Βουλιμία

Βουλιμία

Η βουλιμία είναι μια σοβαρή και πολύπλοκη διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έναν κύκλο συναισθηματικής υπερφαγίας που ακολουθείται από αντισταθμιστικές συμπεριφορές όπως ο αυτοπροκαλούμενος εμετός, η χρήση καθαρτικών ή άλλων φαρμάκων, η νηστεία ή η υπερβολική άσκηση. Τα άτομα με βουλιμία συχνά δεν μπορούν να ελέγξουν τα επεισόδια υπερφαγίας και νιώθουν ντροπή, άγχος, ενοχές, πράγμα που οδηγεί στις αντισταθμιστικές συμπεριφορές. 

Οι άνθρωποι με βουλιμία έχουν θέματα με την εικόνα του σώματος και φοβούνται μήπως πάρουν βάρος παρά το γεγονός ότι έχουν φυσιολογικό βάρος. Μπορεί να ασχολούνται με το σχήμα και το βάρος του σώματος τους. Σε αντίθεση, με την νευρική ανορεξία, οι άνθρωποι με βουλιμία δεν συμβαδίζουν με το πολύ αδύνατο σώμα και το βάρος μπορεί να είναι φυσιολογικό ή περισσότερο από το κανονικό, και έτσι η διαταραχή είναι λιγότερο ορατή στους άλλους. 

Τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια συναισθηματικής υπερφαγίας χαρακτηρίζονται από κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας τροφής σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο συγκριτικά με το τι τρώνε τα περισσότερα άτομα στο ίδιο χρόνο, κάτω από τις ίδιες συνθήκες και μια αίσθηση έλλειψης ελέγχου στα επεισόδια υπερφαγίας. Οι αντισταθμιστικές συμπεριφορές καθοδηγούνται από την επιθυμία για τον έλεγχο του βάρους και μπορεί να επηρεάζουν σημαντικά την σωματική υγεία. Αυτές οι συμπεριφορές και τα επεισόδια υπερφαγίας τυπικά συμβαίνουν τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα για τρεις μήνες. 

Η βουλιμία μπορεί να οδηγήσει σε πολλά θέματα υγείας, όπως η ανισορροπία στους ηλεκτρολύτες, τα θέματα του γαστρεντερικού και τα οδοντικά προβλήματα λόγω του συχνού εμετού. Αυτή η διαταραχή μπορεί να συνυπάρχει με αλλά ψυχολογικά θέματα, όπως το άγχος, η κατάθλιψη. 

Διαγνωστικά κριτήρια 

Τα διαγνωστικά κριτήρια για τη βουλιμία επικεντρώνονται στα μοτίβα συμπεριφοράς, στις ψυχολογικές πτυχές και στη συχνότητα των επεισοδίων που έχουν σχέση με τη διατροφή και τις αντισταθμιστικές συμπεριφορές. 

• Επαναλαμβανόμενα επεισόδια συναισθηματικής υπερφαγίας: ένα άτομο με βουλιμία βιώνει επεισόδια υπερφαγίας και έλλειψη ελέγχου σε αυτά τα επεισόδια.
• Ακατάλληλες αντισταθμιστικές συμπεριφορές: μετά τα επεισόδια υπερφαγίας, το άτομο δεσμεύεται σε επαναλαμβανόμενες αντισταθμιστικές συμπεριφορές για να αποτρέψει την αύξηση βάρους. Αυτές οι συμπεριφορές περιλαμβάνουν αυτοπροκαλούμενο εμετό, λήψη καθαρτικών και διουρητικών, νηστεία ή υπερβολική άσκηση. 
• Συχνότητα συμπεριφοράς: κατα μέσο όρο, η υπερφαγία και οι αντισταθμιστικές συμπεριφορές πρέπει να συμβαίνουν μια φορά την εβδομάδα για τρεις μήνες. 
• Αυτοαξιολόγηση του βάρους και του σχήματος του σώματος: η αυτοαξιολόγηση των ατόμων με βουλιμία επηρεάζεται από το σχήμα και το βάρος του σώματος.
• Αποκλεισμός νευρικής ανορεξίας: η διαταραχή δεν συμβαίνει αποκλειστικά στη διάρκεια των επεισοδίων νευρικής ανορεξίας. 

Η διάγνωση δίνει έμφαση στις ψυχολογικές και σωματικές εκδηλώσεις της διαταραχής. Για παράδειγμα, κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι ο κύκλος της συναισθηματικής υπερφαγίας συχνά συνδέεται με συναισθήματα ενοχών, ντροπής, και διαστρεβλωμένης εικόνας για το σώμα, πράγμα που συμβάλλει στην διατήρηση της διαταραχής. 

Υπάρχουν κάποια κριτήρια που περιγράφουν την σοβαρότητα της κατάστασης. 

• Ήπια: κατά μέσο όρο 1-3 επεισόδια ακατάλληλων αντισταθμιστικών συμπεριφορών την εβδομάδα.
• Μέτρια: κατά μέσο όρο 4-7 επεισόδια ακατάλληλων αντισταθμιστικών συμπεριφορών την εβδομάδα.
• Σοβαρή: κατά μέσο όρο 8-13 επεισόδια ακατάλληλων αντισταθμιστικών συμπεριφορών την εβδομάδα.
• Ακραία: κατά μέσο όρο 14 ή περισσότερα επεισόδια ακατάλληλων αντισταθμιστικών συμπεριφορών την εβδομάδα.

Η σοβαρότητα της βουλιμίας καθορίζεται από τον αριθμό των ακατάλληλων αντισταθμιστικών συμπεριφορών (αυτοπροκαλούμενος εμετός, λήψη καθαρτικών, διουρητικών, νηστεία, υπερβολική άσκηση) την εβδομάδα. Αυτά τα στοιχεία βοηθούν στην κατανόηση της έντασης της διαταραχής και συμβάλλουν στο σχεδιασμό της κατάλληλης θεραπείας. 

Αυτά τα κριτήρια έχουν σχέση με την πολυπλοκότητα της βουλιμίας. 

Επιδράσεις βουλιμίας 

Η βουλιμία έχει σοβαρές επιδράσεις στην υγεία. Σωματικά, τα άτομα με βουλιμία υποφέρουν από θέματα του γαστρεντερικού, όπως η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και η φλεγμονή του οισοφάγου, λόγω του επαναλαμβανόμενου εμετού. Επίσης, η βουλιμία μπορεί να οδηγεί σε ανισορροπία στους ηλεκτρολύτες και αφυδάτωση. Τα οδοντικά θέματα είναι πολύ συχνά λόγω της συχνής έκθεσης στα οξέα του στομάχου εξαιτίας του εμετού. 

Ψυχικά, τα άτομα με βουλιμία μπορεί να έχουν διαταραχές άγχους, διαταραχές της διάθεσης. 

Η βουλιμία έχει κοινωνικές επιπτώσεις. Τα άτομα με βουλιμία δεν είναι ενεργά κοινωνικά, απομονώνονται, αντιμετωπίζουν δυσκολίες στις σχέσεις. Η μυστικότητα γύρω από την υπερφαγία και τις αντισταθμιστικές συμπεριφορές μπορεί να οδηγεί σε θέματα στις προσωπικές και επαγγελματικές σχέσεις. 

Επιπλέον, η χρόνια φύση της βουλιμίας μπορεί να έχει μακροχρόνιες συνέπειες στην υγεία, όπως τα προβλήματα του καρδιαγγειακού, τα θέματα στη γονιμότητα, οι ορμονικές ανισορροπίες. 

Αιτιολογία βουλιμίας 

Η αιτιολογία της βουλιμίας, αυτής της πολύπλοκης ψυχολογικής διαταραχής, περιλαμβάνει την αλληλεπίδραση ψυχολογικών, βιολογικών και κοινωνικοοικονομικών παραγόντων. 

Βιολογικά, η γενετική προδιάθεση παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της βουλιμίας. Τα άτομα που έχουν συγγενείς πρώτου βαθμού με κάποια διατροφική διαταραχή έχουν υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν βουλιμία. Επιπρόσθετα, ορμονικοί παράγοντες, ειδικά όσοι έχουν να κάνουν με την σεροτονίνη και τα οιστρογόνα, επηρεάζουν την έναρξη της διαταραχής. 

Ψυχολογικά, παράγοντες όπως η τελειοθηρία, η χαμηλή αυτοεκτίμηση συνδέονται στενά με την βουλιμία. Πολλά άτομα με βουλιμία έχουν και άλλες ψυχικές διαταραχές όπως το άγχος, η κατάθλιψη. 

Οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες , ειδικά όσοι έχουν σχέση με την εικόνα του σώματος και τα πρότυπα της ομορφιάς, συμβάλλουν σημαντικά. Η επίδραση των social media συμβάλλει στην εμφάνιση των διατροφικών διαταραχών. Η κοινωνική πίεση ώστε όλοι να πληρούν τα πρότυπα για το σώμα μπορεί να επιδεινώσει τις διατροφικές διαταραχές. 

Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως οι δυναμικές στην οικογένεια και οι προσωπικές σχέσεις, παίζουν ρόλο στη βουλιμία. Όταν ένα άτομο δέχεται κριτική από την οικογένεια και οι άλλοι έχουν υψηλές προσδοκίες από αυτό, αυτό συμβάλλει στην ανάπτυξη της βουλιμίας. 

Συνυπάρχουσες παθήσεις 

Η βουλιμία είναι μια πολύπλοκη διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπερφαγία και αντισταθμιστικές συμπεριφορές, και συχνά συνδέεται με άλλες συννοσηρότητες. Αυτές οι συννοσηρότητες μπορεί να περιλαμβάνουν ψυχικά και σωματικά θέματα υγείας. 

Οι ψυχικές διαταραχές που μπορεί να συνυπάρχουν με τη βουλιμία μπορεί να περιλαμβάνουν διαταραχές της διάθεσης, όπως η μείζονα κατάθλιψη και η διπολική διαταραχή. Οι διαταραχές άγχους, περιλαμβανομένης της κοινωνικής φοβίας, της διαταραχής γενικευμένου άγχους και της διαταραχής μετατραυματικού στρες, είναι επίσης συχνές στα άτομα με βουλιμία. Αυτές οι ψυχικές διαταραχές αλληλεπιδρούν με τις διατροφικές διαταραχές, επιδεινώνοντας τα συμπτώματα. 

Οι άνθρωποι που έχουν εθισμό στο αλκοόλ ή σε άλλες ουσίες μπορεί να έχουν βουλιμία. Η σύνδεση προκύπτει από παράγοντες όπως η παρορμητικότητα και η τάση χρήσης ουσιών για την διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων. 

Η βουλιμία μπορεί να οδηγεί σε θέματα του γαστρεντερικού, οδοντικά προβλήματα και ανισορροπίες στους ηλεκτρολύτες. Επιπλέον, η διαταραχή μπορεί να εντείνει καταστάσεις όπως ο διαβήτης. 

Παράγοντες κινδύνου 

Η βουλιμία οφείλεται σε ένα συνδυασμό γενετικών, ψυχολογικών, και περιβαλλοντικών παραγόντων. 

Η γενετική προδιάθεση είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου. Τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό με διατροφικές διαταραχές είναι σε υψηλό κίνδυνο. Η γενετική ευαλωτότητα μπορεί να αλληλεπιδρά  με τους περιβαλλοντικούς παράγοντες. 

Οι ψυχολογικοί παράγοντες παίζουν κύριο ρόλο στην ανάπτυξη της βουλιμίας. Τα άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση, με θέματα για την εικόνα του σώματος, είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν διατροφικές διαταραχές. Η τελειοθηρία και η παρορμητικότητα είναι κάποια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που συμβάλλουν στη βουλιμία. 

Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, οι πολιτισμικές και οι οικογενειακές επιρροές είναι επίσης σημαντικά. Η επίδραση των προτύπων ομορφιάς και των social media είναι ιδιαίτερης σημασίας. Οι δυναμικές της οικογένειας , ειδικά όσον αφορά το βάρος και την εμφάνιση, συμβάλλουν στον κίνδυνο εμφάνισης βουλιμίας. 

Οι τραυματικές εμπειρίες , όπως η σεξουαλική κακοποίηση είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνος εμφάνισης διατροφικών διαταραχών , όπως η βουλιμία.