Θεραπεία γενικευμένης αγχώδους διαταραχής

Θεραπεία Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής

Αν και προσπαθούμε συνεχώς να το ξορκίσουμε από την καθημερινότητά μας, η αλήθεια είναι πως το άγχος έχει θέση σε μια υγιή ζωή. Σε μικρές “ποσότητες” μας κινητοποιεί! Όταν για παράδειγμα θέλουμε να πάρουμε προαγωγή στη δουλειά ή να αντιμετωπίσουμε μια δυσκολία, έχουμε άγχος. Αυτό μπορεί να είναι βοηθητικό, αλλά μπορεί και να μετατραπεί σε μια μεγάλη παγίδα. Το άγχος δεν είναι φυσιολογικό όταν κυριεύει τη ζωή σας, όταν προκαλεί σωματικά συμπτώματα, όταν σας εμποδίζει να κοιμηθείτε, και όταν εν τέλει σας εμποδίζει από το να απολαύσετε τη ζωή και να είστε πιο δημιουργικοί. Η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή (ΓΑΔ) είναι μια συχνή διαταραχή άγχους, όπου ο άνθρωπος έχει άγχος για τα πάντα, μικρά και μεγάλα θέματα. Η ψυχοθεραπεία είναι η πρώτη θεραπευτική επιλογή για τη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή.

Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή

Είναι εύκολο κανείς να δώσει την “ταμπέλα” της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής, αλλά αυτό συμβαίνει επειδή το άγχος είναι πολύ συχνό στις μέρες μας και πολλές φορές δεν είναι η σωστή διάγνωση. Όμως σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια DSM-IV, υπάρχουν διάφορες διαταραχές άγχους, όπως η διαταραχή κοινωνικού άγχους, η κοινωνική φοβία, η διαταραχή πανικού (κρίσεις πανικού) και το μετατραυματικό στρες (PTSD). Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή καλύπτει ένα ευρύ φάσμα εμπειριών άγχους (δεν είναι ειδική για μια κατάσταση ή στην εκδήλωσή της). Η κεντρική ιδέα στη ΓΑΔ είναι ότι πολλά μικρά πράγματα μπορεί να προκαλέσουν άγχος και είναι συχνά παρούσα σε ένα ευρύ φάσμα περιστάσεων.

Άγχος

Το άγχος δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Χρειάζεται προσοχή στη διάγνωση και στη θεραπεία, καθώς πολλοί άνθρωποι πραγματικά βιώνουν έντονο συναισθηματικό στρες και βασανίζονται. Ωστόσο η σωστή διάγνωση παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της θεραπείας.

Το άγχος επηρεάζει το σώμα μας

Οι άνθρωποι με διαταραχή άγχους έχουν έντονα ψυχοσωματικά συμπτώματα. Συχνά αναφέρουν ότι νιώθουν απόγνωση, νιώθουν άρρωστοι, πονάει το στομάχι τους, είναι σε εγρήγορση, δεν μπορούν να συγκεντρωθούν, κατακλύζονται από ένα συναίσθημα επείγοντος. Όταν βιώνουμε έντονο άγχος και την εμφάνιση ψυχοσωματικών συμπτωμάτων, τότε αντιλαμβανόμαστε ότι το μυαλό και το σώμα μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους.

Το άγχος δεν είναι αποσυνδεδεμένο από τη ζωή μας

Υπάρχουν πολλές αιτίες που προκαλούν άγχος και περιλαμβάνουν:

Ψυχικό τραύμα

Συχνά μιλάμε για τη διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) καθώς ένα ψυχικό τραύμα μπορεί να είναι μια τεράστια πηγή άγχους. Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή συχνά αποτυπώνει το άγχος που έχει τις ρίζες της σε ένα ψυχικό τραύμα ή επιδεινώνεται από αυτό, αλλά δεν καλύπτει τα κριτήρια για την ειδική διάγνωση της διαταραχής μετατραυματικού στρες.

Δυσκολίες

Όλοι μας αντιμετωπίζουμε περιόδους στη ζωή μας, ειδικά στην παιδική ηλικία, όπου πρέπει να διαχειριστούμε έντονα συναισθήματα αλλά δεν υπάρχει η δυνατότητα να τα διαχειριστούμε με υγιείς τρόπους. Αυτές οι καταστάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν οικογενειακές δυσκολίες όπως το διαζύγιο ή προβλήματα στις σχέσεις, ο εκφοβισμός στο σχολείο, οι συνθήκες φτώχειας, η μετανάστευση ή η βία. Αυτές οι συνθήκες όπως είναι λογικό δημιουργούν έντονο άγχος, αλλά το άγχος μπορεί επίσης να είναι μια ασυνείδητη στρατηγική διαχείρισης, καθώς μας αποσπά από τα επώδυνα συναισθήματα (φόβο, θυμό, θλίψη).

Γενικευμένο άγχος

Το άγχος δεν είναι πάντα παράλογο. Όταν περνάμε δύσκολες περιόδους στη ζωή μας (χάνουμε τη δουλειά μας, χωρίζουμε από το σύντροφό μας, είμαστε θύματα μιας εγκληματικής πράξης, χάνουμε κάποιο αγαπημένο πρόσωπο) νιώθουμε έντονο άγχος. Αυτές οι περιπτώσεις δεν πληρούν τα κριτήρια για τη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, όμως σίγουρα αποτελούν αφορμές για οξύ στρες που θα συμβάλλει στο ήδη μακροχρόνιο στρες.

Στρες

Το στρες και η ανησυχία είναι στενά συνδεδεμένα. Το στρες διεγείρει τα ίδια τμήματα του εγκεφάλου και του σώματος όπως όταν νιώθουμε ανησυχία.

Αντιμετώπιση γενικευμένης αγχώδους διαταραχής

Πρώτα από όλα, σκεφτείτε ότι η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή μπορεί να παρεμβαίνει στην καθημερινή σας λειτουργικότητα. Σίγουρα οι γενετικοί παράγοντες παίζουν ρόλο αλλά και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες συμβάλλουν στην εμφάνιση της διαταραχής.

Είναι πολύ σημαντικό να θυμάστε τα ακόλουθα χαρακτηριστικά του άγχους:

1. Το άγχος είναι κάτι που μαθαίνουμε. Όταν είμαστε αγχωμένοι, νευρικοί, ανήσυχοι και εκτός ελέγχους είμαστε σε μια συναισθηματική κατάσταση ψυχρολουσίας. Η έκφραση αυτών των συναισθημάτων κρύβει μια ειρωνεία. Δείχνει ότι κάτι είναι σημαντικό ή κάτι για το οποίο πραγματικά νοιάζεστε. Μας κάνει να νιώθουμε συμπόνια ή ότι μοιραζόμαστε μια κοινή εμπειρία. Είτε το παρατηρούμε είτε όχι , αυτά τα συναισθήματα είναι γύρω μας και πιθανόν να ήταν από νεαρή ηλικία. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι αναγνωρίζοντας ότι το άγχος είναι κάτι που μαθαίνουμε, τότε έχουμε την δυνατότητα να μάθουμε κάτι άλλο.
2. Το άγχος είναι κάτι που παράγουμε. Σίγουρα δεν μιλάμε συχνά με αυτό τον τρόπο για το άγχος (ή για πολλά ακόμη συναισθήματα). Τείνουμε να το σκεφτόμαστε σαν κάτι που μας συμβαίνει. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι το άγχος είναι κάτι στο οποίο συμφωνούμε. Πρέπει να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας ότι συναινούμε σε αυτό.
3. Υπάρχουν καταστάσεις στη ζωή μας που συμβάλλουν στο άγχος και άλλες που δεν το κάνουν. Είναι μια κατάσταση που μοιάζει σαν τη μούχλα. Εάν στο μπάνιο σας δεν μπαίνει αρκετός αέρας, είναι πιθανόν να παραμείνει υγρό και να γίνει ένα εξαιρετικό μέρος για να αναπτυχθεί η μούχλα.

Κάποιες καταστάσεις αποτελούν εξαιρετικό υπόβαθρο για την εμφάνιση του άγχους:

• Η αναβλητικότητα
• Η αδυναμία διαχείρισης δύσκολων καταστάσεων στη δουλειά
• Έχετε πολλά στο μυαλό σας χωρίς να ζητάτε βοήθεια
• Απομονώνεστε κοινωνικά
• Αγνοείτε ή προσπαθείτε να καταστείλετε συναισθήματα όπως η θλίψη

Οι συνθήκες που δεν δίνουν χώρο στο άγχος να αναπτυχθεί είναι :

• Να παραμένετε δραστήριοι
• Να λύνετε άμεσα τα προβλήματα και να ζητάτε τη βοήθεια των άλλων όταν νιώθετε ότι έχετε κολλήσει
• Να δημιουργείτε μια ζωή πλήρη με υγιείς σχέσεις
• Να αναγνωρίζετε τα συναισθήματα σας και να δημιουργείτε σχέσεις στις οποίες θα μοιράζεστε τα συναισθήματά σας
• Οικειότητα

Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται μόνο με φάρμακα

Σαφώς και η φαρμακευτική αγωγή (με αγχολυτικά ή/και αντικαταθλιπτικά) μπορεί να είναι βοηθητική, αν είστε ανοιχτοί σε αυτή την επιλογή, και βοηθά άμεσα ώστε να διαχειριστείτε τα συμπτώματα του άγχους και να σας παρέχει ανακούφιση. Αλλά είναι πολύ σημαντικό να μην μείνετε μονάχα σε αυτό. Εάν αντιμετωπίσετε την πραγματική αιτία του άγχους σας, δεν θα είσαστε εξαρτημένοι από φάρμακα για μια ζωή.