Παράγοντες που οδηγούν σε επαγγελματική εξουθένωση (σύνδρομο burn out)

Επαγγελματική Εξουθένωση – Σύνδρομο Burn out

Οι επιστήμονες για να περιγράψουν τη διαδικασία ψυχικής εξάντλησης των επαγγελματιών χρησιμοποίησαν τον όρο “burn out” που σημαίνει ʺσύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσηςʺ. Ουσιαστικά αυτός ο όρος σημαίνει την εξάντληση που βιώνει το άτομο, όταν τα προσωπικά του αποθέματα πλέον δεν επαρκούν για να αντεπεξέλθει στην πίεση των καθημερινών συνθηκών ή των αυξημένων επαγελματικών απαιτήσεων. Η επαγγελματική εξουθένωση θεωρείται αποτέλεσμα του χρόνιου συσσωρευμένου στρες που κατακλύζει τον άνθρωπο και του αποστερεί τα ψυχικά αποθέματα και την σωματική ενέργεια που τον καθιστούν ικανό να αντεπεξέλθει στην πίεση των εργασιακών συνθηκών ή της καθημερινότητας.

Οι κυριότεροι παράγοντες, σύμφωνα με τους ερευνητές, που καθορίζουν το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης είναι:

• Σωματική, ψυχική και/ή συναισθηματική εξουθένωση: Ο εργαζόμενος αισθάνεται ότι δεν έχει πλέον ψυχική ή σωματική ενέργεια για να διαθέσει στη δουλειά του και να αντιμετωπίσει άλλους ανθρώπους που έχουν την ανάγκη της φροντίδας του. Ο ελεύθερος χρόνος είναι ελάχιστος χωρίς να μπορεί να προσφέρει ανακούφιση από την εξουθένωση ή φαίνεται να είναι ατέλειωτος και η ώρα του φαγητού είναι το καλύτερο κομμάτι της ημέρας.
• Αποπροσωποποίηση/ Κυνισμός: Οι αρνητικές και απρόσωπες συμπεριφορές και αντιδράσεις προς τους άλλους ανθρώπους, ειδικά εκείνους με τους οποίους ο εργαζόμενος αλληλεπιδρά σε τακτική βάση. Ο στόχος αυτής της συμπεριφοράς είναι η προσπάθεια δημιουργίας απόστασης μεταξύ του ατόμου και των ανθρώπων που του προκαλούν στρες, ως ασπίδα προστασίας του επαγγελματία από τη συναισθηματική φόρτιση που βιώνει καθημερινά στο εργασιακό περιβάλλον.
• Μείωση των προσωπικών επιτευγμάτων: Ο επαγγελματίας ίσως να νιώθει ότι δεν πετυχαίνει τίποτα αξιοσημείωτο πλέον, και απλώς σπαταλά το χρόνο του. Η αίσθηση της αποτυχίας και της ανεπάρκειας, δείχνει ότι ο επαγγελματίας έχει χάσει την εμπιστοσύνη στις ικανότητές του.

Το κύριο πρόβλημα στην αντιμετώπιση του συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης είναι ότι δεν υπάρχει πλέον πρόσβαση στις συνηθισμένες πηγές ενέργειας, δημιουργικότητας και θετικής νοοτροπίας που θα μπορούσαν να σας βοηθήσουν να κερδίσετε πάλι έδαφος. Αντιθέτως, όταν είστε εξαντλημένοι  ίσως να επιδεινώνετε την κατάσταση όσο πιο σκληρά προσπαθείτε για να ξαναβρείτε τον έλεγχο.

Απαραίτητες οι αλλαγές στο εργασιακό φορτίο

Ουσιαστικά, κάθε στρατηγική αντιμετώπισης της επαγγελματικής εξουθένωσης  πρέπει να περιλαμβάνει τη μείωση του φόρτου εργασίας, ώστε να μπορέσετε να βρείτε ξανά την ισορροπία σας. Αλλά για αυτό, ίσως να απαιτούνται κάποια δραστικά μέτρα, όπως να πάρετε λίγο χρόνο για τον εαυτό σας ή μερικές μέρες άδεια από τη δουλειά σας. Μπορεί επίσης να χρειαστούν κάποιες οργανωτικές αλλαγές ή προσαρμογές στην αυτοδιαχείριση ώστε να αποφύγετε να καταλήξετε ξανά στην ίδια κατάσταση.