Στρες και burnout των φροντιστών

Στρες και burnout των φροντιστών

Η φροντίδα ενός αγαπημένου σας προσώπου που έχει κάποιο θέμα υγείας είναι κάτι ουσιαστικό, αλλά κάποιες φορές μπορεί να είναι εξουθενωτικό, σωματικά και ψυχικά. Μπορεί να νιώθετε κόπωση και ενοχές.

Όταν κάποιος φροντίζει έναν άνθρωπο κάνει πολλές θυσίες, πράγμα που δημιουργεί την αίσθηση ότι δεν μπορεί να κάνει ένα διάλειμμα. Όμως, οι φροντιστές είναι ανάγκη να φροντίζουν τον εαυτό τους και να ξεκουράζονται.

Το στρες και το burnout των φροντιστών μπορεί να είναι ύπουλο, και να μην αναγνωρίζετε τα σημάδια του μέχρι να αρχίσει να υπονομεύει την υγεία και την ευεξία σας.

Τι είναι ο φροντιστής;

Ένας φροντιστής είναι ένα άτομο που παρέχει φροντίδα σε ένα άλλο άτομο που έχει ανάγκη, όπως ένας ηλικιωμένος γονιός, ένα παιδί, ένας άρρωστος σύζυγος, ένας συγγενής. Αυτά τα άτομα μπορεί να μην είναι σε θέση να φροντίσουν πλήρως τον εαυτό τους εξαιτίας πολλών λόγων όπως οι ασθένειες, οι χρόνιες παθήσεις. Οι φροντιστές παρέχουν φροντίδα σε καθημερινή βάση και οι απαιτήσεις του ρόλου τους έχουν κόστος στην ψυχική και σωματική τους υγεία.

Μπορεί να είναι ανάγκη να δίνουν τα φάρμακα στο άτομο που φροντίζουν, να το πλένουν, να το ταΐζουν, να ετοιμάζουν τα γεύματα, να το πηγαίνουν στην τουαλέτα, να κάνουν τις δουλειές του σπιτιού, να διαχειρίζονται τα οικονομικά. Ένας φροντιστής θέλει να διασφαλίζει την ασφάλεια και την υγεία του ανθρώπου που φροντίζει.

Σημάδια του στρες των φροντιστών  

Τα σημάδια του στρες των φροντιστών μπορεί να περιλαμβάνουν θυμό, θλίψη και απογοήτευση.

Πολλές διαφορετικές συνθήκες μπορεί να οδηγήσουν στο στρες των φροντιστών ή στο burnout. Κάποιοι παράγοντες περιλαμβάνουν:

• Όταν κάποιος ζει μαζί με το άτομο που φροντίζει
• Είναι υπεύθυνος για την φροντίδα 24/7
• Φροντίζει το/την σύζυγο
• Νιώθει μόνος, αβοήθητος
• Έχει οικονομικά προβλήματα
• Δεν έχει καθοδήγηση από γιατρούς
• Δεν έχει τις κατάλληλες δεξιότητες για την φροντίδα

Όλες αυτές οι καταστάσεις μπορεί να οδηγούν σε συναισθήματα στρες. Γενικά, τα σημάδια και τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Συνεχή ανησυχία
• Κόπωση
• Αλλαγές στο βάρος
• Αλλαγές στον ύπνο
• Θυμό ή εκνευρισμό
• Απομόνωση
• Συναισθηματική και σωματική εξουθένωση
• Δυσκολία στη συγκέντρωση
• Πονοκεφάλους και πόνους στο σώμα

Τι είναι το burnout των φροντιστών;  

Το burnout των φροντιστών συμβαίνει όταν κάποιος παρέχει φροντίδα που υπερβαίνει τα όρια του. Αυτό προκαλεί συναισθήματα σωματικής, συναισθηματικής και πνευματικής κόπωσης που επιδεινώνονται με τον καιρό. Το burnout δεν υποχωρεί χωρίς αλλαγές.

Οι μελέτες δείχνουν ότι το 50% των ανθρώπων που φροντίζουν ανθρώπους με άνοια εμφανίζουν συμπτώματα burnout και ένας στους τρεις έχει κατάθλιψη.

Το burnout είναι αναπόφευκτο όταν κάποιος συνεχώς δίνει πολλά και δεν μπορεί να αναπληρώσει την ενέργεια του. Ωστόσο, πολλοί φροντιστές νιώθουν ενοχές για αυτό. Αν νιώθετε στα πρόθυρα του burnout, αυτό συμβαίνει επειδή πιέζετε συνέχεια τον εαυτό σας.

Κάποιοι παράγοντες που συμβάλλουν στο burnout περιλαμβάνουν:

• Ασαφείς απαιτήσεις: κάποιες φορές οι ανάγκες του αγαπημένου σας δεν είναι ξεκάθαρες. Μπορεί να υπάρχουν οικογενειακές συγκρούσεις για την φροντίδα.
• Μη ρεαλιστικές προσδοκίες: κανείς δεν μπορεί να παρέχει μόνος του φροντίδα κάθε μέρα, όλη μέρα. Αν το κάνετε αυτό τότε έχετε πολλές πιθανότητες να εμφανίσετε burnout.
• Έλλειψη προσωπικού χρόνου: όλοι μας χρειαζόμαστε ένα διάλειμμα. Χωρίς ελεύθερο προσωπικό χρόνο σίγουρα θα νιώθετε κουρασμένοι.
• Συνεχής φροντίδα: αν ο αγαπημένος σας εξαρτάται από εσάς, σίγουρα θα νιώθετε συναισθηματικά εξουθενωμένοι.

Ποια είναι τα στάδια του burnout των φροντιστών;

Το burnout των φροντιστών δεν συμβαίνει ξαφνικά σε μια μέρα, αλλά κλιμακώνεται με τον καιρό.

Στάδιο 1: Περίοδος ηρεμίας

Η φροντίδα συνήθως ξεκινά με πολλές ελπίδες. Για τους πρώτους 16-18 μήνες μπορεί να χρειάζεται να κάνετε τα πάντα, και να πιστεύετε ότι μπορείτε να τα καταφέρετε. Μπορεί να προσπαθήσετε να βάλετε το αγαπημένο σας πρόσωπο σε ειδική δίαιτα, να θεραπεύσετε ό,τι το ταλαιπωρεί και να γίνετε ειδικοί για τα θέματα υγείας του. Ίσως νιώσετε μια ανανεωμένη αίσθηση σύνδεσης μαζί του ή να ελπίζετε ότι με τη φροντίδα σας θα γιατρέψετε τις πληγές του παρελθόντος. Για λίγο η φροντίδα μοιάζει ικανοποιητική ακόμη και συναρπαστική.

Καθώς συνηθίζετε τη νέα ρουτίνα, ο ενθουσιασμός υποχωρεί. Οι απογοητεύσεις αντικαθιστούν τις ελπίδες. Οι δυσκολίες εμφανίζονται η μία μετά την άλλη και οι συγκρούσεις στην οικογένεια είναι αναπόφευκτες. Νιώθετε τις δυνάμεις σας να σας εγκαταλείπουν και η κούραση να συσσωρεύεται όσο οι μέρες περνούν.

Στάδιο 2: Αυξημένες προκλήσεις φροντίδας

Όσο οι προκλήσεις της φροντίδας αυξάνονται, τότε αρχίζετε να νιώθετε κούραση. Η φροντίδα χρειάζεται περισσότερο χρόνο και νιώθετε λιγότερο αισιόδοξοι για τη δουλειά που κάνετε.

Κάποιοι άνθρωποι εμφανίζουν κατάθλιψη ή άγχος. Νιώθουν άρρωστοι ή αναστατωμένοι. Νιώθουν θυμό για το αγαπημένο τους πρόσωπο, ειδικά αν δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες του. Οι διαφωνίες με τους άλλους, τους γιατρούς και τα μέλη της οικογένειας, γίνονται πρόβλημα. Η πίεση είναι μεγάλη. Μπορεί να πιστεύουν ότι είναι οι μοναδικοί άνθρωποι στον κόσμο που μπορούν να φροντίσουν σωστά τον αγαπημένο τους.

Στάδιο 3: Απόγνωση και απελπισία

Όσο η πίεση αυξάνεται, τα συμπτώματα του burnout επιδεινώνονται. Σε αυτή τη φάση το burnout είναι ξεκάθαρο στους άλλους. Κάποια συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Δυσαρέσκεια
• Κατάθλιψη
• Θλίψη
• Υπερκόπωση
• Απομόνωση και άγχος
• Δυσλειτουργικοί μηχανισμοί αντιμετώπισης, όπως το αλκοόλ
• Συναισθηματική κόπωση, όταν ένα άτομο δεν μπορεί να νιώσει συμπόνια για το άτομο που φροντίζει

Ποιοι είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν burnout των φροντιστών;  

Οι μελέτες δείχνουν ότι οι γυναίκες φροντιστές είναι πιο πιθανό να έχουν στρες και θέματα υγείας συγκριτικά με τους άνδρες φροντιστές. Οι άνθρωποι που προσφέρουν φροντίδα σε ανθρώπους με άνοια Αλτσχάιμερ είναι πιθανό να έχουν θέματα υγείας και να εμφανίσουν κατάθλιψη. Οι γυναίκες που φροντίζουν τους άνδρες τους είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν χρόνια νοσήματα όπως ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η υψηλή χοληστερόλη.

Πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε το burnout των φροντιστών;

Για να μπορέσετε να αντιμετωπίσετε το burnout πρέπει να μάθετε να μοιράζετε τις υποχρεώσεις σας. Σε κάποιες περιπτώσεις , οι απαιτήσεις είναι τόσο υψηλές που δεν μπορούν να καλυφθούν από ένα άτομο. Έτσι, η λύση είναι να βρείτε κάποιον να σας βοηθήσει.

Η φροντίδα ενός άλλου ανθρώπου είναι μια σχέση. Δεν μπορείτε όμως να φροντίζετε κάποιον άλλο αν δεν φροντίζετε πρώτα τον εαυτό σας. Υπάρχουν κάποιες στρατηγικές που μπορούν να σας βοηθήσουν:

• Αυτοφροντίδα: η φροντίδα της σωματικής και της ψυχικής σας υγείας πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα. Είναι ανάγκη να κοιμάστε καλά, να κάνετε άσκηση, να τρώτε υγιεινά, να κάνετε εξετάσεις, να κάνετε διαλογισμό και πράγματα που απολαμβάνετε.
• Συναισθηματική υποστήριξη: ένα δίκτυο ανθρώπων που θα νοιάζεται για εσάς βοηθά στη μείωση του στρες. Μιλήστε σε φίλους ή σε μέλη της οικογένειας σας. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να σας προσφέρει τη στήριξη που έχετε ανάγκη.
• Διάλειμμα: μερικές φορές, ένα διάλειμμα ή λίγες μέρες διακοπών μπορούν να σας βοηθήσουν.
• Πρακτική βοήθεια: δεν είναι πάντα εφικτό να φροντίζετε τον εαυτό σας ενώ παρέχετε συνεχώς φροντίδα σε έναν άλλο άνθρωπο. Μπορείτε να ζητήσετε από ένα φίλο ή ένα μέλος της οικογένειας σας να σας βοηθήσει ώστε να έχετε λίγο ελεύθερο χρόνο.

Πώς μπορεί κάποιος να διαχειριστεί το στρες;

Πολλοί άνθρωποι αναλαμβάνουν το ρόλο των φροντιστών και δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν σε αυτόν.

Δεν υπάρχει μια μαγική λύση για το στρες των φροντιστών. Χρειάζεται υποστήριξη για να ανταποκριθεί κάποιος σε αυτό τον απαιτητικό ρόλο. Οι φροντιστές καλό είναι να κάνουν τα εξής:

• Να ζητούν βοήθεια. Μπορεί να είναι δύσκολο κάποιος να ζητήσει βοήθεια ή να την αποδεχτεί όταν του την προσφέρουν. Πολλές φορές οι φροντιστές δεν μιλάνε για τα άγχη και τις ανησυχίες τους. Αλλά αν το κάνουν θα δούνε ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι πρόθυμοι να βοηθήσουν.
• Να μάθουν τρόπους να βοηθούν καλύτερα τους αγαπημένους τους. Κάποιες φορές, τα νοσοκομεία, οι κλινικές και τα κέντρα αποκατάστασης προσφέρουν μαθήματα για την φροντίδα των ανθρώπων.
• Να φροντίζουν τον εαυτό τους και να βρίσκουν ελεύθερο χρόνο. Ακόμη και αν η φροντίδα ενός άλλου ανθρώπου μοιάζει με ένα βαρύ φορτίο, και ότι δεν υπάρχει τίποτε που να προσφέρει ανακούφιση , υπάρχουν τρόποι να φροντίζουν τον εαυτό τους. Ένας περίπατος, ένα ζεστό ντους, λίγος ύπνος βοηθούν στην αναζωογόνηση του μυαλού και του σώματος.