέα

Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα υπάρχουν σε αφθονία στα ψάρια, στο λιναρόσπορο, στα καρύδια και σε άλλες τροφές. Τα συμπληρώματα διατροφής με ωμέγα-3 λιπαρά οξέα συμβάλλουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης. Είναι γενικά ασφαλή, μπορεί να έχουν γεύση ψαριού και σε υψηλές δόσεις μπορεί να αλληλεπιδρούν με άλλα φάρμακα. Φυσικά, τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα έχουν πολλά οφέλη στην υγεία της καρδιάς.

Συμπληρώματα με 5-υδροξυτρυπτοφάνη

Τα συμπληρώματα με 5-υδροξυτρυπτοφάνη (5-HTP) παίζουν σημαντικό ρόλο στη βελτίωση των επιπέδων της σεροτονίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που ρυθμίζει την διάθεση. Ωστόσο, χρειάζονται περισσότερες μελέτες για την επιβεβαίωση αυτών των στοιχείων. Υπάρχει μια ανησυχία ότι η 5-HTP μπορεί να προκαλεί μια σοβαρή νευρολογική πάθηση, αλλά η σύνδεση δεν είναι ξεκάθαρη. Επίσης η 5-HTP μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο για το σύνδρομο της σεροτονίνης, μια σοβαρή παρενέργεια, αν λαμβάνετε σε συνδυασμό  με συγκεκριμένα αντικαταθλιπτικά.

Συμπληρώματα με DHEA- δεϋδροεπιανδροστερόνη

Η δεϋδροεπιανδροστερόνη (ή DHEA) είναι μια ορμόνη που συνθέτει το σώμα. Οι αλλαγές στα επίπεδα της DHEA μπορεί να έχουν σχέση  με την κατάθλιψη. Αρκετές προκλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι η DHEA ως συμπλήρωμα διατροφής μπορεί να βελτιώνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Αν και είναι καλά ανεκτή, μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες, ειδικά αν κάποιος λαμβάνει υψηλές δόσεις ή κάνει μακροχρόνια χρήση.

Πριν επιλέξετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον ψυχίατρό σας.