Xanax και ύπνος – αντιμετώπιση αϋπνίας

Xanax και ύπνος

Το Xanax είναι ένα αγχολυτικό/ηρεμιστικό φάρμακο που χημικά κατατάσσεται στην κατηγορία των βενζοδιαζεπινών. Το Ζάναξ συνταγογραφείται κυρίως για την αντιμετώπιση των διαφόρων μορφών άγχους, ωστόσο λόγω των χαλαρωτικών του ιδιοτήτων συχνά χρησιμοποιείται και για την αντιμετώπιση της αϋπνίας και άλλων προβλημάτων που συνδέονται με τον ύπνο.

Είναι το Stilnox ή το Xanax καλύτερο φάρμακο για την αϋπνία;

Και τα δύο φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την βραχυπρόθεσμη αντιμετώπιση της αϋπνίας. Το Ζαναξ είναι αγχολυτικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στις διαταραχές ύπνου, ενώ το Στιλνοξ είναι ένα ειδικό υπναγωγό φάρμακο (z-drug).

Επίσης τεράστια σημασία έχουν:

• τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της αϋπνίας: δυσκολία επεύλευσης ύπνου, συχνές αφυπνίσεις, πρώιμη αφύπνιση, ανεπαρκής ύπνος, κακή ποιότητα ύπνου, εφιάλτες, ανήσυχα πόδια.
• η αιτία που προκάλεσε την αϋπνία. Αν υπάρχει κάποια υποκείμενη πάθηση (δευτεροπαθής αϋπνια) αυτή πρέπει να αντιμετωπιστεί (όπως άπνοια, ΧΑΠ, άσθμα, συχνοουρία, κα). Αν η αϋπνία συνδέεται με ψυχοπιεστικά γεγονότα (όπως πένθος, προβλήματα, κα) αυτά μπορούν να αντιμετωπιστούν με ψυχοθεραπεία ή/και EMDR.
• το χρονικό διάστημα που υπάρχει το πρόβλημα της αϋπνίας (είναι κάτι οξύ ή χρόνιο)

Επειδή ο κάθε ασθενής είναι διαφορετικός, για κάθε ασθενή το ένα φάρμακο μπορεί να είναι προτιμότερο από το άλλο. Η απόφαση χρειάζεται συζήτηση με ένα ειδικό ψυχίατρο.

Πληροφορίες συνοπτικά: Xanax και Stilnox

Το Xanax και το Stilnox είναι τα κύρια φάρμακα των αντίστοιχων κατηγοριών τους (βενζοδιαζεπίνες και Z-drugs).

Φάρμακο:	ΧΑΝΑΧ	STILNOX
Δραστική ουσία:	ΑΛΠΡΑΖΟΛΑΜΗ / Alprazolam	ΖΟΛΠΙΔΕΜΗ / Zolpidem
Συνήθης δόση για αϋπνία:	0.5 - 1.0 mg περίπου πριν τον ύπνο	10mg πριν τον ύπνο
Διάρκεια θεραπείας:	1-2 μήνες στην περίπτωση συνεχόμενης λήψης	4 εβδομάδες
Κατηγορία:	Βενζοδιαζεπίνη	Z-drug
Κύρια χρήση σε:	Αγχώδεις διαταραχές	Αϋπνία

Άλλα φάρμακα και εναλλακτικές λύσεις για την αϋπνία

Υπάρχουν πολλά φάρμακα διαφόρων κατηγοριών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της αϋπνίας και προβλημάτων ύπνου, όπως για παράδειγμα βενζοδιαζεπίνες (πχ Stedon, Lexotanil), Z-φάρμακα (πχ Stilnox), αντιϊσταμινικά (πχ Atarax), αντικαταθλιπτικά (όπως το Remeron), νευροληπτικά και αγωνιστές των υποδοχέων της μελατονίνης (πχ Circadin).

Για ένα ασθενή μπορεί να είναι προτιμότερο για παράδειγμα το Stilnox, για άλλον Xanax ή μια άλλη βενζοδιαζεπίνη (όπως το Clonotril, Tranxene, Lexotanil), αναλόγως της βιοχημικής ιδιοσυγκρασίας αλλά και των ιδιαίτερων δυσκολιών στον ύπνο που συναντά ο ασθενής (για παράδειγμα αν έχει συχνές αφυπνίσεις, έντονα όνειρα ή εφιάλτες, ανήσυχα πόδια, κα). Ορισμένα χορηγούνται χωρίς συνταγή, αλλά για τα περισσότερα (όπως το Xanax και Stilnox) και τις άλλες βενζοδιαζεπίνες χρειάζεται απαραιτήτως ιατρική συνταγή.

Ποιότητα του ύπνου και ΧΑΝΑΧ

Οι μελέτες σχετικά με τις βενζοδιαζεπίνες (όπως το Ζάναξ) στην αρχιτεκτονική του ύπνου δείχνουν μια αύξηση στο στάδιο 2 του ύπνου NREM, μια μείωση στο χρόνο των σταδίων 3 και 4 του ύπνου NREM, και μείωση του χρόνου ύπνου REM κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι αναλόγως τον ασθενή, μπορεί να οδηγήσει είτε σε μία καλύτερη, είτε σε μια χειρότερη ποιότητα ύπνου.

Υποκατάστατα του Xanax

Εκτός από τα φάρμακα υπάρχουν συμπληρώματα και βότανα, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις πιο ήπιες περιπτώσεις αϋπνίας ως υποκατάστατα των φαρμάκων (όπως για παράδειγμα το Valmane ή το Zzzquil) και φυσικά κανείς μπορεί να επιλέξει να αντιμετωπίσει τις πραγματικές ψυχολογικές αιτίες της αϋπνίας, με ψυχοθεραπεία ή/και EMDR, χωρίς τις παρενέργειες των φαρμάκων.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ	ΦΑΡΜΑΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΫΠΝΙΑ	ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ
Βενζοδιαζεπίνες	Xanax, Hipnosedon, Lexotanil, Clonotril, κα	Ψυχοθεραπεία EMDR (για τα ψυχικά τραύματα που μπορεί να συνδέονται με τις διαταραχές ύπνου) Βελονισμός Ομοιοπαθητική Βότανα και Συμπληρώματα (πχ Βαλεριάνα, Πασιφλόρα, μαγνήσιο)
Ζ-υπναγωγά	Stilnox
Αγωνιστές μελατονίνης	Circadin
Αντικαταθλιπτικά	Trittico, Remeron
Αντιϊσταμινικά	Atarax, Xozal
Αντιψυχωσικά	Zyprexa, Seroquel

Υγιεινή του ύπνου

Η "υγιεινή του ύπνου" είναι τεράστιας σημασίας για την καταπολέμηση της αϋπνίας και αφορά την εφαρμογή μέτρων που συμβάλλουν στην βελτίωση του ύπνου:

• η ώρα κατάκλισης να είναι η ίδια κάθε ημέρα
• αποφυγή χρήσης οθονών πριν τον ύπνο (tablet, κινητά, όχι τηλεόραση μέσα στο υπνοδωμάτιο)
• αποφυγή μεγάλων βραδυνών γευμάτων
• αποφυγή διεγερτικών ουσιών (καφές, καφεϊνη)
• χαλαρωτικές δραστηριότητες τις απογευματινές ώρες
• αποφυγή έντονων δραστηριοτήτων (πχ γυμναστική, τρέξιμο) τις απογευματινές/βραδυνές ώρες
• αποφυγή σύντομων ύπνων κατά τη διάρκεια της ημέρας