Επιπεφυκίτιδα

Επιπεφυκίτιδα

Η επιπεφυκίτιδα είναι η φλεγμονή του επιπεφυκότα. Ο επιπεφυκότας είναι μια διάφανη μεμβράνη που καλύπτει εσωτερικά το βλέφαρο και το λευκό μέρος του ματιού. Στις περιπτώσεις φλεγμονής, υπάρχει αγγειοδιαστολή στα μικρά αιμοφόρα αγγεία του επιπεφυκότα. Για αυτό το λόγο στο λευκό κομμάτι του ματιού υπάρχει ερυθρότητα (κοκκινωπό ή ροζ χρώμα).

Συνήθως η ερυθρότητα στα μάτια προκαλείται από βακτηριακές ή ιογενείς λοιμώξεις, ή αλλεργικές αντιδράσεις ή στα μωρά λόγω απόφραξης του δακρυϊκού πόρου.

Αν και η ερυθρότητα στα μάτια προκαλεί ερεθισμό, σπάνια επηρεάζει την όραση. Οι θεραπείες συμβάλλουν στην καταπολέμηση της ερυθρότητας. Επειδή η επιπεφυκίτιδα είναι μεταδοτική, η πρώιμη διάγνωση αποτρέπει την μετάδοσή της.

Ποια είναι τα συμπτώματα της επιπεφυκίτιδας;

Τα πιο συχνά συμπτώματα της επιπεφυκίτιδας περιλαμβάνουν:

• Ερυθρότητα στο ένα ή και στα δύο μάτια
• Φαγούρα στο ένα ή και στα δύο μάτια
• Εκκρίσεις στο ένα ή και στα δύο μάτια που δημιουργούν μια συμπαγή επιφάνεια στη διάρκεια της νύχτας και δυσκολεύουν το άνοιγμα του ματιού το πρωί
• Δάκρυα

Πολλές φορές η επιπεφυκίτιδα μπορεί να προκαλεί έντονη ερυθρότητα στα μάτια. Επίσης μπορεί να προκαλεί πόνο, την αίσθηση ότι κάτι υπάρχει στο μάτι σας (ξένο σώμα), θολή όραση και ευαισθησία στο φως. Αν έχετε αυτά τα συμπτώματα καλό είναι να μιλήσετε με το γιατρό σας.

Τα άτομα που χρησιμοποιούν φακούς επαφής είναι ανάγκη να σταματάνε την χρήση τους από τη στιγμή που τα μάτια εμφανίζουν ερυθρότητα. Αν τα συμπτώματα δεν υποχωρήσουν μέσα σε 12-24 ώρες καλό είναι να μιλάνε με το γιατρό τους για να αποκλείσουν σοβαρές λοιμώξεις των ματιών που έχουν σχέση με τους φακούς επαφής.

Οι κύριες αιτίες της επιπεφυκίτιδας περιλαμβάνουν τους ιούς, τα βακτήρια, τις αλλεργίες, τις χημικές ενώσεις που προκαλούν ερεθισμό. Επίσης, μπορεί να περιλαμβάνουν έναν τραυματισμό στο μάτι (ένα ξένο σώμα στο μάτι). Στα νεογέννητα η κύρια αιτία είναι η απόφραξη του δακρυϊκού πόρου στα νεογέννητα.

Ιογενής και βακτηριακή επιπεφυκίτιδα

Οι περισσότερες περιπτώσεις επιπεφυκίτιδας τυπικά προκαλούνται από αδενοϊούς, αλλά και από τον ιό του απλού έρπητα, τον ιό της ανεμοβλογιάς και πολλούς άλλους ιούς όπως ο COVID-19.

Η ιογενής και η βακτηριακή επιπεφυκίτιδα μπορεί να συμβεί ταυτόχρονα με ένα κρυολόγημα ή με συμπτώματα μιας λοίμωξης του αναπνευστικού, όπως ο πονόλαιμος. Όταν κάποιος φοράει φακούς επαφής που δεν πλένονται σωστά ή δεν είναι δικοί του, τότε η επιπεφυκίτιδα είναι συνήθως βακτηριακή.

Και οι δύο περιπτώσεις επιπεφυκίτιδας είναι μεταδοτικές. Η μετάδοση μπορεί να γίνει μέσα από την άμεση ή την έμμεση επαφή με το υγρό των ματιών. Μπορεί να επηρεάζει το ένα ή και τα δύο μάτια.

Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

Η αλλεργική επιπεφυκίτιδα επηρεάζει και τα δύο μάτια και είναι μια αντίδραση σε κάποιο αλλεργιογόνο όπως η γύρη. Σε απόκριση στα αλλεργιογόνα, το σώμα παράγει αντισώματα IgE. Αυτά τα αντισώματα ενεργοποιούν τα μαστοκύτταρα που υπάρχουν στο βλεννογόνο των ματιών και των αεραγωγών , τα οποία απελευθερώνουν φλεγμονώδεις ενώσεις όπως οι ισταμίνες. Το σώμα απελευθερώνει ισταμίνη σε μια πληθώρα αλλεργικών συμπτωμάτων, όπως η ερυθρότητα στα μάτια.

Αν ένα άτομο έχει αλλεργική επιπεφυκίτιδα, μπορεί να έχει έντονη φαγούρα, να δακρύζει και να έχει φλεγμονή στα μάτια, όπως επίσης και καταρροή. Οι περισσότερες περιπτώσεις αλλεργικής επιπεφυκίτιδας αντιμετωπίζονται με οφθαλμικές σταγόνες.

Επιπεφυκίτιδα που προκύπτει από ερεθισμό

Ο ερεθισμός από χημικές ενώσεις ή ένα ξένο σώμα στο μάτι μπορεί να έχει σχέση με την επιπεφυκίτιδα. Μερικές φορές όταν κάποιος προσπαθεί να καθαρίσει το μάτι του από κάτι μπορεί να προκαλεί ερεθισμό. Τα μάτια μπορεί να τρέχουν δάκρυα, και αυτό συνήθως υποχωρεί μέσα σε μια ημέρα.

Αν ο αρχικός ερεθισμός δεν υποχωρεί, ή αν η χημική ένωση είναι καυστική, είναι ανάγκη να πάτε στο γιατρό σας όσο πιο σύντομα μπορείτε. Πολλές χημικές ενώσεις μπορεί να προκαλούν μόνιμη βλάβη στα μάτια. Επίσης τα επίμονα συμπτώματα μπορεί να υποδεικνύουν ότι υπάρχει κάποιο ξένο σώμα στο μάτι, ή κάποιος τραυματισμός στον κερατοειδή.

Παράγοντες κινδύνου

Οι παράγοντες κινδύνου για την επιπεφυκίτιδα περιλαμβάνουν:

• Έκθεση σε αλλεργιογόνα
• Επαφή με κάποιον που έχει βακτηριακή ή ιογενή επιπεφυκίτιδα
• Χρήση φακών επαφής

Μετάδοση επιπεφυκίτιδας

Η μετάδοση της επιπεφυκίτιδας μπορεί να γίνει με τους εξής τρόπους:

• Στη διάρκεια στενής επαφής (άγγιγμα) με ένα άλλο άτομο. Οι ιοί και τα βακτήρια μεταδίδονται μέσω των χεριών, όταν αγγίζουμε τα μάτια μας.
• Μέσω της επαφής με μολυσμένες επιφάνειες με βακτήρια ή ιούς και επαφής με τα μάτια πριν πλύνουμε τα χέρια μας
• Χρήση παλιών προϊόντων μακιγιάζ, που περιέχουν ιούς ή βακτήρια.
• Μέσω της σεξουαλικής επαφής.

Η επιπεφυκίτιδα δεν είναι συνήθως κάτι σοβαρό. Μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Εκτός και αν τα συμπτώματα είναι σοβαρά, τα συμπτώματα υποχωρούν μόνα τους χωρίς θεραπεία. Το καλύτερο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε είναι να αποτρέψουμε την μετάδοση σε άλλους.

Θεραπεία της επιπεφυκίτιδας

Η θεραπεία της επιπεφυκίτιδας εξαρτάται από την αιτία. Για όλες τις μορφές της επιπεφυκίτιδας είναι σημαντικό να πλένουμε απαλά τα μάτια μας αρκετές φορές της ημέρας με καθαρό βαμβάκι με χλιαρό νερό.

Συνήθως, οι ιογενείς λοιμώξεις υποχωρούν χωρίς ιδιαίτερη θεραπεία, ενώ οι βακτηριακές λοιμώξεις μπορεί να χρειάζονται οφθαλμικές σταγόνες με αντιβοτικά. Είναι σημαντικό οι ασθενείς να εφαρμόζουν τις σταγόνες ή τις αλοιφές για όσες μέρες χρειάζεται ώστε να υποχωρήσουν τα συμπτώματα.

Αν ένα άτομο χρησιμοποιεί φακούς επαφής και έχει βακτηριακή ή ιογενή επιπεφυκίτιδα, πρέπει να πετά τους φακούς που χρησιμοποιούσε και να τους αντικαταθιστά με καινούργιους.

Καλό είναι επίσης οι ασθενείς να αντικαθιστούν τα προϊόντα μακιγιάζ που χρησιμοποιούσαν πριν ή στη διάρκεια της λοίμωξης.

Η θεραπεία της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας περιλαμβάνει αντιϊσταμινικά. Είναι σημαντικό οι ασθενείς να αναγνωρίζουν τις ουσίες που τους προκαλούν αλλεργική αντίδραση.

Μπορεί η επιπεφυκίτιδα να προκαλεί επιπλοκές;

Στα παιδιά και στους ενήλικες, η επιπεφυκίτιδα προκαλεί φλεγμονή στον κερατοειδή, πράγμα  που επηρεάζει την όραση. Η άμεση αξιολόγηση και η θεραπεία της κατάστασης από το γιατρό σας για τον πόνο στο μάτι, την θολή όραση ή την ευαισθησία στο φως μειώνει τον κίνδυνο επιπλοκών.

Πρόληψη επιπεφυκίτιδας

Είναι πολύ σημαντική η σωστή υγιεινή για την αποτροπή της μετάδοσης της επιπεφυκίτιδας. Καλό είναι γενικά να ακολουθούμε τους εξής κανόνες:

• Αποφεύγουμε να αγγίζουμε τα μάτια με τα χέρια μας.
• Συχνό πλύσιμο των χεριών.
• Χρήση καθαρής πετσέτας καθημερινά.
• Συχνή αλλαγή μαξιλαροθήκης.
• Αποφεύγουμε να μοιραζόμαστε τα καλλυντικά.
• Πετάμε τα καλλυντικά όπως η μάσκαρα.

Καλό είναι να έχουμε πάντα στο μυαλό μας ότι η επιπεφυκίτιδα δεν είναι πιο μεταδοτική από το κοινό κρυολόγημα. Μπορεί ο καθένας να επιστέψει στη δουλειά του και να τηρεί τους κανόνες υγιεινής.