Διαφορές άγχους και κατάθλιψης

Ποιες είναι οι διαφορές Άγχους και Κατάθλιψης;

Το άγχος και η κατάθλιψη είναι δύο πολύ συχνές ψυχολογικές καταστάσεις. Αν και έχουν αρκετά κοινά χαρακτηριστικά είναι δύο διαφορετικές καταστάσεις που έχουν αρνητική επίδραση στη ζωή των ανθρώπων.

Το άγχος είναι σε ένα βαθμό μια φυσιολογική απόκριση, όταν νιώθουμε συναισθηματική πίεση από τις πολλές απαιτήσεις της καθημερινότητας όπως η δουλειά, οι σχέσεις και τα οικονομικά. Το άγχος είναι αναπόφευκτο κομμάτι της ζωής μας αλλά όταν είναι έντονο και μακροχρόνιο μπορεί να προκαλέσει πολύ σοβαρότερα προβλήματα.

Η κατάθλιψη είναι μια ψυχική διαταραχή και για την ακρίβεια η πιο συχνή ψυχική διαταραχή. Όλοι μπορεί να περάσουμε περιόδους θλίψης αλλά η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή κλινική κατάσταση που παρεμβαίνει στην καθημερινότητα.

Τι είναι το άγχος;

Το άγχος είναι ένα συναίσθημα που εμφανίζεται όταν βρισκόμαστε υπό ψυχική ή συναισθηματική πίεση. Μπορεί να προκληθεί από θέματα της ζωής που φαίνονται πολύ δύσκολο να τα διαχειριστείτε. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν τη δουλειά, τα προβλήματα στη σχέση , τις διαφωνίες , τα οικονομικά προβλήματα.

Το άγχος δεν είναι διαταραχή ή νόσος, μπορεί όμως να μετατραπεί σε διαταραχή αν παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς θεραπεία. Μπορείτε να κάνετε το τεστ άγχους για να μετρήσετε τα επίπεδα άγχους σας.

Το μέτριο στρες μπορεί να έχει και θετικές επιδράσεις όπως το να σας δίνει κίνητρο ή να αναλαμβάνετε δράση, το υπερβολικό άγχος για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά πολλές πτυχές της ζωής σας.

Μπορεί να δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε στη δουλειά σας, να απομακρύνεστε από τους φίλους σας ή να εκνευρίζεστε με όσους αγαπάτε. Μπορεί να μην κοιμάστε καλά, να τρώτε υπερβολικά και να νιώθετε ένταση στους μύες όπως ο πονοκέφαλος και ο στομαχόπονος.

Το άγχος και το στρες επηρεάζουν τους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου και τις ορμόνες. Για παράδειγμα η κορτιζόλη, η ορμόνη του στρες, αν παραμένει σε υψηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα, σε πολλά όργανα και συστήματα του ανθρωπινου οργανισμού (πχ μνήμη, ανοσοποιητικό, μεταβολισμό, κα).

Τι είναι η κατάθλιψη;

Όλοι μας κάποιες φορές μπορεί να νιώθουμε πεσμένοι ψυχολογικά, όμως η κατάθλιψη είναι κάτι περισσότερο από την απλή θλίψη. Είναι μια σοβαρή ψυχική νόσος που περιλαμβάνει συναισθήματα θλίψης για αρκετές εβδομάδες, μήνες ή ακόμη και χρόνια. Μπορεί να προκληθεί από ένα τραυματικό γεγονός ή απλά να εμφανιστεί χωρίς εξήγηση.

Η κατάθλιψη συχνά οφείλεται σε καταπιεσμένα συναισθήματα που τελικά βγαίνουν στην επιφάνεια και εκδηλώνονται με τον δικό τους τρόπο. Δεν υπάρχει μια μαγική συνταγή για να διορθώσετε την κατάσταση.

Η κατάθλιψη μπορεί να σας κάνει να νιώθετε κουρασμένοι, διαταράσσει τον ύπνο σας, ρουφά όλη σας την ενέργεια και νιώθετε συνεχώς θλίψη και απελπισία. Είναι δύσκολο όταν έχετε κατάθλιψη να διατηρήσετε τις σχέσεις σας. Ένα από τα κύρια συμπτώματα της κατάθλιψης είναι ο αρνητικός τρόπος σκέψης, που μπορεί να οδηγήσει σε αυτοκτονικές σκέψεις.

Πολλοί άνθρωποι που έχουν βιώσει άγχος ή κατάθλιψη γνωρίζουν τα συμπτώματα της κάθε κατάστασης και ότι αυτά πολλές φορές συγχέονται. Συχνά κοινά συμπτώματα του άγχους και της κατάθλιψης περιλαμβάνουν τη δυσκολία στη συγκέντρωση, τις διαταραχές του ύπνου, την κόπωση και την απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που πριν απολαμβάνατε.

Δεν είναι πάντα εύκολο να διαχωρίσετε τα συμπτώματα της κάθε κατάστασης. Σε πολλές περιπτώσεις οι άνθρωποι βιώνουν άγχος και κατάθλιψη. Ίσως να μην γνωρίζουν ότι αντιμετωπίζουν άγχος, κατάθλιψη ή και τα δύο. Αυτή η σύγχυση οφείλεται στο γεγονός ότι η μία κατάσταση μιμείται την άλλη.

Μπορείτε να κάνετε το τεστ κατάθλιψης, για μια πρώτη εκτίμηση σχετικά με το αν πάσχετε από κατάθλιψη ή όχι. Αν γνωρίζετε τη ρίζα των συμπτωμάτων σας θα μπορείτε να βρείτε την καλύτερη θεραπευτική λύση. Η βαθιά κατανόηση της εμπειρίας σας θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε την  κατάσταση.

Διαφορές ανάμεσα στο άγχος και στην κατάθλιψη

Το άγχος είναι ένας συνεχές συναίσθημα ανησυχίας. Μπορεί να εμφανιστεί μόνο του ή λόγω συγκεκριμένων παραγόντων. Τα σωματικά συμπτώματα του άγχους περιλαμβάνουν δυσκολία στην αναπνοή και μυϊκή ένταση. Οι άνθρωποι με στρες συχνά βιώνουν κρίσεις πανικού, ταχυπαλμία και ζαλάδα.

Η κατάθλιψη είναι η παρατεταμένη θλίψη ή η απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που απολαμβάνατε. Χαρακτηρίζεται από χαμηλά επίπεδα ενέργειας, χαμηλή αυτοεκτίμηση και κάποιες φορές αυτοκτονικές σκέψεις.

Τα συμπτώματα που επικαλύπτονται μεταξύ άγχους και κατάθλιψης συχνά έχουν διαφορετική προέλευση. Το άγχος για παράδειγμα μπορεί να κάνει ένα άτομο να σταματήσει μια δραστηριότητα ή να απομονωθεί από την κοινωνική ζωή. Αυτό συχνά συμβαίνει επειδή αυτά τα γεγονότα προκαλούν πανικό. Η κατάθλιψη μπορεί επίσης να προκαλέσει απομόνωση με παρόμοιο τρόπο. Στην περίπτωση της κατάθλιψης, η απομόνωση οφείλεται στην έλλειψη ενδιαφέροντος για την δραστηριότητα.

Η κόπωση ή τα χαμηλά επίπεδα ενέργειας είναι συμπτώματα που συνδέονται με την κατάθλιψη. Αλλά και το άγχος μπορεί να προκαλέσει κόπωση που μπορεί να οφείλεται σε εξουθένωση. Αυτή η κόπωση προκαλείται από ανήσυχες σκέψεις ή μηρυκασμό των σκέψεων. Στην περίπτωση της κατάθλιψης, η απώλεια ενέργειας είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί ως αρχικό σύμπτωμα.

Σημάδια που δείχνουν ότι το άγχος είναι η αιτία

Αν αναγνωρίζετε τα περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα, ίσως να έχετε άγχος:

• Δυσκολία στην αναπνοή
• Ταχυπαλμία
• Κρύα, ιδρωμένα ή μουδιασμένα χέρια ή πόδια
• Ανήσυχες σκέψεις
• Ξηροστομία
• Ζαλάδα
• Ναυτία

Η διάγνωση μιας συγκεκριμένης αγχώδους διαταραχής  μπορεί να σημαίνει ότι το άγχος είναι η ρίζα του προβλήματος. Κάποιος που παθαίνει κρίσεις πανικού ή έχει κοινωνικό άγχος μπορεί να έχει όμως και συμπτώματα κατάθλιψης. Αυτά τον απομονώνουν από τη ζωή, τις σχέσεις και τις κοινωνικές επαφές. Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα απελπισίας και μοναξιάς, τα οποία μιμούνται την κατάθλιψη.

Το άγχος είναι πιο πιθανό εάν:

• Έχετε οικογενειακό ιστορικό άγχους
• Ήσασταν ένα ντροπαλό παιδί
• Είχατε αυτά τα συμπτώματα από μικρή ηλικία

Οι άνθρωποι που έχουν διαγνωστεί με κατάθλιψη μπορεί να βιώνουν συναισθήματα άγχους όπως η ένταση, η ανησυχία και η δυσκολία στη συγκέντρωση. Η αίσθηση απελπισίας που συνοδεύει την κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει ανησυχία για το μέλλον. Αυτοί που βιώνουν κατάθλιψη και άγχος έχουν υψηλότερο κίνδυνο για αυτοκτονικές σκέψεις. Για αυτό είναι πολύ σημαντικό να ζητήσετε βοήθεια.

Σημάδια που δείχνουν ότι η κατάθλιψη είναι η αιτία

Ένα σημάδι κλειδί της κατάθλιψης είναι τα μείζονα καταθλιπτικά επεισόδια. Όταν αυτά συμβαίνουν, τα συμπτώματα της κατάθλιψης μπορεί να γίνονται πιο σοβαρά και να παρεμβαίνουν στην λειτουργικότητά σας. Μερικά πρωταρχικά σημάδια της κατάθλιψης είναι:

• Η αίσθηση έντονης θλίψης
• Τα συναισθήματα απελπισίας ή ενοχών
• Οι αλλαγές στον ύπνο
• Η κόπωση
• Οι αυτοκτονικές σκέψεις

Μερικές μορφές κατάθλιψης είναι πιο εύκολο να αναγνωριστούν. Για παράδειγμα η κατάθλιψη που προκαλείται από ένα συγκεκριμένο γεγονός όπως η επιλόχειος κατάθλιψη μετά τη γέννηση ενός παιδιού ή η εποχική κατάθλιψη τους χειμερινούς μήνες.

Οι άνθρωποι που νιώθουν κυρίως άγχος μπορεί να έχουν κάποια μορφή κατάθλιψης. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι καταστάσεις συνυπάρχουν και έχουμε συννοσηρότητα.

Η εμπειρία της εναλλαγής του άγχους και της κατάθλιψης μπορεί να προκαλέσει αναστάτωση. Μοιάζει με φαύλο κύκλο που χρειάζεται να βρεθεί η ισορροπία αλλά αυτό είναι δύσκολο.

Η κατάθλιψη μπορεί να είναι πιο πιθανή αν:

• Υπάρχουν και άλλα μέλη της οικογένειας με κατάθλιψη
• Έχετε βιώσει πρόσφατα μια τραυματική απώλεια

Αν ένα άτομο διαγνωστεί με κάποια αγχώδη διαταραχή, μπορεί να εμφανίσει σημάδια κατάθλιψης. Οι άνθρωποι με άγχος σπαταλούν πολλή ενέργεια στο να ανησυχούν. Αυτές οι σκέψεις όμως μπορεί να αντλούν όλη σας την ενέργεια και να μην μπορείτε να ανταποκριθείτε σε καθημερινά πράγματα και δραστηριότητες. Όταν το άγχος προκαλεί εξουθένωση, αρχίζει να μοιάζει με την κατάθλιψη.

Μπορεί να έχω άγχος και κατάθλιψη μαζί;

Μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνωστεί αν έχετε άγχος και κατάθλιψη όταν τα συμπτώματά σας μοιάζουν. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι το 72% των ανθρώπων με γενικευμένο άγχος είχαν ιστορικό κατάθλιψης. Ενώ το 48% των ανθρώπων με κατάθλιψη είχαν ιστορικό άγχους. Βέβαια οι μελέτες δείχνουν ότι οι δύο καταστάσεις συνυπάρχουν σε μεγαλύτερο ποσοστό.

Η συννοσηρότητα είναι συσσωρευτική. Αυτό σημαίνει ότι ένα άτομο μπορεί να βιώνει άγχος και κατάθλιψη σε διαφορετικά στάδια της ζωής του. Το άγχος εμφανίζεται κυρίως σε νεαρή ηλικία και έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες για την εμφάνιση κατάθλιψης στο μέλλον. Αλλά και η κατάθλιψη μπορεί να προηγηθεί του άγχους.

Τα συμπτώματα μπορεί να σας προκαλέσουν σύγχυση

Οι απορίες και οι ανησυχίες σας για την κατάθλιψη και το άγχος πρέπει να λύνονται από ψυχιάτρους ή ψυχοθεραπευτές, οι οποίοι έχουν τις γνώσεις να αναγνωρίσουν τις αιτίες του προβλήματος σας. Η συζήτηση των συμπτωμάτων σας στην ψυχοθεραπεία θα σας βοηθήσει να ανακαλύψετε την πηγή του προβλήματος. Από τη στιγμή που θα αναγνωρίσετε την αιτία μπορείτε να μάθετε να διαχειρίζεστε την κατάσταση.

Ένας ψυχίατρος θα σας βοηθήσει να θεραπεύσετε τα συμπτώματα και τις αιτίες τους. Είτε βιώνετε άγχος είτε κατάθλιψη ή και τα δύο θα μπορέσετε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση μακροπρόθεσμα. Η ψυχοθεραπεία, οι ομάδες υποστήριξης, η ψυχοεκπαίδευση, η φαρμακευτική αγωγή μπορούν να σας βοηθήσουν.