Όλοι μας βιώνουμε σωματικά συμπτώματα, πόνο ή δυσάρεστες αισθήσεις στο σώμα μας. Συνήθως αυτά υποχωρούν από μόνα τους χωρίς κάποια θεραπεία. Αν αυτό δεν γίνει απευθυνόμαστε στο γιατρό μας. Συνήθως υπάρχει κάποια σωματική αιτία, αλλά μερικές φορές δεν υπάρχει, ούτε εντοπίζεται κάτι από τις εξετάσεις.
Τα συμπτώματα σαν αυτά είναι πολύ συχνά και ονομάζονται “ιατρικώς ανεξήγητα συμπτώματα”, επειδή δεν οφείλονται σε κάποια σωματική νόσο. Ωστόσο, μπορούν να εξηγηθούν αλλά για να γίνει αυτό είναι ανάγκη να σκεφτούμε ότι οι αιτίες δεν είναι σωματικές.
Τα ιατρικώς ανεξήγητα συμπτώματα είναι κουραστικά επειδή:
Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
Τα ανεξήγητα ιατρικώς συμπτώματα δεν είναι μόνο αυτά και μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν αδυναμία, παράλυση, μούδιασμα και μυρμήγκιασμα.
Όταν κάτι στο σώμα μας δεν πάει καλά, συνήθως υπάρχει μια σωματική ή φυσική αιτία, όπως για παράδειγμα οι διαταραχές του στομάχου μπορεί να οφείλονται σε λοίμωξη.
Όταν δεν υπάρχει φυσική εξήγηση για τα συμπτώματα είναι σημαντικό να κατανοήσετε τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τους παράγοντες που επηρεάζουν το σώμα σας.
Τα ιατρικώς ανεξήγητα συμπτώματα δεν είναι μόνο στο μυαλό σας αλλά επηρεάζουν και το σώμα σας. Για να το κατανοήσετε αυτό είναι ανάγκη να καταλάβετε ότι το μυαλό και το σώμα λειτουργούν μαζί.
Πολλοί άνθρωποι με ιατρικώς ανεξήγητα συμπτώματα αναφέρουν ότι νιώθουν πόνο στους μύες ή στις αρθρώσεις, κόπωση, ή ταχυκαρδία και συχνά έχουν κάποια διαταραχή ψυχικής υγείας όπως το άγχος ή η κατάθλιψη. Η θεραπεία των συμπτωμάτων αυτών των διαταραχών βοηθά στην ανακούφιση των σωματικών συμπτωμάτων.
Μερικές φορές τα ιατρικώς ανεξήγητα συμπτώματα διαρκούν μερικές εβδομάδες και δεν έχουν καμία σύνδεση με κάποιο διαγνωσμένο νόσημα. Όταν δεν κατανοείτε την αιτία των συμπτωμάτων, νιώθετε ανησυχία και αβεβαιότητα που επηρεάζει την καθημερινή σας λειτουργικότητα.
Μετά από εργαστηριακές εξετάσεις, ακτινογραφίες και άλλες τεχνικές απεικόνισης δεν διαπιστώνεται κάποιο πρόβλημα αλλά εσείς συνεχίζετε να έχετε τα συμπτώματα. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι τα συμπτώματά σας έχουν ψυχολογική βάση.
Συχνά σκεφτόμαστε ότι το μυαλό και το σώμα μας είναι δύο ξεχωριστά πράγματα. Στην πραγματικότητα λειτουργούν μαζί και επηρεάζουν το ένα το άλλο.
Οι μελέτες δείχνουν ότι το σώμα και το μυαλό επικοινωνούν με δύο τρόπους και αυτό συμβαίνει επειδή:
Οι σκέψεις, τα συναισθήματα και το στρες παίζουν σημαντικό ρόλο στις αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα μας:
Επίσης γνωρίζουμε ότι ο τρόπος σκέψης και τα συναισθήματα μπορεί να μας κάνουν να νιώθουμε άρρωστοι:
Επίσης ένα νόσημα μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που σκεφτόμαστε και αισθανόμαστε. Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους το μυαλό και το σώμα συνδέονται.
Σκεφτείτε τον εγκέφαλο και τα νεύρα σαν έναν υπολογιστή που κάθεται σε ένα γραφείο. Αλλά τα ηλεκτρικά μηνύματα που διατρέχουν το νευρικό σύστημα είναι σαν το λογισμικό του υπολογιστή.
Ο εγκέφαλος ή τα νεύρα μπορεί να υποστούν βλάβη από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή έναν τραυματισμό, έτσι τα μηνύματα δεν μπορούν να φτάσουν εκεί που πρέπει. Ωστόσο, μπορεί να νιώθετε κάποια συμπτώματα χωρίς να υπάρχει κάποια βλάβη στον εγκέφαλο ή στα νεύρα.
Φαίνεται ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα στο λογισμικό. Ο εγκέφαλος και τα νεύρα
είναι ανέπαφα, αλλά επειδή το λογισμικό δεν τρέχει σωστά, δεν μπορούν να ελεγχθούν τα σήματα.
Αυτά τα προβλήματα στο λογισμικό μπορεί να παρατηρηθούν σε περιπτώσεις έντονου στρες. Το στρες φαίνεται να υπονομεύει τον εγκέφαλο και τα νεύρα.
Ο χρόνιος πόνος μοιάζει με αυτό το παράδειγμα. Ενώ δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια σωματική βλάβη που να προκαλεί πόνο, κάτι πάει λάθος με το λογισμικό έτσι ο εγκέφαλος λαμβάνει μηνύματα πόνου.
Τα ιατρικώς ανεξήγητα συμπτώματα είναι πολύ συχνά σε ανθρώπους με κατάθλιψη ή άγχος. Οι αγχώδεις άνθρωποι είναι γενικά πιο ευάλωτοι στα ιατρικά ανεξήγητα συμπτώματα, όπως και οι άνθρωποι που βιώνουν κατάθλιψη. Επίσης πιο επιρρεπείς είναι οι άνθρωποι:
Το στρες είναι ένας μηχανισμός που προετοιμάζει το σώμα να ανταποκριθεί. Αυτό είναι χρήσιμο όταν η ζωή μας βρίσκεται σε κίνδυνο. Μας προετοιμάζει να αμυνθούμε ή να ξεφύγουμε από τον κίνδυνο. Αυτός ο μηχανισμός αποκαλείται συχνά μηχανισμός πάλης ή φυγής.
Το μυαλό μας αναγνωρίζει τον κίνδυνο. Ο εγκέφαλος στέλνει σήματα στο σώμα μέσω των νεύρων και απελευθερώνει ουσίες στην κυκλοφορία του αίματος, πιο συγκεκριμένα αδρεναλίνη.
Αυτά τα σήματα βάζουν το σώμα σε δράση. Αναπνέουμε πιο γρήγορα για να μεταφερθεί περισσότερο οξυγόνο στην κυκλοφορία του αίματος. Η καρδιά μας χτυπά πιο δυνατά και πιο γρήγορα για να μεταφέρει αίμα στους μύες. Οι μύες συσπώνται και είναι έτοιμοι για δράση.
Στις μέρες μας υπάρχουν πολλοί παράγοντες που προκαλούν στρες όπως η δουλειά, τα προβλήματα στις σχέσεις. Το στρες προκαλεί αντιδράσεις στο σώμα που περιλαμβάνουν:
Αυτά τα σωματικά συμπτώματα του στρες μπορεί να είναι δυσάρεστα, ειδικά αν δεν γνωρίζουμε γιατί συμβαίνουν. Μπορούν να μας κάνουν να νιώθουμε άρρωστοι.
Αυτή η ανησυχία μπορεί να προκαλέσει περισσότερο άγχος και σωματικά συμπτώματα, τα οποία μπορεί να επιδεινώνονται. Αυτό είναι πολύ πιο πιθανό να συμβεί όταν το στρες είναι μακροχρόνιο.
Συνήθως νιώθουμε πόνο όταν υπάρχει κάποια βλάβη στο σώμα. Ωστόσο, μπορεί να έχουμε χρόνιο πόνο, ακόμη και όταν δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα στα νεύρα μας.
Για παράδειγμα, ο πόνος μπορεί να προκληθεί από μια βλάβη, αλλά ο χρόνιος πόνος συνεχίζει μετά την επούλωση της βλάβης. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα δυσάρεστο όταν δεν υπάρχει βλάβη. Μπορεί να ανησυχείτε ότι οι γύρω σας δεν πιστεύουν ότι νιώθετε πόνο.
Ο χρόνιος πόνος εκδηλώνεται όταν η σύνδεση των νεύρων με τα κέντρα του πόνου στον εγκέφαλο δεν λειτουργεί σωστά. Ο πόνος όμως μπορεί να σας κάνει να νιώθετε κατάθλιψη, ειδικά αν συνεχίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα συναισθήματα της κατάθλιψης ρίχνουν την αντοχή μας στον πόνο με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται.
Το άγχος ή η κατάθλιψη προφανώς επηρεάζουν τη διάθεσή, αλλά επίσης μπορούν να προκαλέσουν σωματικά συμπτώματα. Μπορεί να αναγνωρίζετε τα σωματικά συμπτώματα, αλλά να είναι δύσκολο να αντιληφθείτε το άγχος ή την κατάθλιψη. Άρα έχετε την τάση να σκέφτεστε ότι αυτά τα συμπτώματα οφείλονται σε κάποια σωματική αιτία.
Όταν βιώνουμε κατάθλιψη, όχι μόνο νιώθουμε θλιμμένοι αλλά επίσης επηρεάζεται το σώμα και εμφανίζονται συμπτώματα όπως:
Είναι πολύ συχνό οι άνθρωποι να έχουν κάποια σωματική νόσο, αλλά επίσης μπορεί να έχουν σωματικά συμπτώματα που δεν έχουν κάποια σωματική αιτία. Αυτό μπορεί να συμβεί για πολλούς λόγους.
Κάποια άτομα είναι ευαισθητοποιημένα στον πόνο λόγω της προηγούμενης εμπειρίας του πόνου ή κάποιου τραύματος και παρερμηνεύουν τις φυσιολογικές αντιδράσεις του σώματος. Προσέχουν περισσότερο τα συμπτώματά τους και αναπτύσσουν συγκεκριμένες πεποιθήσεις για τις εμπειρίες τους.
Η λανθασμένη λύση στο πρόβλημα είναι η συνήθως η αποφευκτικότητα, δηλαδή αποφεύγουν καταστάσεις που είναι πιθανό να πυροδοτήσουν τα συμπτώματα, αυτό όμως επιδεινώνει τα συμπτώματα και επηρεάζει τη λειτουργικότητά τους. Οι πεποιθήσεις διαμορφώνουν την συμπεριφορά και όσοι έχουν αρνητικό τρόπο σκέψης επουλώνονται πιο αργά. Η ψυχοθεραπεία βοηθά τους ασθενείς να κατανοήσουν τα συμπτώματά τους ώστε να μπορέσουν να τα διαχειριστούν.
Η επιλεκτική προσοχή μειώνει το όριο αντοχής στα συμπτώματα και η έλλειψη εξήγησης αυξάνει το άγχος και επιδεινώνει τα συμπτώματα. Το στρες συνδέεται με συμπτώματα ,την αποφυγή συμπτωμάτων και περιορισμό στις δραστηριότητες με αποτέλεσμα το άτομο να παγιδεύεται μέσα σε ένα φαύλο κύκλο συμπτωμάτων, συμπεριφορών, άγχους και αποφυγής.
Τα σωματικά συμπτώματα χωρίς διάγνωση προκαλούν έντονη δυσφορία. Ο πόνος είναι πραγματικός και έντονος. Πολλοί άνθρωποι εμφανίζουν διαταραχές άγχους ή κατάθλιψη επειδή πιστεύουν ότι όλα είναι στο μυαλό τους. Υπάρχουν όμως θεραπευτικές επιλογές που μπορούν να σας βοηθήσουν: