Μισογυνισμός

Μισογυνισμός

Ο μισογυνισμός ορίζεται ως το μίσος, η δυσαρέσκεια, η περιφρόνηση απέναντι στις γυναίκες. Μπορεί να έχει πολλές μορφές όπως οι διακρίσεις, η βία κατά των γυναικών, η σεξουαλική παρενόχληση. Ο μισογυνισμός είναι επιβλαβής και επηρεάζει τις σχέσεις και τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις.

Τι είναι ο μισογυνισμός;

Είναι η νοοτροπία ή η πεποίθηση ότι οι γυναίκες είναι κατώτερες, που βασίζεται συνήθως στο σεξισμό. Εκφράζεται μέσα από μια στάση υποτίμησης απέναντι στις γυναίκες. Σε κάποιες περιπτύσσεις ο μισογυνισμός παίζει ρόλο στην ενδοοικογενειακή βία, στη σεξουαλική κακοποίηση και στη συναισθηματική κακοποίηση.

Πως αναπτύσσεται ο μισογυνισμός;

Η κουλτούρα και τα συστήματα πεποιθήσεων είναι οι κινητήριες δυνάμεις πίσω από το μισογυνισμό, το σεξισμό και τους ρόλους των φύλων. Ακόμη και η Πανδώρα η πρώτη γυναίκα στην Αρχαία Ελληνική Μυθολογία, αναφερόταν ως ʺδιαβολικό πράγμαʺ.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συμβάλλουν στο μισογυνισμό:

• Ανατροφή: ο μισογυνισμός μπορεί να περνά από γενιά σε γενιά. Αυτές οι πεποιθήσεις αναπτύσσονται και ενισχύονται μέσα στις οικογένειες όπου οι παραδοσιακοί ρόλοι των φύλων είναι αυστηροί, και δεν υπάρχει σεβασμός στην αυτονομία των γυναικών.
• Μέσα ενημέρωσης: ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται οι γυναίκες στα μέσα ενημέρωσης επηρεάζουν τις συμπεριφορές μισογυνισμού. Για παράδειγμα, όταν οι γυναίκες παρουσιάζονται ως "ύπουλες", τότε δημιουργούνται αρνητικές ιδέες για αυτές.
• Social media: το περιβάλλον των social media μπορεί να ενισχύει τις συμπεριφορές μισογυνισμού

Τυπικές συμπεριφορές μισογυνισμού

Η κατανόηση των συμπεριφορών μισογυνισμού μας βοηθά να αποφύγουμε τέτοιες συμπεριφορές στο μέλλον. Κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα συμπεριφοράς μισογυνισμού περιλαμβάνουν:

• Αποδοκιμασία και αντικειμενοποίηση των γυναικών
• Προνομιακή μεταχείριση των ανδρών έναντι των γυναικών
• Έλλειψη σεβασμού προς τις γυναίκες
• Το να διακόπτει, να μιλά ή να αγνοεί κάποιος σκόπιμα μια γυναίκα
• Απόρριψη των ιδεών των γυναικών
• Εμφάνιση άρνησης προώθησης γυναικών εργαζομένων με βάση το φύλο ή τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό
• Τιμωρία των γυναικών

Βέβαια, οι συμπεριφορές μισογυνισμού μπορεί να διαφέρουν.

Μπορούν οι γυναίκες να είναι μισογυνίστριες;

Ο μισογυνισμός είναι κάτι σύνηθες για τους άνδρες, αλλά είναι πιθανό και οι γυναίκες να έχουν αυτή τη συμπεριφορά.

Κάποιες γυναίκες που παρατηρούν επανειλημμένα το μισογυνισμό, μπορεί τελικά να εσωτερικεύουν αυτές τις πεποιθήσεις και να τις πιστεύουν για τον εαυτό τους και για τις άλλες γυναίκες.

Κατανόηση του εσωτερικευμένου μισογυνισμού και της ρίζας του μίσους

Το φαινόμενο του εσωτερικευμένου μισογυνισμού, είναι μια όψη του εσωτερικευμένου σεξισμού. Παραδείγματα εσωτερικευμένου μισογυνισμού περιλαμβάνουν:

• Δυσπιστία προς τις γυναίκες
• Πίστη στις προκαταλήψεις για τα φύλα
• Ελαχιστοποίηση της αξίας των γυναικών

Ποιες μορφές σεξισμού και μισογυνισμού βιώνουν οι έφηβοι;

Ο μισογυνισμός μπορεί να έχει πολλές μορφές, όπως η βία, οι προσβολές, τα σεξιστικά σχόλια. Σε άλλες περιπτώσεις είναι πιο καλά κρυμμένος, και περιλαμβάνει αθώα σχόλια και διαφορετική μεταχείριση. Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς και οι έφηβοι να αναγνωρίζουν τις διάφορες μορφές μισογυνισμού.

Κάποια παραδείγματα συμπεριφορών μισογυνισμού περιλαμβάνουν:

• Σχόλια που εκφράζουν την πεποίθηση ότι οι άνδρες είναι ανώτεροι
• Σχόλια που δείχνουν ότι τα έφηβα κορίτσια έχουν συγκεκριμένους ρόλους
• Σχόλια που δείχνουν ότι τα κορίτσια πρέπει να συμπεριφέρονται με συγκεκριμένους τρόπους, όπως το να μην μιλάνε δυνατά
• Απειλητικές εκφράσεις
• Σεξουαλική παρενόχληση
• Έμφυλη βία

Η επίδραση του μισογυνισμού στα σχολεία

Υπάρχουν πολλές αιτίες για τον μισογυνισμό ανάμεσα στους νέους. Μερικές φορές, οι ιδέες μισογυνισμού μεταφέρονται από τους γονείς στα παιδιά ή διαδίδονται μέσω των φίλων.

Ο διαδικτυακός μισογυνισμός έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία 15 χρόνια. Στα social media πολλοί άντρες προωθούν το αφήγημα ότι οι γυναίκες είναι κατώτερες από τους άνδρες. Με αυτό τον τρόπο ενισχύουν τις ελεγκτικές συμπεριφορές προς τις γυναίκες και τα κορίτσια.

Σε αυτές τις κοινότητες τα κορίτσια συχνά παρουσιάζονται ως παράλογα, εγωιστικά και δολοπλόκα, όπως για παράδειγμα γίνεται με την Incel κουλτούρα. Από την άλλη πλευρά, οι άνδρες και τα αγόρια είναι τα ʺθύματαʺ. Κάποιοι στα social media δίνουν συμβουλές για το πώς να ελέγχουν τις γυναίκες ενώ άλλοι ενθαρρύνουν την βία.

Καθώς όλο και περισσότερα νέα αγόρια εκτίθενται σε αυτά τα πρότυπα, αυτό επηρεάζει τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς τους.

Μικροεπιθετικότητα: Κρυμμένος σεξισμός

Δεν είναι εύκολο να διακρίνει κάποιος όλα τα παραδείγματα σεξισμού ή μισογυνισμού. Μερικές φορές, κάποιοι άνθρωποι που κάνουν σεξιστικά σχόλια δεν γνωρίζουν το κακό που προκαλούν.

Η μικροεπιθετικότητα περιλαμβάνει μικρά σχόλια ή πράξεις που δείχνουν εχθρικότητα, αρνητικότητα ή προσβάλλουν τις γυναίκες. Η μικροεπιθετικότητα απαξιώνει ή υποτιμά έναν άνθρωπο επειδή απλά είναι γυναίκα.

Οι έφηβοι είναι εκτεθειμένοι στο σεξισμό. Η μικροεπιθετικότητα έχει σημαντικές επιδράσεις στην ψυχική υγεία. Μια μελέτη σε εφήβους 14-18 ετών έδειξε ότι τα κορίτσια που έχουν βιώσει μικροεπιθετικότητα ήταν πιο πιθανό να εμφανίσουν συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους.

Μισογυνισμός και ψυχική υγεία των εφήβων 

Οι μελέτες δείχνουν ότι ο μισογυνισμός και ο σεξισμός επηρεάζουν σημαντικά την ψυχική υγεία των γυναικών. Τα τελευταία 10 χρόνια, η κατάθλιψη στα έφηβα κορίτσια έχει αυξηθεί δραματικά, πράγμα που συμπίπτει με την αύξηση της σεξουαλικής βίας.

Οι μισογύνηδες συχνά βλέπουν τα σώματα των γυναικών ως αντικείμενα. Αυτό όμως επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο τα κορίτσια βλέπουν το σώμα τους και μπορεί να νιώθουν ντροπή και να εμφανίζουν συμπτώματα διατροφικών διαταραχών.

Υπάρχουν πολλοί μισογύνηδες influencers που διαδίδουν μίσος ενάντια στις γυναίκες, είναι ομοφοβικοί. Αυτές οι διακρίσεις και η βία ενάντια σε κάποιες ομάδες ανθρώπων αυξάνει τα περιστατικά βίας. Πολλές γυναίκες νιώθουν άγχος, κατάθλιψη και τραυματικό στρες.

Ο μισογυνισμός δεν βλάπτει μόνο τα κορίτσια, αλλά και άλλες ομάδες (transgender και non-binary άτομα). Επίσης, καταστρέφει τα αγόρια και τους άνδρες. Για παράδειγμα, η τοξική αρρενωπότητα αποθαρρύνει τα αγόρια να ζητούν βοήθεια για τα θέματα ψυχικής υγείας που τα απασχολούν ή να εκφράζουν συναισθήματα όπως η θλίψη ή το άγχος. Αυτό επηρεάζει σημαντικά τους εφήβους, την ευεξία τους και τις σχέσεις τους.

Μισογυνισμός και ανάπτυξη ταυτότητας

Η εφηβεία είναι η στιγμή που τα παιδιά εξερευνούν την ταυτότητα τους. Στα χρόνια της εφηβείας, τα νέα παιδιά αναπτύσσουν την αίσθηση του εαυτού τους, εξερευνούν τις προσωπικές τους αξίες και σχηματίζουν τις πεποιθήσεις τους. Οι ταυτότητες τους είναι συνήθως πολύ εύπλαστες και συγκεκριμένες εμπειρίες διαμορφώνουν το μελλοντικό εαυτό τους.

Αυτό σημαίνει ότι οι εμπειρίες του σεξισμού και του μισογυνισμού έχουν μεγάλη δύναμη και αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι έφηβοι βλέπουν τον εαυτό τους. Χωρίς την έκθεση σε φεμινιστικές ιδέες, τα κορίτσια εσωτερικεύουν το μισογυνισμό και τον ενσωματώνουν στην ταυτότητα τους. Αυτό μπορεί να επηρεάζει τις νέες γυναίκες για το υπόλοιπο της ζωής τους.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;

Ο μισογυνισμός είναι ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα, αλλά μπορεί να αντιμετωπιστεί.

Υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορούν να κάνουν οι γονείς για να καταπολεμήσουν το μισογυνισμό αποτελεσματικά:

1. Να μιλούν για το μισογυνισμό

Δυστυχώς, ο μισογυνισμός είναι μέρος της πραγματικότητας των νέων ανθρώπων. Είναι σημαντικό λοιπόν οι γονείς να κάνουν ανοιχτές συζητήσεις με τα παιδιά τους για το μισογυνισμό και το σεξισμό.

Ο μισογυνισμός είναι ένα μεγάλο θέμα που απαιτεί πολλές συζητήσεις. Οι γονείς πρέπει να είναι έτοιμοι να κάνουν συζητήσεις με τα παιδιά τους ανά πάσα στιγμή, ειδικά αν βιώσουν μια τέτοια εμπειρία.

2. Να επισημαίνουν τις συμπεριφορές μισογυνισμού

Οι γονείς πρέπει πάντα να επισημαίνουν το μισογυνισμό όταν τον βλέπουν ή τον ακούνε. Ο μισογυνισμός διαδίδει επικίνδυνες ιδέες για τις γυναίκες και τα κορίτσια. Όταν οι γονείς και οι άλλοι ενήλικες δεν επισημαίνουν αυτές τις συμπεριφορές, καλλιεργούν την πεποίθηση ότι αυτό είναι κάτι αποδεκτό.

3. Να μιλούν για τα στερεότυπα του φύλου

Ακόμη και σήμερα, είναι δύσκολο οι νέοι άνθρωποι να ξεφύγουν από τα στερεότυπα και τους ρόλους των φύλων. Αυτά τα στερεότυπα συνήθως ενισχύονται από το περιεχόμενο στο διαδίκτυο, και από τους εφήβους που θέλουν να συμπεριφέρονται με συγκεκριμένο τρόπο για να ταιριάζουν σε ένα ρόλο. Τα αγόρια πιέζονται να είναι άνδρες, και αυτό συμβάλλει στην τοξική αρρενωπότητα και βλάπτει τις γυναίκες.

Είναι σημαντικό οι γονείς να μιλούν στα παιδιά τους για την προέλευση των στερεότυπων και των ρόλων των φύλων, και για το πως η κοινωνία έχει αλλάξει.

4. Να ενθαρρύνουν την κριτική σκέψη

Η κριτική σκέψη είναι ένα εργαλείο κλειδί για την καταπολέμηση του μισογυνισμού. Οι γονείς πρέπει να ενθαρρύνουν τα έφηβα αγόρια να σκέφτονται κριτικά για τις ιδέες μισογυνισμού.

Φυσικά, οι γονείς πρέπει να βοηθούν τα κορίτσια να καταλάβουν τα σημάδια των κακοποιητικών συμπεριφορών και να μάθουν να αντιδρούν σωστά για την ασφάλεια τους.

5. Να επικοινωνούν με το σχολείο

Η καταπολέμηση του μισογυνισμού είναι μια τεράστια κοινωνική ευθύνη που δεν πρέπει να πέφτει μόνο στους ώμος των γονιών. Τα σχολεία επίσης παίζουν μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση των ιδεών και των συμπεριφορών των νέων.

Οι γονείς μπορούν να επικοινωνούν με το σχολείο για να βεβαιωθούν ότι γίνονται βήματα ενάντια στο μισογυνισμό.

Οι δάσκαλοι πρέπει να συζητούν ανοιχτά για τα στερεότυπα και τους ρόλους των φύλων και να καλλιεργούν την ισότητα και το σεβασμό.

Τα σχολεία πρέπει να ενημερώνουν τα παιδιά για το μισογυνισμό, και να τους διδάσκουν δεξιότητες και στρατηγικές για να αναγνωρίζουν αυτές τις συμπεριφορές.

Νέα παιδιά και υποστήριξη της ψυχικής υγείας

Η πρόληψη του μισογυνισμού είναι ο καλύτερος τρόπος για να προστατευτούν οι νέοι άνθρωποι από τη βλάβη που προκαλεί. Αλλά όταν συμβεί η βλάβη, οι έφηβοι πρέπει να έχουν την απαιτούμενη υποστήριξη για να ξεπεράσουν αυτές τις εμπειρίες.

Όταν ο μισογυνισμός, ο σεξισμός ή άλλες εμπειρίες προκαλούν θέματα ψυχικής υγείας, είναι σημαντικό να υπάρχει πρόσβαση σε ειδικούς. Η ψυχοθεραπεία, είτε ατομική είτε ομαδική, βοηθά στην διαχείριση αυτών των εμπειριών.

Αν ως γονείς ανησυχείτε για την ψυχική υγεία του παιδιού σας, πρέπει να κάνετε μια ανοιχτή συζήτηση μαζί του για τα συναισθήματα του και να το ενθαρρύνετε να μιλήσει σε έναν παιδοψυχολόγο.

Πώς ο μισογυνισμός επηρεάζει την ψυχική υγεία;

Ο μισογυνισμός μπορεί να επηρεάζει την ψυχική υγεία και την ευεξία.

Οι γυναίκες που βιώνουν διακρίσεις λόγω του φύλου τους έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν ψυχολογικά προβλήματα όπως κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, η χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Ξεπερνώντας το μισογυνισμό μέσω του τρόπου σκέψης

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να ξεπεράσει κάποιος αυτό τον τρόπο σκέψης και να αναπτύξει πιο υγιείς σχέσεις με τις γυναίκες. Η ψυχοθεραπεία βοηθά στην αναγνώριση των πιθανών αιτιών πίσω από το μισογυνισμό, και βοηθά στην αντικατάσταση αυτού του τρόπου σκέψης με πιο θετικό και εποικοδομητικό.

Συμβουλές για τους άνδρες που θέλουν να ξεπεράσουν το μισογυνισμό

Η συζήτηση για το μισογυνισμό είναι ένας τρόπος οι άνδρες να υποστηρίξουν και να ενθαρρύνουν τις γυναίκες.

• Είναι πολύ σημαντικό να επισημαίνετε το μισογυνισμό όταν τον παρατηρείτε. Όταν αγνοείτε αυτές τις συμπεριφορές, αυτό σημαίνει ότι είναι αποδεκτές. Όταν όμως τις επισημαίνετε οι γυναίκες νιώθουν μεγαλύτερη ασφάλεια.
• Ακούστε τις γυναίκες. Τις απόψεις και τις ιδέες τους.
• Υποστηρίξτε διάφορες γυναίκες ηγέτες.
• Προσπαθήστε να δείτε τα πράγματα από την οπτική των γυναικών για να τις κατανοήσετε καλύτερα.
• Μοιραστείτε τις δουλειές του σπιτιού και την φροντίδα των παιδιών.

Πώς μπορείτε να χειριστείτε τις συμπεριφορές μισογυνισμού;

Μπορείτε να αντιμετωπίσετε το μισογυνισμό με τους ακόλουθους τρόπους:

• Μιλήστε ανοιχτά για αυτόν. Αν παρατηρήσετε μια τέτοια συμπεριφορά μην την αγνοείτε.
• Επικεντρωθείτε στην αυτοφροντίδα. Με αυτό τον τρόπο θα μπορείτε να διαχειριστείτε καλύτερα το στρες.
• Δημιουργήστε ένα ασφαλές περιβάλλον για τις γυναίκες. Το πρώτο βήμα είναι να ενημερωθείτε για τις επιπτώσεις του εσωτερικευμένου μισογυνισμού στην ψυχική υγεία.
• Απομακρυνθείτε από την κατάσταση. Θέστε υγιή όρια, αλλά κάποιες φορές η καλύτερη λύση είναι να φύγετε.
• Μιλήστε σε έναν ψυχοθεραπευτή. Αν ο μισογυνισμός επηρεάζει την υγεία σας, σκεφτείτε να ξεκινήσετε ψυχοθεραπεία ώστε να μάθετε νέες δεξιότητες.