Αρνητικά συναισθήματα

Αρνητικά Συναισθήματα

Τα συναισθήματα είναι κομμάτι του ποιοι είμαστε. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι έχουν μια δύσκολη σχέση με τα αρνητικά συναισθήματα. Τα θεωρούν προβληματικά, όμως οι άνθρωποι είμαστε φτιαγμένοι για να βιώνουμε πόνο και δυσκολίες για να επιβιώσουμε.

Τα συναισθήματα είναι πολύπλοκες αντιδράσεις που προκαλούν βιολογικές και φυσιολογικές αλλαγές στο σώμα. Ο εγκέφαλος μας ανταποκρίνεται στις σκέψεις μας απελευθερώνοντας ορμόνες και νευροδιαβιβαστές, που μας κρατούν σε εγρήγορση. Όλα τα συναισθήματα δρουν με αυτό τον τρόπο, είτε είναι θετικά είτε αρνητικά.

Τα αρνητικά συναισθήματα περιλαμβάνουν κάθε συναίσθημα που προκαλεί στεναχώρια και θλίψη. Αυτά τα συναισθήματα μπορεί να μειώσουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή σας και γενικά την ικανοποίηση στη ζωή σας.

Τα αρνητικά συναισθήματα περιλαμβάνουν το μίσος, το θυμό, τη ζήλια και τη θλίψη. Αν και αυτά τα συναισθήματα είναι απολύτως φυσιολογικά μπορεί να σας επηρεάζουν και ο τρόπος που τα εκφράζετε να μην είναι εποικοδομητικός.

Πολλές φορές τα αρνητικά συναισθήματα μας εμποδίζουν να σκεφτούμε και να αντιδράσουμε λογικά και να δούμε μια κατάσταση στις πραγματικές της διαστάσεις. Αυτό όμως παρατείνει το θυμό ή τη θλίψη και δεν μας αφήνει να χαρούμε τη ζωή.

Όλοι μας έχουμε καλές και κακές μέρες. Δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να νιώθετε αρνητικά συναισθήματα κάποιες φορές, είναι φυσιολογικό κομμάτι της ζωής και μας βοηθά να εξελιχθούμε. Το πρόβλημα ξεκινά όταν αγνοείτε τα συναισθήματά σας.

Τα αρνητικά συναισθήματα όπως ο θυμός, ο φόβος και η θλίψη δεν είναι ευχάριστες εμπειρίες. Όμως πολλές φορές μας βοηθούν να κινητοποιηθούμε και να αναλάβουμε δράση.

Τι είναι η καταστολή των συναισθημάτων;

Πολλοί άνθρωποι στη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας μαθαίνουν να αγνοούν ή να αποφεύγουν τα αρνητικά συναισθήματα. Aυτό μπορεί να βελτιώνει την κατάσταση προσωρινά, αλλά κάνει τα πράγματα χειρότερα μακροπρόθεσμα.

Μερικοί άνθρωποι που βιώνουν αρνητικά συναισθήματα μπορεί να στρέφονται σε προβληματικές συμπεριφορές για να τα διαχειριστούν. Αυτές οι συμπεριφορές όπως η κατανάλωση αλκοόλ ή άλλων εξαρτησιογόνων ουσιών, η συναισθηματική κατανάλωση φαγητού και το shopping therapy μπορεί να ανακουφίζουν βραχυπρόθεσμα κάνοντάς μας να ξεφεύγουμε από τα προβλήματα και τα συναισθήματά μας, αλλά μακροπρόθεσμα οδηγούν σε πιο σοβαρά προβλήματα.

Η καταστολή των συναισθημάτων είναι η αποφυγή των επώδυνων συναισθημάτων. Είναι ένας τρόπος διαχείρισης που χρησιμοποιείται για να κρύψει κάποιος και να απομακρύνει τα αρνητικά συναισθήματα. Η καταστολή των συναισθημάτων μπορεί να θεωρηθεί ένας αμυντικός μηχανισμός, όπου οι άνθρωποι αμύνονται στα αρνητικά συναισθήματα και επικεντρώνονται στα θετικά.

Σημάδια που δείχνουν ότι καταστέλλετε τα συναισθήματά σας  

Υπάρχουν πολλά σημάδια που ίσως να δείχνουν ότι καταστέλλετε τα συναισθήματά σας. Μπορεί να επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης σας, τις συμπεριφορές σας και τον τρόπο που αλληλεπιδράτε με τους άλλους.

Τρόποι σκέψεις:

• Πιστεύετε ότι τα αρνητικά συναισθήματα είναι κάτι κακό, ντροπιαστικό ή δείχνουν αδυναμία.
• Πιστεύετε ότι τα αρνητικά συναισθήματα δεν πρέπει να εκφράζονται.

Τρόποι αλληλεπίδρασης με τους άλλους:

• Αγνοείτε τις αρνητικές σκέψεις και τα αρνητικά συναισθήματα.
• Είναι δύσκολο να αποδεχτείτε ότι υπάρχουν πράγματα που σας πληγώνουν.
• Δεν σας αρέσει να σας ρωτούν πως νιώθετε.
• Έχετε θετική διάθεση μπροστά στους άλλους και δεν εκφράζετε αρνητικά συναισθήματα.
• Δεν μπορείτε να αναπτύξετε συναισθηματική οικειότητα και στενές φιλίες.
• Νιώθετε άβολα όταν οι γύρω σας εκφράζουν αρνητικά συναισθήματα.

Γιατί οι άνθρωποι καταστέλλουν τα συναισθήματά τους;

Η καταστολή των συναισθημάτων συμβαίνει όταν μεγαλώνουμε σε ένα περιβάλλον όπου υπάρχει ελάχιστος ή καθόλου χώρος για την εμπειρία και την έκφραση των συναισθημάτων.

Τα κοινωνικά στερεότυπα και οι οικογενειακοί κανόνες μπορεί να υπαγορεύουν ότι η έκφραση των συναισθημάτων είναι λάθος, ντροπή ή σημάδι αδυναμίας. Μπορεί να έχουμε μεγαλώσει με γονείς που ποτέ δεν μιλούσαν για αρνητικά συναισθήματα. Μπορεί να ακύρωναν ακούσια ή σκόπιμα τα αρνητικά σας συναισθήματα με εκφράσεις όπως “σταμάτα να κλαις”, “μην είσαι ανόητος”.

Σαν παιδιά, εσωτερικεύουμε όλα τα μηνύματα που ακούμε και μαθαίνουμε ότι τα αρνητικά συναισθήματα δεν είναι κάτι καλό. Αν δεν έχουμε ένα πρότυπο για το πως να εκφράζουμε και να αντιμετωπίζουμε τα συναισθήματα ίσως να αναπτύξουμε στρατηγικές που επικεντρώνονται στην αποφυγή και στην καταστολή των αρνητικών συναισθημάτων. Έτσι στρέφουμε την προσοχή μας στα θετικά συναισθήματα που είναι αποδεκτά από τους άλλους.

Οι τραυματικές εμπειρίες της παιδικής ηλικίας μπορεί να οδηγήσουν σε καταστολή των συναισθημάτων. Ένα παιδί του οποίου οι ανάγκες αγνοούνται, ακυρώνονται, παραμελούνται , κριτικάρονται ή τιμωρούνται μπορεί ως ενήλικας να καταστέλλει τα συναισθήματά του.

Επιδράσεις της καταστολής των συναισθημάτων στην ψυχική υγεία

Όμως επειδή ένα άτομο καταστέλλει τα συναισθήματά του δεν σημαίνει ότι τα συναισθήματα εξαφανίζονται. Υπάρχουν μέσα του και έχουν ψυχολογικές και σωματικές συνέπειες.

Τα άτομα που δεν μπορούν να δουν τον εαυτό τους ως ολότητα, δεν αναγνωρίζουν τα αρνητικά και τα θετικά χαρακτηριστικά τους, ίσως να μην βλέπουν με ρεαλιστικό τρόπο τον εαυτό τους και να μην θέλουν να παραδεχτούν ότι έχουν κάποιο πρόβλημα. Οι άνθρωποι που καταστέλλουν τα συναισθήματά τους έχουν την τάση  να επικεντρώνονται στη σωματική τους υγεία.

Όπως μια πληγή στο σώμα που δεν θεραπεύεται μπορεί να υποτροπιάσει, το ίδιο συμβαίνει και με τα συναισθήματα που συσσωρεύονται και προκαλούν στρες, ανησυχία και κατάθλιψη. Τα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης που συνοδεύουν το στρες μπορεί να οδηγήσουν σε αλλαγές στον καρδιακό ρυθμό και στον ύπνο.

Οι άνθρωποι που καταστέλλουν τα συναισθήματά τους μπορεί να μην μπορούν να τα διαχειριστούν, και να καταλήγουν σε ανθυγιεινές στρατηγικές αντιμετώπισης, όπως η κατανάλωση αλκοόλ και η συνεχής επιθυμία για φαγητό.

Η καταστολή των συναισθημάτων περιορίζει την ικανότητα των ανθρώπων να συνδέονται με τους άλλους λόγω της απάθειας στα αρνητικά συναισθήματα και της δυσκολίας αντοχής στα αρνητικά συναισθήματα όταν οι άλλοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες.

Όταν ένα άτομο καταστέλλει τα συναισθήματα του είναι δύσκολο να είναι αυθεντικό. Δεν μπορεί να είναι ανοιχτό, ειλικρινές και ευάλωτο στους άλλους με αποτέλεσμα οι σχέσεις να είναι απόμακρες.

Χρησιμοποιήστε το θυμό για καλό

Αν δεν μπορείτε να διαχειριστείτε το θυμό, είναι καιρός να αναλάβετε δράση για τη ζωή σας. Ο θυμός και άλλα συναισθήματα προκαλούν σωματικές και βιολογικές αλλαγές στο σώμα. Ο θυμός προκαλεί ταχυπαλμία, υπέρταση και αύξηση στα επίπεδα των ορμονών, όπως η αδρεναλίνη. Ο θυμός είναι μια προειδοποίηση. Η ενέργεια που συνοδεύει το θυμό μπορεί να είναι παραγωγική ή καταστροφική. Αλλά μπορείτε να την χρησιμοποιήσετε παραγωγικά για να θέσετε τα όρια σας, και έτσι δεν θα θυμώνετε επειδή δεν θα σας χρησιμοποιούν, δεν θα σας εκμεταλλεύονται, δεν θα σας χειραγωγούν και θα σας σέβονται.

Τα αρνητικά συναισθήματα είναι σημαντικά και χρήσιμα. Είναι προειδοποιητικά σημάδια που δείχνουν ότι μπορεί να είστε σε κίνδυνο ή ότι πρέπει να αναλάβετε δράση. Όπως συμβαίνει και με το σωματικό πόνο, αν δεν νιώθετε πόνο όταν πάτε κοντά στη φωτιά μπορεί και να καείτε. Αν νιώθετε θυμωμένοι ή τρομαγμένοι, μην προσπαθείτε να αποφύγετε αυτά τα συναισθήματα. Σκεφτείτε γιατί νιώθετε έτσι. Μπορεί να συνειδητοποιήσετε ότι είστε σε κίνδυνο και πρέπει να βγείτε από την κατάσταση ή να την αντιμετωπίσετε. Από την άλλη μπορεί να δείτε ότι η κατάσταση δεν είναι τόσο σοβαρή . Αν τα αρνητικά συναισθήματα προέρχονται από κάποιο τραύμα μπορεί να χρειάζεται να επιλύσετε όλα όσα νιώθετε.

Χρησιμοποιήστε τα αρνητικά συναισθήματα παραγωγικά

Υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορείτε να βρείτε θετικά συναισθήματα μέσα στα αρνητικά:

• Συγκεντρωθείτε στα θετικά, δεν έχει σημασία πόσο μικρά είναι. Δεν έχει σημασία τι εμπόδια ή προκλήσεις πρέπει να αντιμετωπίσετε στην καθημερινότητά σας, κάντε την προσπάθεια να επικεντρωθείτε στη θετική πλευρά της κάθε κατάστασης.
• Αλλάξτε την αρνητική συζήτηση με τον εαυτό σας σε θετική. Όταν μιλάμε άσχημα για τον εαυτό μας, αρχίζουμε να πιστεύουμε όσα λέμε πράγμα που διαιωνίζει τα άσχημα συναισθήματα. Αντί να πείτε στον εαυτό σας, “Είμαι κακός άνθρωπος” μπορείτε να πείτε “Είναι καλός άνθρωπος” και έτσι ο εγκέφαλός σας να επεξεργαστεί αυτό που λέτε και να αντιδράσει ανάλογα. Μπορεί στην αρχή να σας φανεί περίεργο αλλά θα μείνετε έκπληκτοι όταν δείτε πως το σώμα αντιδρά στις θετικές δηλώσεις.
• Κρατήστε στη ζωή σας θετικούς ανθρώπους. Αν περιβάλλεστε από τοξικούς ανθρώπους, αρνητικά συναισθήματα και συμπεριφορές, πάρτε μια βαθιά ανάσα και απομακρυνθείτε. Σκεφτείτε τρόπους για να αποφύγετε ευγενικά αυτούς τους ανθρώπους. Όταν στη ζωή σας υπάρχουν θετικοί άνθρωποι μπορεί να αλλάξει και ο δικός σας τρόπος σκέψης προς το καλύτερο.
• Μείνετε συγκεντρωμένοι στο παρόν. Συγκεντρωθείτε σε όσα συμβαίνουν τώρα και όχι σε όσα συνέβησαν στο παρελθόν. Αν ακούσατε ένα αρνητικό σχόλιο από τον εργοδότη σας στο παρελθόν μην το αφήνετε να σας επηρεάζει αυτή τη στιγμή. Οι αρνητικές εμπειρίες και οι αναμνήσεις μπορούν να σας κατακλύσουν και να χάνετε το παρόν.
• Να είστε ευγνώμονες. Ακόμη και αν η ζωή σας μοιάζει να καταρρέει, πάντα υπάρχει ένας λόγος για τον οποίο είστε ευγνώμονες. Πάρτε λίγο χρόνο για να εκτιμήσετε τους ανθρώπους που έχετε στη ζωή σας, τη δουλειά σας και έτσι θα νιώσετε καλύτερα. Η ευγνωμοσύνη βοηθά να βρίσκετε γαλήνη σε δύσκολες καταστάσεις.