Η ιδιοδεκτικότητα είναι η ικανότητα του εγκεφάλου να αναγνωρίζει που είναι το σώμα μας στο χώρο. Ο εγκέφαλος συγκεντρώνει πληροφορίες από όλες τις αισθήσεις μας , οι οποίες στη συνέχεια περνούν από επεξεργασία. Με αυτό τον τρόπο ο εγκέφαλος συγκρίνει αυτές τις πληροφορίες με το χάρτη ή το σχήμα του σώματος που έχει κρατήσει στη μνήμη. Το αποτέλεσμα είναι πως γνωρίζουμε που είναι, για παράδειγμα, τα άκρα μας χωρίς να τα κοιτάμε. Επίσης μας επιτρέπει να εντοπίζουμε τα αυτιά μας χωρίς τη βοήθεια του καθρέφτη, ή να ξύνουμε την πλάτη μας όταν νιώθουμε ενόχληση σε ένα συγκεκριμένο σημείο. Είναι επίσης δυνατό να επεκτείνουμε το χάρτη του σώματός μας για να συμπεριλάβουμε το αυτοκίνητο που οδηγούμε. Οι πιο έμπειροι οδηγοί γνωρίζουν το πλάτος του αυτοκινήτου τους με απόλυτη ακρίβεια.
Το σύστημα ιδιοδεκτικότητας συγκεντρώνει πληροφορίες από:
Αν οποιαδήποτε από αυτές τις αισθήσεις δεν λειτουργεί σωστά ή λείπει, τότε ο ο εσωτερικός χάρτης του σώματος είναι ελαττωματικός. Το αποτέλεσμα είναι η μειωμένη αίσθηση του σώματος στο χώρο. Για την αντιμετώπισή της είναι ανάγκη να καλλιεργήσουμε περισσότερο τις άλλες αισθήσεις όπως η όραση για να αντισταθμίσουμε την έλλειψη. Αυτό μπορεί να προκαλεί δυσκολία στη συγκέντρωση, κόπωση και αποτυχία για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων μας.
Οι άνθρωποι που συχνά πέφτουν πάνω σε πόρτες, σκοντάφτουν πάνω σε άλλους, που δεν ξέρουν που είναι το κάθισμα μιας καρέκλας όταν κάθονται, που δυσκολεύονται να κατέβουν από το πεζοδρόμιο ή κατεβαίνουν προσεκτικά τις σκάλες με το ένα πόδι να ενώνει το άλλο σε κάθε σκαλί προφανώς έχουν θέματα με την ιδιοδεκτικότητά τους.
Η “ιδιοδεκτικότητα” διαφέρει από την “κιναισθησία”, καθώς η κιναισθησία είναι η αίσθηση για την θέση των μυών, των αρθρώσεων και των τενόντων σε συγκεκριμένες καταστάσεις. Η κιναισθητική μνήμη περιλαμβάνει την μάθηση αυτών των θέσεων και την ακολουθία των μετατοπίσεων σε αυτές τις θέσεις. Η ιδιοδεκτικότητα είναι μια δυναμική αίσθηση, επιτρέπει τις συνεχείς κινήσεις και την προσαρμογή σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, όπως όταν χορεύουμε.
Αν και δεν υπάρχει άμεσος τρόπος για να επηρεάσουμε την αίσθηση της ιδιοδεκτικότητας, η εξάσκηση του αιθουσαίου συστήματος μέσω της ακοής και της όρασης, με τη βοήθεια του ήχου και του φωτός εμμέσως ενισχύει την ιδιοδεκτικότητα. Υπάρχει ένας αριθμός νευροαναπτυξιακών ασκήσεων που έχουν σχεδιαστεί αποκλειστικά για την αντιμετώπιση των ελλείψεων στην αίσθηση της ιδιοδεκτικότητας.
Η ιδιοδεκτικότητα είναι η ικανότητα του σώματος να λαμβάνει πληροφορίες από το δέρμα, τους στους μύες και τις αρθρώσεις. Ο εγκέφαλος δέχεται αυτές τις πληροφορίες μέσω του νευρικού συστήματος και μπορεί να αντιληφθεί τη θέση του. Η ιδιοδεκτικότητα είναι η αίσθηση που μας λέει που είναι το σώμα μας στο χώρο. Η ιδιοδεκτικότητα είναι πολύ σημαντική για τον εγκέφαλο καθώς παίζει κύριο ρόλο στο συντονισμό των κινήσεων , στη στάση του σώματος, στην ικανότητα της συγκέντρωσης και στην ομιλία. Πολλά παιδιά με διαταραχές της αισθητηριακής επεξεργασίας όπως ο αυτισμός και η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής (ΔΕΠΥ) έχουν κάποια θέματα στην ιδιοδεκτικότητα. Αυτό συμβαίνει επειδή το σώμα δεν επεξεργάζεται τα μηνύματα της ιδιοδεκτικότητας αποτελεσματικά. Τα σημάδια της δυσλειτουργίας της ιδιοδεκτικότητας περιλαμβάνουν:
Τα παιδιά που έχουν δυσκολία στην ιδιοδεκτικότητα συχνά καταβάλλουν προσπάθεια για να έχουν τον έλεγχο του σώματός τους. Αυτό συμβαίνει μέσα δραστηριότητες και/ή συμπεριφορές που παρέχουν έντονες ή συχνές πληροφορίες ιδιοδεκτικότητας. Η δυσλειτουργία στην ιδιοδεκτικότητα μπορεί να αναγνωριστεί και να βελτιωθεί με τη βοήθεια της ψυχοθεραπείας. Αν ένα παιδί έχει δυσκολία στην επεξεργασία των αισθήσεων ή εμφανίζει οποιοδήποτε από τα παραπάνω σημάδια είναι σημαντικό να προγραμματίσετε ένα ραντεβού στον παιδίατρό σας.
Οι δραστηριότητες ιδιοδεκτικότητας είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για την ηρεμία, την οργάνωση και την αυτορύθμιση. Δεκαπέντε λεπτά ιδιοδεκτικής άσκησης μπορεί να έχει θετική δράση για 1-2 ώρες στην επεξεργασία των αισθήσεων. Υπάρχουν πολλές ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας και περιλαμβάνουν:
Το BOSU (μια ημισφαιρική φουσκωμένη μπάλα) είναι το καλύτερο εργαλείο για την ενίσχυση της ιδιοδεκτικότητας. Χρησιμοποιείται κυρίως για προπόνηση ισορροπίας και στη διεύρυνση του εύρους κίνησης. Βοηθάει το σώμα σας να λειτουργεί ως μονάδα και όχι ως μεμονωμένα τμήματα μυών. Με το BOSU ο εγκέφαλος και οι μύες επαν-εκπαιδεύονται: έχετε καλύτερη ισορροπία, καλύτερο συντονισμό, πιο γρήγορες αντιδράσεις ισορροπίας και συνεπώς μικρότερο κίνδυνο τραυματισμών στην καθημερινότητα ή στο όποιο άθλημα κάνετε συστηματικά. Εκτός από το BOSU υπάρχουν και δίσκοι ισορροπίας ή σανίδες ισορροπίας, αλλά το BOSU έχει μεγαλύτερες δυνατότητες για ποικιλία ασκήσεων και είναι πιο ασφαλές.
Ο καθένας μας μπορεί με την κατάλληλη εξάσκηση να ενισχύσει την ιδιοδεκτικότητά του και την ισορροπία του. Οι πιθανοί μυικοί τραυματισμοί που προκαλλούν προβλήματα στην ιδιοδεκτικότητα/ισορροπία, μπορούν να αντιμετωστούν με τη βοήθεια της ΧΕΙΡΟΠΡΑΚΤΙΚΗΣ και του TRIGGER POINTS THERAPY.Η ιδιοδεκτικότητα είναι μια ικανότητα που μπορούμε να καλλιεργήσουμε