Κατάθλιψη με ψυχωσικά στοιχεία
Η κατάθλιψη με χαρακτηριστικά ψύχωσης (ή αλλιώς, "ψυχωσική κατάθλιψη") παρατηρείται όταν κάποιος βιώνει και τα δύο, κατάθλιψη και ψύχωση. Είναι μια βαρύτερη ασθένεια συγκριτικά με την κατάθλιψη. Η "ψύχωση" (ή αλλιώς "σχιζοφρένεια") αναφέρεται σε αποκοπή από την πραγματικότητα, και εκτός των παραληρητικών ιδεών, μπορεί να περιλαμβάνει συμπτώματα παραισθήσεων ή ψευδαισθήσεων.
Υπολογίζεται ότι το 14%-18% των ατόμων με μείζονα κατάθλιψη εμφανίζουν ψυχωσικά στοιχεία και η επίπτωση αυτών (συχνότητα) αυξάνεται με την ηλικία. Αυτή η μορφή κατάθλιψης είναι υποδιαγνωσμένη και υποθεραπεύεται.
Τι είναι η Κατάθλιψη με Ψύχωση;
Η μείζονα κατάθλιψη είναι μια από τις πιο συχνές ψυχικές νόσους. Η κατάθλιψη με ψύχωση είναι μια κατάσταση στην οποία ένα άτομο το οποίο έχει κατάθλιψη και εμφανίζει πρόσθετα ψυχωσικά στοιχεία, δηλαδή παραληρητικές ιδέες και αποκόπτεται από την πραγματικότητα. Η μείζονα κατάθλιψη επηρεάζει την διάθεση, την συμπεριφορά και πολλές σωματικές λειτουργίες όπως ο ύπνος και η όρεξη.
Τα συμπτώματα της μείζονος κατάθλιψης περιλαμβάνουν:
- Επίμονα αισθήματα υπερβολικής θλίψης, θυμού ή επιθετικότητας
- Αίσθημα απελπισίας
- Αίσθημα αναξιότητας
- Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες
- Διαταραχές της όρεξης
- Διαταραχές του ύπνου, όπως ο λίγος ή ο υπερβολικός ύπνος
- Αίσθημα κόπωσης, ή έλλειψη ενέργειας
- Δυσκολία στην συγκέντρωση, στην λήψη αποφάσεων ή διαταραχές μνήμης
- Επίμονες σκέψεις για τον θάνατο ή την αυτοκτονία
Ψύχωση ουσιαστικά σημαίνει ότι ένας ασθενής εμφανίζει παραληρητικές ιδέες (παράλογες ιδέες), και αποκόπτεται από την πραγματικότητα. Αυτό αναγκαστικά συμβαίνει όταν κάποιος εμφανίζει παραληρητικές ιδέες ή έχει βιώματα που δεν είναι πραγματικά, όπως οι παραισθήσεις και οι ψευδαισθήσεις. Η εμπειρία της ψύχωσης συνήθως είναι τρομακτική και να προκαλεί σύγχυση στο άτομο, ιδίως το πρώτο ψυχωσικό επεισόδιο.
Τα συμπτώματα της ψύχωσης (ψυχωσική συνδρομή ή σχιζοφρένεια) περιλαμβάνουν:
- Παραληρητικές ιδέες (για παράδειγμα: ιδέες παρακολούθησης, αναφοράς, ελέγχου)
- Ψευδαισθήσεις
- Παραισθήσεις, το να ακούει ή να βλέπει κάτι που δεν υπάρχει
Διάγνωση της Κατάθλιψης με Ψύχωση
Τα κριτήρια διάγνωσης DSM κατηγοριοποιούν την κατάθλιψη με ψύχωση σαν μια υποκατηγορία της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής.
Ο μόνος κατάλληλος ειδικός για να κάνει τη διάγνωση είναι ένας ψυχίατρος. Ακόμα και οι ειδικοί ψυχίατροι μπορεί να κάνουν λανθασμένη διάγνωση για τη ψυχωσική κατάθλιψη. Άλλα ψυχικά νοσήματα από τα οποία χρειάζεται να διαφοροδιαγνωστεί περιλαμβάνουν:
- Μείζονα καταθλιπτική διαταραχή (χωρίς χαρακτηριστικά ψύχωσης)
- Σχιζοφρένεια (αλλιώς ψύχωση ή ψυχωσική συνδρομή)
- Κατάθλιψη μη ταξινομημένη αλλιώς
- Άλλη διαταραχή διάθεσης, όπως διπολική διαταραχή
- Σχιζοσυναισθηματικές διαταραχές
Μια λανθασμένη διάγνωση συχνά συμβαίνει εξαιτίας της έλλειψης αναγνώρισης των χαρακτηριστικών της ψύχωσης ή της μείζονος κατάθλιψης.
Ο ψυχίατρος είναι αυτός που θα διαγνώσει αν κάποιος εμφανίζει ψυχωσική κατάθλιψη. Θα πρέπει να γίνει και ο απαραίτητος εργαστηριακός έλεγχος (εξετάσεις αίματος, μαγνητική εγκεφάλου, αξονική εγκεφάλου) για να αποκλειστούν άλλα νοσήματα. Επίσης θα συζητήσει τα συμπτώματα του ατόμου και το ιατρικό ιστορικό. Αν το άτομο έχει οικογενειακό ιστορικό διπολικής διαταραχής, ο γιατρός θα εξετάσει αν τα ψυχωσικά στοιχεία είναι στο πλαίσιο ενός μανιακού επεισοδίου.
Για να διαγνωστεί ένα άτομο με μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο, πρέπει να ισχύουν τουλάχιστον πέντε από τα ακόλουθα συμπτώματα για τουλάχιστον δύο εβδομάδες: .
- Θλιμμένη διάθεση, απώλεια ενδιαφέροντος ή απόλαυσης
- Ο ύπνος είναι μειωμένος (αϋπνία) ή υπερβολικός (υπερυπνοία)
- Αλλαγές στην όρεξη
- Χαμηλά επίπεδα ενέργειας, κόπωση
- Δυσκολία στη συγκέντρωση και στη λήψη αποφάσεων
- Επιθετικότητα ή ευερεθιστότητα
- Ενοχές, αυτομομφές
- Πιθανώς και επαναλαμβανόμενες σκέψεις για τον θάνατο ή την αυτοκτονία
Για να διαγνωστεί η κατάθλιψη με χαρακτηριστικά ψύχωσης, ένα άτομο πρέπει να εμφανίζει συμπτώματα μείζονος κατάθλιψης, καθώς και συμπτώματα ψύχωσης, όπως :
- Παραληρητικές ιδέες
- Οι ψευδαισθήσεις
- Οι παραισθήσεις
Πότε να επισκεφτείτε ένα ψυχίατρο
Η απάντηση είναι: το συντομότερο δυνατό. Η κατάθλιψη με ψύχωση είναι μια πολύ σοβαρή ιατρική κατάσταση που απαιτεί άμεση ιατρική παρέμβαση. Σαν αποτέλεσμα της ψύχωσης, ο κίνδυνος της αυτοκτονίας αυξάνεται σε άτομα με κατάθλιψη και ψύχωση, συγκριτικά με τους ανθρώπους που έχουν μη ψυχωσική κατάθλιψη.
Αν κάποιο άτομο νιώθει ή γνωρίζει κάποιον που βιώνει οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν, πρέπει να μιλήσει σε έναν ειδικό ψυχίατρο άμεσα.