Διαταραγμένος Νους

Διαταραγμένος Νους 

Μερικές φορές είναι δύσκολο να ανακαλύψει κανείς ποια ψυχική νόσος αντιστοιχεί στα συμπτώματα που έχει κάποιος. Δυστυχώς χρειάζεται συχνά χρόνος και ταλαιπωρία μέχρι να τεθεί μία ακριβής διάγνωσης για το αν υπάρχει ένας σοβαρά διαταραγμένος νους ή κάποιο άλλο απλούστερο ψυχολογικό πρόβλημα, ώστε να καθοριστεί η κατάλληλη θεραπεία.

Κυριότερες κατηγορίες ψυχικών διαταραχών 

Οι κύριες κατηγορίες των ψυχικών διαταραχών είναι:

• Νευροαναπτυξιακές διαταραχές: Αυτές οι διαταραχές περιλαμβάνουν ένα μεγάλο εύρος προβλημάτων που συνήθως ξεκινούν στην βρεφική ή στην παιδική ηλικία, συχνά πριν ένα παιδί ξεκινήσει το σχολείο. Χαρακτηριστικά παραδείγματα περιλαμβάνουν τις διαταραχές στο φάσμα του αυτισμού, την ΔΕΠΥ και τις μαθησιακές δυσκολίες.
• Φάσμα σχιζοφρένειας και άλλες ψυχωσικές διαταραχές. Οι ψυχωτικές διαταραχές προκαλούν αποσύνδεση από την πραγματικότητα, όπως οι παραισθήσεις, οι ψευδαισθήσεις και η αποδιοργανωμένη σκέψη και ομιλία. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η σχιζοφρένεια, αν και υπάρχουν και άλλες διαταραχές που συνδέονται με την αποσύνδεση από την πραγματικότητα. 
• Διπολική διαταραχή και συναφείς διαταραχές. Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει διαταραχές με επαναλαμβανόμενα επεισόδια μανίας, περιόδους υπερβολικής ενέργειας, δραστηριότητας και ενθουσιασμού και επεισόδια κατάθλιψης. 
• Συναισθηματικές διαταραχές. Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει διαταραχές που επηρεάζουν τα συναισθήματα, και παρεμβαίνουν στην λειτουργικότητα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η μείζονα κατάθλιψη. 
• Αγχώδεις διαταραχές. Το άγχος είναι ένα συναίσθημα που χαρακτηρίζεται από την προσμονή ενός μελλοντικού κινδύνου ή καταστροφής, μαζί με υπερβολική ανησυχία. Μπορεί να περιλαμβάνει την αποφυγή καταστάσεων. Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει τη διαταραχή γενικευμένου άγχους, την διαταραχή πανικού και τις φοβίες. 
• Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και συναφείς διαταραχές. Αυτές οι διαταραχές περιλαμβάνουν εμμονές και επαναλαμβανόμενες σκέψεις και πράξεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και η τριχοτιλλομανία. 
• Διαταραχές που σχετίζονται με το τραύμα και το στρες. Αυτές οι διαταραχές οφείλονται στο γεγονός ότι ένα άτομο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μια στρεσογόνα κατάσταση. Παραδείγματα περιλαμβάνουν την διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD, cPTSD).
• Διασχιστικές διαταραχές. Αυτές είναι οι διαταραχές στις οποίες η αίσθηση του εαυτού διαταράσσεται, όπως η διασχιστική διαταραχή ταυτότητας και η διασχιστική αμνησία. 
• Σωματοποιητικές διαταραχές. Σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχουν ψυχοσωματικά συμπτώματα που προκαλούν δυσφορία και προβλήματα στη λειτουργικότητα. Μπορεί να έχει διαγνωστεί κάποιο άλλο θέμα υγείας που έχει σχέση με αυτά τα συμπτώματα, αλλά η αντίδραση σε αυτά δεν είναι φυσιολογική. Αυτές οι διαταραχές περιλαμβάνουν το άγχος υγείας. 

• Διατροφικές διαταραχές. Αυτές οι διαταραχές περιλαμβάνουν θέματα που έχουν σχέση με την διατροφή και επηρεάζουν την υγεία, όπως η ανορεξία και η υπερφαγία. 
• Διαταραχές ύπνου. Είναι διαταραχές όπως η αϋπνία , η υπνική άπνοια. 
• Σεξουαλικές δυσλειτουργίες. Περιλαμβάνουν διαταραχές που έχουν σχέση με το σεξ, όπως η πρόωρη εκσπερμάτιση, η στυτική δυσλειτουργία. 
• Δυσφορία φύλου. Αφορά τη δυσφορία ενός ατόμου που επιθυμεί να ανήκει σε ένα άλλο φύλο. 
• Διαταραχές των παρορμήσεων και διαταραχή διαγωγής. Αυτές οι διαταραχές περιλαμβάνουν προβλήματα με τον αυτοέλεγχο, όπως η κλεπτομανία ή οι εκρήξεις θυμού. 
• Διαταραχές που σχετίζονται με ουσίες και εθισμό. Αυτές περιλαμβάνουν προβλήματα που έχουν σχέση με την υπερβολική χρήση αλκοόλ, καπνού και ναρκωτικών. Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει και τον εθισμό στο τζόγο. 
• Νευρογνωστικές διαταραχές. Επηρεάζουν την ικανότητα σκέψης και περιλαμβάνουν γνωστικά προβλήματα εξαιτίας καταστάσεων όπως η νόσος Αλτσχάιμερ. 
• Διαταραχές προσωπικότητας. Οι διαταραχές προσωπικότητας περιλαμβάνουν μοτίβα συμπεριφοράς και δυσλειτουργείας που προκαλούν δυσφορία και προβλήματα στη ζωή και στις σχέσεις. Παραδείγματα αποτελούν η οριακή διαταραχή προσωπικότητας, η ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας. 
• Παραφιλικές διαταραχές. Αυτές οι διαταραχές περιλαμβάνουν σεξουαλικό ενδιαφέρον που προκαλεί στρες ή βλάβη σε ένα άλλο άτομο. Παραδείγματα είναι ο σαδισμός, η παιδοφιλία, ο μαζοχισμός. 
• Άλλες ψυχικές διαταραχές. Περιλαμβάνουν ψυχικές διαταραχές που οφείλονται σε αλλά θέματα υγείας και δεν πληρούν τα κριτήρια για τις παραπάνω διαταραχές. 

Διάγνωση 

Τα συμπτώματα για κάθε ψυχιατρική νόσο καθορίζονται από τα διαγνωστικά κριτήρια των ψυχιατρικών ταξινομικών συστημάτων DSM-5 και ICD-10.

Για να γίνει η διάγνωση πρέπει να γίνουν τα εξής:

• Ψυχιατρική αξιολόγηση από έναν ψυχίατρο για τα συμπτώματα, τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τα μοτίβα συμπεριφοράς. Μπορεί να περιλαμβάνει και τη συμπλήρωση ερωτηματολογίων.
• Οργανικός έλεγχος (εξετάσεις) ώστε να αποκλειστούν αλλά προβλήματα υγείας που μπορεί να προκαλούν τα συμπτώματα. Για παράδειγμα, εργαστηριακές εξετάσεις για τον έλεγχο του θυρεοειδή ή εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο χρήσης αλκοόλ ή ναρκωτικών, μαγνητική εγκεφάλου, κα

Θεραπεία 

Η θεραπεία εξαρτάται από την ψυχική διαταραχή που έχει ένα άτομο, την σοβαρότητα των συμπτωμάτων και τις ανάγκες. Σε πολλές περιπτώσεις, ο συνδυασμός θεραπειών έχει τα καλύτερα αποτελέσματα. 

1. Φαρμακευτική αγωγή 

Αν και τα ψυχιατρικά φάρμακα δεν θεραπεύουν τις ψυχικές νόσους, μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τα συμπτώματα. Η φαρμακευτική αγωγή  σε συνδυασμό με την ψυχοθεραπεία είναι συνήθως η πιο αποτελεσματική επιλογή. 

Κάποια από τα πιο γνωστά φάρμακα περιλαμβάνουν:

• Αντικαταθλιπτικά: τα αντικαταθλιπτικά χρησιμοποιούνται για την θεραπεία της κατάθλιψης, του άγχους και για κάποιες άλλες καταστάσεις. Βελτιώνουν τα συμπτώματα όπως η θλίψη, η απελπισία, η έλλειψη ενέργειας, η δυσκολία στη συγκέντρωση και η έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες. Τα αντικαταθλιπτικά δεν προκαλούν εθισμό και εξάρτηση. 
• Αγχολυτικά: αυτά τα φάρμακα χρησιμοποιούνται για την θεραπεία των διαταραχών άγχους, όπως η διαταραχή γενικευμένου άγχους ή η διαταραχή πανικού. Βοηθούν στη μείωση της ταραχής και της αϋπνίας. Τα αγχολυτικά (όπως το Ζάναξ) δρουν άμεσα, αλλά μπορεί να προκαλούν εξάρτηση.
• Σταθεροποιητές της διάθεσης. Είναι φάρμακα που χρησιμοποιούνται για παράδειγμα στη θεραπεία της διπολικής διαταραχής, η οποία περιλαμβάνει επεισόδια μανίας και κατάθλιψης. Κάποιες φορές οι σταθεροποιητές της διάθεσης χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της βαριάς κατάθλιψης. 
• Αντιψυχωσικά φάρμακα. Χρησιμοποιούνται για την θεραπεία των ψυχωτικών διαταραχών, όπως η σχιζοφρένεια. Επίσης, χρησιμοποιούνται για την θεραπεία της διπολικής διαταραχής. 

2. Ψυχοθεραπεία 

Η ψυχοθεραπεία περιλαμβάνει τη συζήτηση για τα θέματα και τις ανησυχίες που αντιμετωπίζει ένα άτομο με έναν ειδικό ψυχοθεραπευτή. Στη διάρκεια της ψυχοθεραπείας οι θεραπευόμενοι μιλούν για τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές τους και μαθαίνουν να διαχειρίζονται το στρες αποτελεσματικά. 

Υπάρχουν πολλές μορφές ψυχοθεραπείας, ανάλογα με τα θέματα που αντιμετωπίζει κάθε άνθρωπος. Μπορεί να είναι ατομική, ομαδική ή ψυχοθεραπεία ζεύγους. 

Φυσικά, είναι πολύ σημαντικό να επιλέξετε έναν ψυχοθεραπευτή με τον οποίο θα νιώθετε άνετα και μπορείτε να μοιραστείτε όσα νιώθετε. Η σχέση ψυχοθεραπευτή θεραπευόμενου είναι πολύ σημαντική για την επιτυχία της ψυχοθεραπείας. 

3. Θεραπείες διέγερσης του εγκεφάλου 

Οι θεραπείες διέγερσης του εγκεφάλου χρησιμοποιούνται για την θεραπεία της κατάθλιψης και άλλων ψυχικών διαταραχών. Συνήθως, χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις στις οποίες η φαρμακευτική αγωγή και η ψυχοθεραπεία δεν έχουν αποτέλεσμα. Περιλαμβάνουν τεχνικές όπως ο διακρανιακός μαγνητικός ερεθισμός και η διέγερση του πνευμονογαστρικού. 

4. Νοσοκομειακή περίθαλψη 

Κάποιες φορές μια ψυχική νόσος μπορεί να γίνει τόσο σοβαρή που να είναι αναγκαία η φροντίδα σε ψυχιατρική κλινική, ακόμα και ακούσια. Συνήθως αυτή είναι η λύση όταν κάποιος δεν μπορεί να φροντίσει σωστά τον εαυτό του ή μπορεί να βλάψει τον εαυτό του ή κάποιον άλλο. 

Με την βοήθεια ενός ψυχιάτρου μπορείτε να αποφασίσετε ποιο είναι το καλύτερο θεραπευτικό πλάνο για εσάς, ανάλογα με τα συμπτώματα και τις ανάγκες σας.