Χιονίστρες: συμπτώματα, αιτίες και αντιμετώπιση

Χιονίστρες στα χέρια

Οι χιονίστρες στα χέρια είναι μια επώδυνη φλεγμονή στα μικρά αιμοφόρα αγγεία του δέρματος και είναι αποτέλεσμα της επαναλαμβανόμενης έκθεσης στον κρύο αλλά όχι στον παγωμένο αέρα. Επίσης προκαλούν κνησμό, ερυθρότητα, οίδημα και φουσκάλες στα χέρια και στα πόδια.

Οι χιονίστρες στα χέρια συνήθως υποχωρούν μέσα σε μία ως τρεις εβδομάδες, ειδικά όταν ο καιρός είναι πιο ζεστός. Μπορεί να εμφανίζουν υποτροπές εποχικά για χρόνια. Η θεραπεία περιλαμβάνει την προστασία από το κρύο και την χρήση κατάλληλων κρεμών για την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Οι χιονίστρες δεν είναι μόνιμες και δεν οδηγούν συνήθως σε μόνιμη βλάβη. Αλλά η κατάσταση μπορεί να προκαλέσει κάποια λοίμωξη, που τελικά οδηγεί σε σοβαρή βλάβη αν μείνει χωρίς θεραπεία.

Συμπτώματα

Τα πιο συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Μικρές κόκκινες περιοχές στο δέρμα, συχνά στα χέρια
• Φουσκάλες ή έλκη στο δέρμα
• Οίδημα στο δέρμα
• Αίσθηση τσουξίματος στο δέρμα
• Αλλαγές στο χρώμα του δέρματος από κόκκινο σε σκούρο μπλε, οι οποίες προκαλούν πόνο

Αιτίες

Κανένας δεν γνωρίζει την ακριβή αιτία εμφάνισης των χιονιστρών. Μπορεί να είναι μια ανώμαλη αντίδραση του σώματος στην έκθεση στο κρύο και στην επαναθέρμανσή του. Η επαναθέρμανση του κρύου δέρματος μπορεί να προκαλεί γρήγορη διαστολή των μικρών αιμοφόρων αγγείων κάτω από το δέρμα σε σύγκριση με τα μεγαλύτερα αιμοφόρα αγγεία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το φαινόμενο της συμφόρησης και έτσι το αίμα κινείται στους διπλανούς ιστούς.

Οι χιονίστρες είναι αποτέλεσμα της διακοπτόμενης ή παρατεταμένης έκθεσης στον κρύο ή υγρό αέρα. Ο κρύος αέρας προκαλεί συστολή στα αιμοφόρα αγγεία που είναι κοντά στην επιφάνεια του δέρματος, και αυτό οδηγεί σε μειωμένη οξυγόνωση και φλεγμονή σε αυτές τις περιοχές.

Ο ακριβής λόγος που εξηγεί γιατί συμβαίνει αυτή η αντίδραση είναι άγνωστος. Αλλά κάποιοι ειδικοί πιστεύουν ότι μπορεί να οφείλεται σε :

• Γενετικούς παράγοντες
• Ορμονικές αλλαγές
• Υποκείμενα νοσήματα, όπως οι διαταραχές του συνδετικού ιστού ή η περιφερική αρτηριακή νόσος

Η θερμοκρασία επηρεάζει την κυκλοφορία του αίματος

Αν και η ακριβής αιτία των χιονιστρών παραμένει άγνωστη, σίγουρα έχει σχέση με την αντίδραση του σώματος στο κρύο. Το κυκλοφορικό σύστημα του σώματος περιλαμβάνει τις αρτηρίες, τις φλέβες και τα αιμοφόρα αγγεία που μεταφέρουν αίμα σε κάθε κύτταρο. Το κυκλοφορικό σύστημα είναι ευαίσθητο στη θερμοκρασία.

Όταν έχει ζέστη, το σώμα διευρύνει τα αιμοφόρα αγγεία που είναι κοντά στο δέρμα ώστε η επιπλέον θερμότητα να απομακρύνεται στον αέρα και το σώμα να κρυώνει. Όταν έχει κρύο, αυτά τα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται για να διατηρήσουν την θερμοκρασία του αίματος. Αυτή η συστολή επηρεάζει τα άκρα, τα οποία αποζητούν αίμα και ζεστασιά, αν η περιφερική κυκλοφορία είναι υποτονική.

Απότομες αλλαγές στη θερμοκρασία

Τα συμπτώματα των χιονιστρών χειροτερεύουν με τις απότομες αλλαγές στη θερμοκρασία, για παράδειγμα όταν μπαίνουμε σε ένα ζεστό σπίτι ενώ περπατούσαμε στο κρύο. Ομοίως, η απότομη αναθέρμανση των άκρων, όπως η ζέστη μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Είναι καλύτερο να ζεσταίνουμε σταδιακά όλο μας το σώμα και όχι μόνο τα άκρα μας.

Παράγοντες κινδύνου

Οι παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης των χιονιστρών περιλαμβάνουν:

• Φύλο: οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες να εμφανίσουν χιονίστρες.
• Στενά ρούχα ή ρούχα που αφήνουν εκτεθειμένο το δέρμα στο κρύο: όταν κάποιος φορά στενά ρούχα και παπούτσια όταν έχει κρύο, τότε ο υγρός καιρός τον κάνει πιο επιρρεπή στις χιονίστρες. Το δέρμα που είναι  ευαίσθητο στο κρύο, σε υγρές συνθήκες είναι πιο πιθανό να εμφανίσει χιονίστρες.
• Έλλειψη βάρους/λιποβαρής: ένα άτομο που έχει 20% λιγότερο βάρος από το φυσιολογικό για το ύψος του έχει αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσει χιονίστρες.
• Περιβάλλον και εποχή: οι χιονίστρες είναι λιγότερο πιθανό να εμφανιστούν σε κρύες και ξηρές περιοχές επειδή ο τρόπος ζωής και το ντύσιμο σε αυτές τις περιοχές δρα προστατευτικά στο κρύο. Είναι περισσότερες οι πιθανότητες κάποιος να εμφανίσει χιονίστρες αν ζει σε μια περιοχή με υψηλά επίπεδα υγρασίας και κρύο, αλλά όχι παγωνιά. Η εμφάνισή τους είναι πιο συχνή από το Νοέμβριο μέχρι τον Απρίλιο.
• Κακή κυκλοφορία του αίματος: οι άνθρωποι που έχουν θέματα με την κυκλοφορία του αίματος είναι πιο ευαίσθητοι στις αλλαγές της θερμοκρασίας, και αυτό τους κάνει πιο ευάλωτους στις χιονίστρες.
• Νόσος Raynaud ή σύνδρομο Raynaud: οι άνθρωποι με αυτό το σύνδρομο είναι πιο επιρρεπείς στις χιονίστρες. Το συγκεκριμένο σύνδρομο προκαλεί αλλαγές στο χρώμα του δέρματος.
• Αυτοάνοσα νοσήματα: ο λύκος, ένα αυτοάνοσο νόσημα του συνεδτικού ιστού, είναι το πιο γνωστό αυτοάνοσο νόσημα που έχει σχέση με τις χιονίστρες.

Επιπλοκές

Οι χιονίστρες μπορεί να προκαλούν επιπλοκές αν δημιουργούν φουσκάλες στο δέρμα. Αν αυτό συμβεί, ίσως να αναπτύσσονται έλκη και μολύνσεις. Εκτός από τον πόνο, μια μόλυνση μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή αν παραμείνει χωρίς θεραπεία.

Πρόληψη

Για την πρόληψη των χιονιστρών είναι ανάγκη να :

• Αποφεύγετε ή να περιορίσετε την έκθεση στο κρύο.
• Φοράτε άνετα ρούχα και γάντια και αδιάβροχα παπούτσια.
• Καλύπτετε το εκτεθειμένο δέρμα όσο καλύτερα μπορείτε.
• Διατηρείτε τα χέρια σας στεγνά και ζεστά.
• Κρατάτε το σπίτι και το γραφείο σας ζεστά
• Μην καπνίζετε.

Αν το δέρμα σας εκτίθεται στο κρύο, είναι ωφέλιμο να το ζεσταίνεται σταδιακά επειδή η απότομη επαναθέρμανση του κρύου δέρματος μπορεί να επιδεινώνει τις χιονίστρες.

Αντιμετώπιση των συμπτωμάτων

Όταν κάνουν την εμφάνισή τους οι χιονίστρες, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάποιους τρόπους για να αντιμετωπίσετε τον πόνο και το οίδημα:

• Καλό είναι τα χέρια σας να τα κρατάτε ζεστά με γάντια και να φοράτε ζεστά ρούχα. Καλό είναι να φοράτε και ένα καπέλο στο κεφάλι σας καθώς καλύπτει τα αυτιά σας , τα οποία συμβάλλουν στην διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος και αποτρέπουν την απώλεια θερμότητας από περιοχές του σώματος που δεν είναι προστατευμένες.
• Μπορείτε να κάνετε καλή ενυδάτωση στα χέρια σας και ζεστά ντους.

Ποια είναι η θεραπεία για τις χιονίστρες; 

Δεν υπάρχει κάποια θεραπεία για τις χιονίστρες. Η καλύτερη φυσική αντιμετώπιση είναι να μένουμε κάπου ζεστά και να προστατεύουμε το δέρμα μας. Είναι ανάγκη όλο μας το σώμα να είναι ζεστό και όχι μόνο τα χέρια και τα πόδια μας, ώστε να υπάρχει σωστή κυκλοφορία του αίματος.

Είναι πολύ σημαντικό να μην ξύνετε τα χέρια σας, γιατί με αυτό τον τρόπο καθυστερεί η επούλωση και μπορεί να υπάρχει κάποια λοίμωξη. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε ενυδατικές κρέμες για την αντιμετώπιση του κνησμού και να κάνετε μασάζ στην περιοχή αν νιώθετε πόνο.

Από τη στιγμή που κάνουν την εμφάνισή τους οι χιονίστρες, μπορεί να εμφανιστούν ξανά μετά από την έκθεση στο κρύο για αυτό είναι σημαντικό να μένετε ζεστοί.

Αν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν και έχετε έντονο πόνο, ο γιατρός μπορεί να σας προτείνει:

• κρέμες με κορτιζόνη για την μείωση του κνησμού και του οιδήματος
• φάρμακα ή επιθέματα για την σωστή κυκλοφορία του αίματος στις περιοχές που κάνουν την εμφάνισή τους οι χιονίστρες

Οι χιονίστρες συνήθως υποχωρούν μόνες τους. Αν όμως ο πόνος είναι ασυνήθιστα έντονος, και υπάρχει υποψία μόλυνσης ή τα συμπτώματα δεν υποχωρούν μέσα σε μία ως δύο εβδομάδες καλό είναι να μιλήσετε με το γιατρό σας για να το αντιμετωπίσετε. Αν τα συμπτώματα συνεχίζουν και τους ζεστούς μήνες του χρόνου τότε πρέπει να αποκλείσετε άλλες καταστάσεις. Ο διαβήτης και τα νοσήματα του κυκλοφορικού επηρεάζουν σημαντικά την επούλωση.