Το κόστος της σιωπής

Το κόστος της σιωπής 

Αν συνεχώς επαναλαμβάνετε την ίδια σκέψη στο μυαλό σας, “Γιατί δεν είπα αυτό που ήθελα;” δεν είστε μόνοι σας. Για πολλούς ανθρώπους το να εκφραστούν δεν είναι κάτι που έρχεται φυσικά. Αντί να μιλάνε, απομονώνονται, αποφεύγουν τις διαφωνίες ή διακόπτουν κάθε επαφή. Δεν αγαπούν τις συγκρούσεις, λένε ότι είναι “καλά” ακόμη και όταν νιώθουν το ακριβώς αντίθετο. Κρατούν μέσα τους πράγματα και έχουν παθητικά επιθετική συμπεριφορά ή ξαφνικά ξεσπάσματα. 

Η δυσκολία στην επικοινωνία δεν σημαίνει ότι έχετε κάποια αδυναμία ή κάτι πάει λάθος πάνω σας. Σημαίνει ότι το νευρικό σας σύστημα έχει μάθει να μένει ήσυχο γιατί έτσι νιώθει ασφαλές. Αυτή η στρατηγική επιβίωσης μπορεί να έχει ξεκινήσει στην παιδική ηλικία, στις σχέσεις του παρελθόντος ή στο εργασιακό περιβάλλον όπου η φωνή σας δεν είχε καμία αξία. Αλλά αν και η σιωπή μπορεί να μοιάζει προστατευτική, με τον καιρό μπορεί να δημιουργεί απόσταση στις σχέσεις, και να προκαλεί εσωτερικές συγκρούσεις. Το κόστος της σιωπής σε κάποιες περιπτώσεις είναι δυσβάσταχτο. 

Γιατί κάποιοι άνθρωποι επιλέγουν  τη σιωπή; 

Οι δυσκολίες στην επικοινωνία δεν συμβαίνουν από τη μια στιγμή στην άλλη και από το πουθενά. Συχνά προκύπτουν από βαθύτερα μοτίβα στο σώμα και στο μυαλό. Κάποιοι λόγοι που εξηγούν γιατί άνθρωποι επιλέγουν τη σιωπή περιλαμβάνουν τα εξής:

• Επιλέγουν την αποφυγή: έχουν μάθει από μικρή ηλικία ότι πρέπει να είναι ήσυχοι ή ότι το να μοιράζονται τα συναισθήματα τους μπορεί να οδηγεί σε συγκρούσεις που δεν μπορούν να διαχειριστούν.
• Φόβος της απόρριψης: κάποιοι άνθρωποι νιώθουν τρόμο όταν σκέφτονται ότι οι άλλοι θα τους εγκαταλείψουν, θα θυμώσουν ή θα έχουν άσχημη άποψη για αυτούς.
• Πάγωμα: όταν το νευρικό σύστημα ανιχνεύει μια απειλή δεν έχει τη δυνατότητα να μιλήσει καθαρά. Αυτό δεν είναι τεμπελιά, αλλά ένας τρόπος επιβίωσης του εγκεφάλου για να μένει ασφαλής.
• Ανάγκη να ευχαριστούν τους άλλους: πολλοί άνθρωποι δεν δείχνουν όσα νιώθουν για να μην κάνουν τους άλλους να νιώσουν άβολα, ακόμη και αν αυτό έχει κόστος για αυτούς. 

Επιδράσεις της σιωπής 

Μπορεί να μοιάζει εύκολο να μένετε σιωπηλοί, αλλά με τον καιρό αυτό έχει σημαντικό κόστος.

• Στις σχέσεις σας: οι φίλοι και οι σύντροφοι δεν μπορούν να διαβάσουν το μυαλό σας. Αν δεν μιλήσετε, δεν θα ξέρουν τι πραγματικά έχετε ανάγκη, αυτό μπορεί να δημιουργεί απόσταση μεταξύ σας. 
• Στην ψυχική σας υγεία: τα συναισθήματα που δεν εκφράζονται συχνά μετατρέπονται σε άγχος, κατάθλιψη, δυσαρέσκεια. Όσα δεν λέτε συσσωρεύονται μέσα σας.
• Στο σώμα σας: όταν κρατάτε μέσα σας όσα αισθάνεστε αυτό δημιουργεί ένταση στο σώμα, η οποία εκδηλώνεται με πονοκεφάλους, στομαχόπονους, σφίξιμο της γνάθου, κόπωση. Το σώμα κουβαλά την φωνή που δεν έχετε απελευθερώσει. 

‍Πώς μπορείτε να εκφράσετε όσα νιώθετε;

1. Ξεκινήστε με μικρές συζητήσεις: αν το να πείτε όσα νιώθετε μοιάζει τρομακτικό, μην κάνετε δύσκολες συζητήσεις. Ξεκινήστε με απλές κουβέντες με τους φίλους σας. Αν για παράδειγμα θέλετε να παραγγείλετε φαγητό με ένα φίλο σας και πρέπει να διαλέξετε, μην πείτε πάρε ότι θέλεις, αλλά “Θα προτιμούσα να φάμε κινεζικό απόψε”.

2. Δώστε όνομα στα συναισθήματα σας πριν τα μοιραστείτε: όταν αποφεύγετε τα συναισθήματα σας αυτά συσσωρεύονται. Όταν τους δίνετε όνομα τα βλέπετε ξεκάθαρα. Μπορείτε να πείτε “ Νιώθω (αυτό το συναίσθημα) όταν συμβαίνει (μια κατάσταση) επειδή (λόγος).” 

3. Μπορείτε να γράψετε όσα νιώθετε: αν η επικοινωνία πρόσωπο με πρόσωπο σας τρομάζει, μπορείτε να γράψετε όσα θέλετε να πείτε. Με ένα γραπτό μήνυμα ή ένα σημείωμα μπορείτε να εκφράσετε όσα νιώθετε χωρίς να τα ξεχάσετε. 

4. Διαχειριστείτε τη δυσφορία: το να εκφράζετε τον εαυτό σας μπορεί να μην σας ακούγεται καλό. Το σώμα σας μπορεί να τρέμει, η καρδιά σας να χτυπά δυνατά και το στομάχι σας να σφίγγεται. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάνετε κάτι λάθος. Σημαίνει ότι σπάτε ένα παλιό μοτίβο. Πάρτε βαθιές ανάσες και υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι είναι ασφαλής να μιλήσει. 

5. Κάντε πρόβα συζητήσεων στο κεφάλι σας: φανταστείτε όσα έχετε να πείτε και αυτό θα μειώσει το φόβο για το άγνωστο. Μπορείτε να κάνετε εξάσκηση μπροστά στον καθρέφτη. 

6. Αντικαταστήστε τις συγγνώμες με ευγνωμοσύνη: πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν και ξεκινούν κάθε πρόταση με το “συγνώμη”. Αυτό που μπορείτε να κάνετε αντί να ζητάτε συγνώμη είναι να πείτε “ευχαριστώ που βρήκες χρόνο για εμένα”, “ευχαριστώ που με περίμενες”. 

7. Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι η σιωπή δεν είναι ουδέτερη: όταν κρατάτε μέσα σας την αλήθεια, μπορεί να νιώθετε ηρεμία. Αλλά στην πραγματικότητα, η σιωπή διαμορφώνει τις σχέσεις σας όπως οι λέξεις σας. Όταν δεν μιλάτε στέλνετε ένα μήνυμα.