ΑΜΙΤΡΙΠΤΥΛΙΝΗ – αντικαταθλιπτικό | Ενδείξεις, παρενέργειες

ΑΜΙΤΡΙΠΤΥΛΙΝΗ – ενδείξεις, παρενέργειες

Η αμιτριπτυλίνη (amitriptyline) είναι ένα αντικαταθλιπτικό φάρμακο. Ανήκει στην παλιότερη κατηγορία των τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών (TCA) και δρα αναστέλλοντας την επαναπρόσληψη των νευροδιαβιβαστών της σεροτονίνης όσο και της νορεπινεφρίνης.

Ενδείξεις αμιτριπτυλίνης

Η αμιτριπτυλίνη είναι ένα φάρμακο εγκεκριμένο για τη θεραπεία της κατάθλιψης (ιδίως της ενδογενούς) σε ενήλικες.

Πέρα από τις επίσημες ενδείξεις, η αμιτριπτιλίνη χρησιμοποείται επίσης για την αντιμετώπιση του άγχους, της διαταραχής μετατραυματικού στρες, της αϋπνίας, του χρόνιου πόνου (όπως διαβητική νευροπάθεια, ινομυαλγία), σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, διάμεση κυστίτιδα (σύνδρομο πόνου στην κύστη), προφύλαξη από ημικρανία, μεθερπητική νευραλγία και σιαλόρροια.

Δοσολογία αμιτριπτυλίνης για ενήλικες

Αρχικά χορηγούνται 25 mg, τρεις φορές ημερησίως, που αυξάνονται σταδιακά εάν απαιτείται υπό τις οδηγίες του ψυχιάτρου σας, συνήθως κατά 25 mg κάθε δεύτερη ημέρα μέχρι τα 150 mg ημερησίως. Οι πρόσθετες δόσεις χορηγούνται αρχικά το βράδυ. Η τυπική ημερήσια (συνολική) δόση είναι 75 mg. Η μέγιστη επιτρεπτή δόση είναι τα 300mg.

Για τις μη επίσημες ενδείξεις (όπως για το χρόνιο πόνο) η δόση είναι χαμηλότερη, όπως 10-20mg ημερησίως.

Η δόση συντήρησης είναι συνήθως 50-100mg ημερησίως, και μπορεί να δοθεί το βράδυ πριν τον ύπνο κατά προτίμηση.

Γενικά, οι ηλικιωμένοι (και οι έφηβοι) είναι περισσότερο επιρρεπείς σε ανεπιθύμητες ενέργειες και γι’αυτό συνιστώνται μικρότερες δόσεις. Η αμιτριπτυλίνη καλό είναι να αποφεύγεται σε ηλικιωμένους, λόγω της αντιχολινεργικής της δράσης.

Διάρκεια θεραπείας

Η θεραπεία με τα αντικαταθλιπτικά είναι συμπτωματική και πρέπει επομένως να συνεχίζεται για κατάλληλο χρονικό διάστημα, συνήθως μέχρι 6 μήνες μετά την ανάνηψη για την πρόληψη των υποτροπών. Σε ασθενείς με υποτροπιάζουσα κατάθλιψη (μονοπολική) η θεραπεία συντήρησης μπορεί να χρειασθεί να συνεχισθεί για αρκετά έτη. Όταν πρόκειται να σταματήσει η θεραπεία, το φάρμακο πρέπει να διακοπεί σταδιακά μέσα σε διάστημα δύο εβδομάδων.

Αποτελεσματικότητα αμιτρυπτιλίνης

Η αμιτριπτυλίνη είναι ένα πολύ αποτελεσματικό αντικαταθλιπτικό φάρμακο. Ωστόσο, λόγω των παρενεργειών, τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά σήμερα δεν είναι η πρώτη επιλογή κατηγορίας αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Χρησιμοποιούνται περισσότερο σε περιπτώσεις κατάθλιψης που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία με άλλα αντικαταθλιπτικά φάρμακα (όπως τα SSRI).

Η αμιτρυπτιλίνη χρειάζεται χρόνο για να αποκαταστήσει την ισορροπία των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο, που συνοδεύουν την κατάθλιψη ή άλλες διαταραχές. Τα πιο σταθερά αποτελέσματα της δράσης της αμιτρυπτιλίνης επέρχονται συνήθως σε 3-4 εβδομάδες, έτσι θα χρειαστούν μερικές εβδομάδες για να νιώσετε την πλήρη δράση του. Σε άλλες διαταραχές, όπως το άγχος ή αϋπνία, δρα πιο άμεσα.

Αμιτρυπτιλίνη – παρενέργειες

Η αμιτριπτυλίνη μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες παρόμοιες με των άλλων κυκλικών αντικαταθλιπτικών. Μερικές από τις παρενέργειες που αναφέρονται στη συνέχεια, π.χ. κεφαλαλγία, τρόμος, διαταραχή της συγκέντρωσης, ξηρότητα του στόματος, δυσκοιλιότητα και μείωση της libido, μπορεί επίσης να αποτελούν συμπτώματα της κατάθλιψης και να εξασθενούν με τη βελτίωση της καταθλιπτικής κατάστασης.

Συχνές παρενέργειες (παρατηρούνται σε περισσότερους από το >5% των ασθενών):

• Διαταραχές του κεντρικού και περιφερικού νευρικού συστήματος: κεφαλαλγία, τρόμος, ζάλη
• Διαταραχές όρασης: διαταραχές προσαρμογής, μυδρίαση
• Ψυχιατρικές διαταραχές: υπνηλία, μείωση συγκέντρωσης
• Διαταραχές γαστρεντερικού συστήματος: ξηροστομία, δυσκοιλιότητα, ναυτία
• Μεταβολικές και τροφικές διαταραχές: αύξηση βάρους
• Καρδιαγγειακές διαταραχές, γενικές: ορθοστατική υπόταση
• Διαταραχές καρδιακής συχνότητας και καρδιακού ρυθμού: αίσθημα παλμών, ταχυκαρδία
• Οργανισμός ως σύνολο: κόπωση

Αμιτρυπτιλίνη – αντενδείξεις

Δεν πρέπει να χορηγείται στη φάση ανάρρωσης αμέσως μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου. Πρόσφατο έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ιστορικό υπερευαισθησίας στα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά. Βλάβες στην κολποκοιλιακή αγωγιμότητα. Οξεία δηλητηρίαση με οινόπνευμα, βαρβιτουρικά και οπιούχα. Υπερτροφία του προστάτη με ιστορικό κατακράτησης ούρων. Ταυτόχρονη ή πρόσφατη (λιγότερο από 14 ημέρες) θεραπεία με αναστολείς της ΜΑΟ.

Υπερδοσολογία

Η υπερδοσολογία μπορεί να προκαλέσει θάνατο.

Ειδικές προειδοποιήσεις και ειδικές προφυλάξεις κατά τη χρήση

Η αμιτριπτυλίνη μπορεί να προκαλέσει έξαρση της συμπτωματολογίας σε σχιζοφρενείς και για αυτό το λόγο συνιστάται ταυτόχρονη χορήγηση νευροληπτικών. Η πιθανότητα αυτοκτονίας σε ασθενείς με κατάθλιψη παραμένει μέχρις ότου σημειωθεί σημαντική ύφεση της νόσου, επειδή η άρση της ψυχοκινητικής επιβράδυνσης μπορεί να συμβεί πριν από την εμφάνιση της αντικαταθλιπτικής δράσης. Οι ασθενείς με τάσεις αυτοκτονίας δεν πρέπει να έχουν πρόσβαση σε μεγάλες ποσότητες αυτού του φαρμάκου. Εάν ο ασθενής εισέλθει σε φάση μανίας, θα πρέπει να διακοπεί η χορήγηση αμιτριπτυλίνης και να αρχίσει η κατάλληλη θεραπεία με κάποιο νευροληπτικό.

Σύγχρονη χορήγηση αμιτριπτυλίνης σε ασθενείς που υφίστανται θεραπεία με ηλεκτροσόκ μπορεί να αυξήσει τους πιθανούς κινδύνους που προέρχονται από αυτή.

Χορηγείται με προσοχή σε ασθενείς με επιληψία, δυσκοιλιότητα και σε προχωρημένη ηπατική ή καρδιαγγειακή βλάβη.

Οι ηλικιωμένοι ασθενείς έχουν ιδιαίτερη τάση να εμφανίσουν ορθοστατική υπόταση.

Η αμιτριπτυλίνη μπορεί να αυξήσει την κατασταλτική δράση του οινοπνεύματος, των βαρβιτουρικών και άλλων κατασταλτικών του ΚΝΣ.

Τα θυρεοειδικά σκευάσματα αυξάνουν τις παρενέργειες και την τοξικότητα της αμιτριπτυλίνης και των άλλων τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών.

Το κάπνισμα, τα αντιεπιληπτικά και τα αντισυλληπτικά επιταχύνουν το μεταβολισμό της αμιτριπτυλίνης και μειώνουν το επίπεδό της στο αίμα.