Νάρκισσος άντρας - χαρακτηριστικά σημάδια και αντιμετώπιση
Ένας νάρκισσος άντρας μπορεί να μοιάζει στην αρχή γοητευτικός, αλλά η σχέση μαζί του είναι μια βόλτα στο τρενάκι του τρόμου. Αυτές οι σχέσεις συχνά στην αρχή μπορεί να μοιάζουν σαν όνειρο, σαν να βγήκαν από κάποια ταινία ή παραμύθι, με πολύ πάθος, όμως τελικά πάντα καταλήγουν σε εφιάλτη. Ο καθένας μπορεί να παγιδευτεί σε μια σχέση με ένα νάρκισσο, αλλά τα άτομα που έχουν ιστορικό κάποιου ψυχικού τραύματος ή συναισθηματικής κακοποίησης είναι ακόμα πιο πιθανό.
Ποια είναι τα σημάδια ενός νάρκισσου άντρα;
Είναι ίσως δύσκολο κάποιος να αντισταθεί αρχικά στην αυτοπεποίθηση και στο μεγαλείο που περιβάλλει τους ναρκισσιστές. Αλλά αυτά τα χαρακτηριστικά που είναι γοητευτικά στην αρχή, τελικά είναι καταστροφικά όταν συνειδητοποιείτε την έλλειψη συναισθημάτων, την έλλειψη συμπόνιας και την αίσθηση μεγαλείου.
Τα κύρια χαρακτηριστικά της ναρκισσιστικής συμπεριφοράς περιλαμβάνουν τα εξής:
- Ένας νάρκισσος έχει μια έντονη, υπερτιμημένη αίσθηση της αξίας του. Βαθιά μέσα του νιώθει ότι είναι ο καλύτερος, ο πιο επιτυχημένος σε κάθε κατάσταση.
- Αποζητά συνεχώς το θαυμασμό. Η αυτοεκτίμησή του είναι σαν ένα μπαλόνι, χρειάζεται συνεχώς την προσοχή, την επιβεβαίωση και την αναγνώριση. Δεν έχει σημασία πόσοι άνθρωποι του λένε ότι τον αγαπούν, νιώθει ότι ποτέ δεν είναι αρκετοί.
- Πιστεύει ότι αξίζει ιδιαίτερη μεταχείριση. Είτε πρόκειται για μια συγνώμη, την εύνοια, οτιδήποτε θέλουν, πιστεύει ότι το αξίζει, επειδή νιώθει ανώτερος από τους άλλους, οι άλλοι το γνωρίζουν αυτό και πρέπει να συμμορφώνονται.
- Επιδεικνύει συνεχώς τα επιτεύγματα και τα ταλέντα του. Δεν έχει ενδιασμό να μεγαλοποιεί τα γεγονότα ή ακόμη και να πει ψέματα για τη ζωή και τις εμπειρίες του.
- Αντιδρά αρνητικά στην κριτική. Θέλει να έχει συνεχώς τον έλεγχο και να παίρνει όλα τα εύσημα όταν τα πράγματα πάνε καλά, ενώ κατηγορεί εύκολα τους άλλους όταν μια κατάσταση δεν πάει όπως θα ήθελε. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποδεχτεί την κριτική ή να παραδεχτεί ένας λάθος του, επειδή όλα είναι λάθη κάποιου άλλου, ποτέ δικά του.
- Έχει φαντασιώσεις για την δύναμη, την επιτυχία και την ομορφιά. Τείνει να δημιουργεί και να πιστεύει σε μη ρεαλιστικά πρότυπα γύρω από την επιτυχία και τις σχέσεις. Οτιδήποτε απειλεί αυτές τις φαντασιώσεις είναι παράλογο και απλά το αγνοεί. Επίσης θέλει οι άλλοι να τον ζηλεύουν και οι ίδιοι νιώθουν έντονη ζήλια για τους ανθρώπους που έχουν όσα εκείνος θα ήθελε.
- Εκμεταλλεύεται τους άλλους. Δεν προβληματίζεται αν θα χρησιμοποιήσει τους άλλους για να επιτύχει τους στόχους του. Νοιάζεται για τις σχέσεις του και για τους ανθρώπους στη ζωή του σε επιφανειακό επίπεδο. Τον ενδιαφέρει αν ενισχύουν την κοινωνική του θέση ή τον κάνουν να νιώθουν καλά, δεν νοιάζεται για το πως η συμπεριφορά του επηρεάζει τους άλλους. Με την πρώτη ευκαιρία, θα εκδικηθεί αν θεωρεί ότι κάποιος τον έχει βλάψει.
- Δεν έχει την ικανότητα ή την προθυμία να αναγνωρίσει τις ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων. Δεν νιώθει καθόλου συμπόνια (ενσυναίσθηση).
- Συμπεριφέρεται με υπεροψία. Νιώθει ότι είναι ανώτερος από τους άλλους (κόμπλεξ ανωτερότητας) και αποζητά πάντα το "καλύτερο" και την προβολή. Θέλει να έχει το καλύτερο αυτοκίνητο, το καλύτερο γραφείο, τα πιο ακριβά ρούχα, να μονοπωλεί τις συζητήσεις, ψάχνει για ψεγάδια στους άλλους.
Το φάσμα της ναρκισσιστικής συμπεριφοράς
Είναι σημαντικό να κατανοήσετε ότι ο ναρκισσισμός παρουσιάζεται ως ένα φάσμα συμπεριφορών. Έτσι λοιπόν ένας νάρκισσος μπορεί να εμφανίζει συνδυασμούς χαρακτηριστικών. Ωστόσο ένας νάρκισσος άντρας θα σκέφτεται πάντα με κέντρο τον εαυτό του είτε πρόκειται για την δουλειά, την οικογένεια, τις φιλικές και τις ερωτικές σχέσεις.
Συνήθως οι πιο ακραίες περιπτώσεις ναρκισσιστικής συμπεριφοράς αφορούν άτομα με Ναρκισσιστική Διαταραχή Προσωπικότητας. Τα άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας (παθολογική μορφή ναρκισσισμού) όπως δείχνουν κάποιες μελέτες μπορεί να έχουν μικρότερο όγκο φαιάς ουσίας στον αριστερό νησιωτικό φλοιό, το τμήμα του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη συμπόνια, τα συναισθήματα, την ενσυναίσθηση και τις γνωσιακές λειτουργίες.
Δεν υπάρχει μόνο μία αιτία για το ναρκισσισμό αλλά συνήθως γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο. Η ναρκισσιστική συμπεριφορά εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου και μέσα από τις εμπειρίες της παιδικής ηλικίας και του περιβάλλοντος. Το παιδικό τραύμα επηρεάζει σημαντικά την ανάπτυξη ναρκισσιστικών χαρακτηριστικών, συχνά ως μηχανισμό άμυνας ως αντίδραση στην έντονη συναισθηματική πίεση (όπως λόγω γονεϊκής παραμέλησης, κακοποίησης, κα).
Η ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας (μία από τις δέκα διαταραχές προσωπικότητας) μπορεί να εμφανιστεί σε ανθρώπους που:
- έχουν ευαίσθητη προσωπικότητα
- έχουν μάθει την συμπεριφορά χειραγώγησης από τους γονείς τους
- επιβραβεύονταν για την καλή τους συμπεριφορά και αυτούς που δέχονταν έντονη κριτική για την κακή τους συμπεριφορά
- έχουν βιώσει κακοποίηση ή παραμέληση στην παιδική τους ηλικία
- είχαν γονείς ασυνεπείς και απρόβλεπτους
- μεγάλωσαν με μη ρεαλιστικές προσδοκίες από τους γονείς τους
- είναι χαϊδεμένοι (κακομαθημένοι) από τους γονείς τους
- τους θαύμαζαν υπερβολικά (χωρίς ιδίαίτερο λόγο)
Μορφές χειραγώγησης
Είναι ουσιαστικό να συνειδητοποιήσετε ότι ένας νάρκισσος άντρας δεν αντιλαμβάνεται τη ψυχολογική βλάβη που προκαλεί στη σύντροφό του. Ένας τρόπος με τον οποίο ένας νάρκισσος άντρας κρατάει μία συντροφική σχέση είναι η συναισθηματική κακοποίηση μέσω της χειραγώγησης. Αυτή η χειραγώγηση ξεκινά νωρίς στην έναρξη της σχέσης, και ο σύντροφος δεν το αντιλαμβάνεται. Μέσα από την συναισθηματική χειραγώγηση και την υποτίμηση του συντρόφου τους, ένας νάρκισσος υπονομεύει την αξία του ατόμου και την αυτοπεποίθησή του προκαλώντας μια συναισθηματική κακοποίηση που είναι συνεχής και εξουθενωτική.
Οι τακτικές χειραγώγησης που χρησιμοποιεί ένας νάρκισσος άντρας περιλαμβάνουν:
Αρνητικά σχόλια: πολύ νωρίς στη σχέση ξεκινούν τα αρνητικά σχόλια τα οποία συχνά είναι αυθόρμητα. Αυτά τα σχόλια μπορεί να φαίνονται ασήμαντα, αλλά δημιουργούν το έδαφος για την αποδοχή των έντονων αρνητικών σχολίων στο μέλλον.
Χιούμορ: δεν είναι ασυνήθιστο για ένα σύντροφο να λέει κάτι που νομίζει ότι είναι αστείο όταν είναι προσβλητικό. Ένας νάρκισσος δεν το κάνει αυτό κατά λάθος, αλλά είναι μια στρατηγική για να σας πληγώσει και να σας τραυματίσει. Δεν ζητά συγνώμη, αντιθέτως, συνεχίζει τα κακόβουλα σχόλια ως αστεία.
Δεν αποδέχεται τα λάθη του: συχνά ένας νάρκισσος χρησιμοποιεί αυτή την τακτική για να πληγώσει το σύντροφό του και να προβάλλει τα θέματα του πάνω του. Χρησιμοποιεί συγκεκριμένες στρατηγικές για να χειραγωγεί τους άλλους. Αρνείται να αναλάβει την ευθύνη για οτιδήποτε αρνητικό στη ζωή του, κατηγορεί το σύντροφό του για όλα τα λάθη και έχει πάντα δίκιο! Αυτό συχνά γίνεται με δηλώσεις όπως:
- Δεν νοιάζεσαι για εμένα, όλα αφορούν εσένα
- Θέλεις να έχει τον έλεγχο σε όλα
- Είσαι παρανοϊκός
- Κάνεις λάθος
- Δεν εκτιμάς τη σχέση
Η συναισθηματική χειραγώγηση ή τα μηνύματα που προκαλούν σύγχυση στο σύντροφο και τον κάνει να αμφιβάλλουν για τη μνήμη του και τη σκέψη του, είναι μια συχνή μορφή κακοποίησης και χειραγώγησης. Οι ναρκισσιστές συχνά χειραγωγούν μέσω της τακτικής gaslighting.
Αντιμετώπιση χειραγώγησης
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να ανιχνεύσετε την χειραγώγηση και να απομακρυνθείτε από μια τοξική σχέση. Αυτοί περιλαμβάνουν:
- Ακούστε τον εαυτό σας: πιστέψτε στην άποψή σας και στην ικανότητά σας να κατανοείτε όσα συμβαίνουν. Ακούστε το σώμα σας και αναγνωρίστε τα σημάδια άγχους και δυσφορίας.
- Θέστε όρια: μάθετε να λέτε "όχι" ή να απομακρύνεστε από μια συζήτηση που νιώθετε ότι η χειραγώγηση είναι ο κύριος τρόπος επικοινωνίας.
- Μην συγκρούεστε: μην διαφωνείτε με ένα νάρκισσο. Απομακρυνθείτε και αγνοήστε τις προσπάθειές του να σας παρασύρει.
Προστατέψτε τον εαυτό σας, βάλτε όρια
Η ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ θα σας βοηθήσει να χτίσετε την αυτοπεποίθησή σας και να θέσετε υγιή όρια για την φροντίδα του εαυτού σας. Να θυμάστε, είναι πολύ δύσκολο ένας νάρκισσος άντρας να αλλάξει την συμπεριφορά του, μην έχετε ψευδαισθήσεις ότι θα τον αλλάξετε ή ότι θα τον σώσετε. Χρειάζεται να αναλάβετε δράση και να προστατεύσετε τον εαυτό σας από την συναισθηματική κακοποίηση.
Με τη βοήθεια του EMDR μπορείτε να ξεπεράσετε τα ψυχολογικά τραύματα που σας έχει δημιουργήσει.