Αλεξιθυμία: συμπτώματα, αιτίες και αντιμετώπιση

Αλεξιθυμία

Είναι δύσκολο κάποιος να κατανοήσει ποιος είναι πραγματικά. Συνήθως είναι ξεκάθαρες κάποιες προτιμήσεις μας όπως όταν λέμε ότι μας αρέσουν συγκεκριμένα φαγητά, μας αρέσει το σινεμά ή δεν συμπαθούμε τα νοσοκομεία. Συχνά χρησιμοποιούμε το “εγώ” όταν επικοινωνούμε με τους γύρω μας για να περιγράψουμε τις εμπειρίες μας. Επίσης χρησιμοποιούμε την γλώσσα για να διαχωρίσουμε και να αξιολογήσουμε τον εαυτό μας μέσα από τις εμπειρίες μας.

Η αλεξιθυμία είναι ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητας και χαρακτηρίζεται από την αδυναμία αναγνώρισης και περιγραφής των συνειδητών εμπειριών. Τα άτομα με αλεξιθυμία, τυπικά δεν μπορούν να περιγράψουν τα συναισθήματα τα δικά τους και των άλλων, έχουν αναποτελεσματικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, και κατά συνέπεια βιώνουν λιγότερα θετικά συναισθήματα και ικανοποίηση από τη ζωή.

Κάποιος που υποφέρει από αλεξιθυμία ίσως να έχει όλες τις μορφές σκέψεων που σχετίζονται με τον εαυτό του, αλλά είναι πιθανό να είναι άκαμπτες.

Συμπτώματα

Τα σημάδια και τα συμπτώματα της αλεξιθυμίας περιλαμβάνουν:

• δυσκολία στην αναγνώριση των συναισθημάτων
• προβλήματα στο διαχωρισμό ανάμεσα στα συναισθήματα και στις αισθήσεις του σώματος που σχετίζονται με τα συναισθήματα
• μειωμένη ικανότητα επικοινωνίας με τους άλλους για τα συναισθήματα
• δυσκολία στην αναγνώριση και στην απόκριση στα συναισθήματα των άλλων, όπως ο τόνος της φωνής και οι εκφράσεις του προσώπου
• λογικό και άκαμπτο τρόπο σκέψης που δεν υπολογίζει τα συναισθήματα
• φτωχές δεξιότητες επικοινωνίας όταν αντιμετωπίζετε άγχος
• λιγότερο αλτρουιστικές συμπεριφορές συγκριτικά με τους άλλους
• συμπεριφορά άκαμπτη, απόμακρη και χωρίς αίσθηση του χιούμορ
• μικρότερη ικανοποίηση από τη ζωή

Αιτίες

Δεν υπάρχει ακριβής αιτία για την αλεξιθυμία. Μερικές μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να είναι αποτέλεσμα:

• Γενετικών παραγόντων: οι μελέτες σε δίδυμα παιδιά έχουν δείξει ότι υπάρχει γενετική βάση στην αλεξιθυμία. Οι άνθρωποι είναι πιθανό να έχουν αλεξιθυμία αν κάποιος συγγενής τους έχει αλεξιθυμία.
• Περιβαλλοντικών παραγόντων: περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως τα τραύματα της παιδικής ηλικίας, η παρουσία ψυχικών ή σωματικών διαταραχών ή κοινωνικοοικονομικών παραγόντων.
• Εγκεφαλικής βλάβης: οι άνθρωποι που έχουν κάποια βλάβη στον εγκέφαλο στην περιοχή του νησιωτικού φλοιού έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αλεξιθυμίας.

Παράγοντες κινδύνου που συμβάλλουν στην εμφάνιση αλεξιθυμίας είναι:

• το φύλο, οι άνδρες έχουν διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν αλεξιθυμία από ότι οι γυναίκες
• η προχωρημένη ηλικία
• το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο
• το χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο
• τα χαμηλά επίπεδα συναισθηματικής νοημοσύνης

Θεραπεία

Δεν υπάρχει μόνο μια θεραπεία για την αλεξιθυμία. Η θεραπεία εξαρτάται από τις ανάγκες του κάθε ανθρώπου. Αν για παράδειγμα αντιμετωπίζετε άγχος ή κατάθλιψη, η φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με την ψυχοθεραπεία βοηθούν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.