Τύποι κρίσεων πανικού

Τύποι κρίσεων πανικού

Οι κρίσεις πανικού μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους απότομα, και να κάνουν έναν άνθρωπο να νιώθει ευάλωτος και ανήσυχος. Η κατανόηση αυτών των έντονων επεισοδίων είναι το πρώτο βήμα για την διαχείρισή τους. Υπάρχουν πολλοί τύποι κρίσεων πανικού, με διαφορετικά μοναδικά χαρακτηριστικά. Οι κρίσεις πανικού μπορεί να έχουν διαφορετικούς τρόπους εκδήλωσης.

Τύποι κρίσεων πανικού

Οι κρίσεις πανικού μπορεί να έχουν πολλές μορφές, και η κατανόηση αυτού του διαχωρισμού είναι ουσιαστική για την διαχείριση και την σωστή θεραπεία της κατάστασης.

1. Ξαφνικές κρίσεις πανικού

Φανταστείτε να κάνετε τις ασχολίες της καθημερινότητας, όλα να είναι φυσιολογικά και ξαφνικά, χωρίς προειδοποίηση, ο ρυθμός της καρδιάς σας να αυξάνεται, οι παλάμες σας να ιδρώνουν, και μια αίσθηση φόβου σας κατακλύζει. Αυτά τα επεισόδια είναι γνωστά ως ξαφνικές κρίσεις πανικού και μπορεί να είναι πραγματικά έντονες.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των ξαφνικών κρίσεων πανικού;

• Ξαφνική έναρξη: αυτό που διαχωρίζει τις ξαφνικές κρίσεις πανικού είναι η απρόβλεπτη φύση τους. Δεν υπάρχει προφανής αιτία ή λόγος για αυτά τα επεισόδια. Μπορεί να εμφανιστούν όταν είστε στη δουλειά, όταν κάνετε τα ψώνια σας ή απλά χαλαρώνετε στο σπίτι σας.
• Έντονα συμπτώματα: τα συμπτώματα είναι έντονα και τρομακτικά, η καρδιά χτυπά πιο δυνατά, η αναπνοή είναι πιο ρηχή, κάνει την εμφάνισή τουτρέμουλο στο σώμα, η εφίδρωση και η αίσθηση μιας επικείμενης καταστροφής, ότι κάτι κακό θα πάθετε.
• Διάρκεια: οι ξαφνικές κρίσεις πανικού συνήθως κορυφώνονται μέσα σε λίγα λεπτά, αλλά μπορεί να διαρκούν περισσότερο, ειδικά αν κάποιος δεν γνωρίζει τι συμβαίνει ή πως να διαχειριστεί την κατάσταση.

2. Καταστασιακές κρίσεις πανικού

Αυτές οι κρίσεις πανικού διαφέρουν από τις ξαφνικές κρίσεις πανικού καθώς προκύπτουν από συγκεκριμένα ερεθίσματα, που συχνά έχουν σχέση με συγκεκριμένες καταστάσεις ή φοβίες.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των καταστασιακών κρίσεων πανικού;

• Συγκεκριμένα ερεθίσματα: οι καταστασιακές κρίσεις πανικού είναι μοναδικές επειδή έχουν άμεση σχέση με συγκεκριμένες καταστάσεις ή συγκεκριμένους φόβους ή φοβίες. Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει φοβία με τα αεροπλάνα, μπορεί η επιβίβαση στο αεροπλάνο να προκαλεί μια κρίση πανικού. Ουσιαστικά το μυαλό αντιλαμβάνεται αυτή την κατάσταση ως απειλή, ακόμη και αν δεν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος.
• Συμπτώματα σε αντίδραση σε μια κατάσταση: αυτές οι κρίσεις πανικού έχουν σχέση με μια συγκεκριμένη κατάσταση. Τα συμπτώματα κάνουν την εμφάνισή τους όταν κάποιος είναι σε αυτή την κατάσταση. Από την στιγμή που θα απομακρυνθεί από αυτή την κατάσταση, τα συμπτώματα αρχίζουν και υποχωρούν.
• Έντονα συναισθήματα: αυτές οι κρίσεις πανικού προκαλούν έντονη αναστάτωση. Ο φόβος που έχει σχέση με μια κατάσταση μπορεί να είναι τόσο έντονος, και αυτό να δυσκολεύει τα πράγματα.

3. Προκαταβολικές κρίσεις πανικού

Οι προκαταβολικές κρίσεις πανικού έχουν μοναδικά χαρακτηριστικά, και προκύπτουν όταν κάποιος νιώθει άγχος για κάποιο επερχόμενο γεγονός. Είναι σαν μια καταιγίδα που θολώνει το μυαλό στην προσδοκία ενός μελλοντικού συμβάντος. Για παράδειγμα, μπορεί να συμβούν λόγω του φόβου για τις δημόσιες ομιλίες.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των προκαταβολικών κρίσεων πανικού;

• Φόβος για το άγνωστο: οι προληπτικές κρίσεις πανικού συμβαίνουν όταν κάποιος ανησυχεί για ένα γεγονός που ακόμη δεν έχει συμβεί. Το μυαλό τρέχει, δημιουργεί ζωντανά σενάρια για την επερχόμενη κατάσταση.
• Προετοιμασία πριν το γεγονός: αυτές οι κρίσεις πανικού κάνουν την εμφάνισή τους στην διάρκεια της προετοιμασίας για ένα γεγονός, ώρες ή μέρες πριν. Μπορεί το άγχος να κλιμακώνεται όσο το γεγονός πλησιάζει.
• Συμπτώματα ανησυχίας: αυτές οι κρίσεις πανικού προκαλούν συμπτώματα όπως η αύξηση στο ρυθμό της καρδιάς, η δυσκολία στην αναπνοή, η εφίδρωση και ο έντονος φόβος. Το μυαλό είναι πεπεισμένο ότι το μελλοντικό γεγονός είναι μια επικείμενη απειλή.

4. Κρίσεις πανικού περιορισμένων συμπτωμάτων

Αυτές οι κρίσεις πανικού διαφέρουν από τις κλασικές κρίσεις πανικού. Αυτά τα επεισόδια μπορεί να μην είναι τόσο έντονα.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των κρίσεων πανικού περιορισμένων συμπτωμάτων;

• Ηπιότερα συμπτώματα: σε αντίθεση με τα συμπτώματα των άλλων τύπων κρίσεων πανικού, η κρίση πανικού με περιορισμένα συμπτώματα προκαλεί λιγότερα και πιο ήπια σωματικά ή συναισθηματικά συμπτώματα.
• Λιγότερο έντονα επεισόδια: αυτές οι κρίσεις πανικού είναι πιο ήπιες, προκαλούν λίγη ζαλάδα, αναστάτωση χωρίς να είναι έντονα τα συμπτώματα.
• Δύσκολη αναγνώριση: λόγω των ηπιότερων συμπτωμάτων είναι δύσκολο να αναγνωριστεί μια κρίση πανικού περιορισμένων συμπτωμάτων. Μπορεί κάποιος να πιστεύει ότι είναι απλά στρες, κόπωση ή κάποιο μικρό ζήτημα. Αυτή η ασάφεια μπορεί να κάνει εύκολη την απόρριψή της.

5. Καταστασιακά προδιατεθειμένες κρίσεις πανικού

Σε αντίθεση με τις ξαφνικές κρίσεις πανικού, που κάνουν την εμφάνιση τους από το πουθενά, και τις καταστασιακές κρίσεις πανικού που προκαλούνται από συγκεκριμένες καταστάσεις, οι καταστασιακά προδιατεθειμένες κρίσεις πανικού έχουν έναν μοναδικό χαρακτήρα, τείνουν να κάνουν την εμφάνισή τους σε ορισμένες συνθήκες.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των καταστασιακά προδιατεθειμένων κρίσεων πανικού;

• Σύνδεση με συνθήκες: αυτές οι κρίσεις πανικού δεν προκαλούνται από εξωτερικά ερεθίσματα, όπως μια φοβία ή ένα τραυματικό γεγονός. Αντιθέτως, συμβαίνουν πιο συχνά σε συγκεκριμένο περιβάλλον ή συνθήκες.
• Συνοχή: πολλές φορές υπάρχει ένα μοτίβο όπου αυτές οι κρίσεις κάνουν την εμφάνιση τους. Μπορεί να είναι στο χώρο εργασίας, σε ένα πολυσύχναστο μέρος, ή ακόμη και σε πράγματα της καθημερινότητας. Η επανάληψη μέσα σε αυτά τα πλαίσια είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα.
• Μεταβλητότητα συνθηκών: οι συνθήκες που προκαλούν αυτές τις κρίσεις πανικού μπορεί να διαφέρουν ανάμεσα στα άτομα. Ένα άτομο μπορεί να βιώνει κρίσεις στο γραφείο, ενώ ένα άλλο όταν κάνει τα ψώνια του. Οι συνθήκες είναι προσωπικές και μεταβλητές.

6. Νυχτερινές κρίσεις πανικού

Οι νυχτερινές κρίσεις πανικού κάνουν την εμφάνισή τους στη διάρκεια της νύχτας όταν κάποιος κοιμάται. Μπορεί να προκαλούν σημαντική αναστάτωση, καθώς παρεμβαίνουν στον ύπνο.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των νυχτερινών κρίσεων πανικού;

• Η έναρξη στη διάρκεια της νύχτας: οι νυχτερινές κρίσεις πανικού συμβαίνουν στη διάρκεια της νύχτας, συχνά όταν κάποιος κοιμάται βαθιά. Είναι σαν μια ξαφνική καταιγίδα στην ηρεμία της νύχτας, προκαλούν ένα έντονο κύμα φόβου και τρόμου.
• Ξύπνημα από το φόβο: αυτό που διαχωρίζει αυτές τις κρίσεις είναι ότι τα άτομα ξυπνούν, νιώθουν την καρδιά τους να χτυπά δυνατά, έχουν ιδρώσει και ο τρόμος τους κατακλύζει. Μια τρομακτική αίσθηση διακόπτει τον ύπνο.
• Διαταραχή του ύπνου: πέρα από την κρίση πανικού, αυτά τα επεισόδια μπορεί να παρεμβαίνουν σημαντικά στον ύπνο. Μπορεί ένα άτομο να φοβάται να κοιμηθεί, με αποτέλεσμα να παρατηρείται έλλειψη ύπνου και κόπωση.

7. Ψευδο-κρίσεις πανικού

Αυτές οι κρίσεις πανικού μπορεί να μοιάζουν με τις πραγματικές κρίσεις πανικού, αλλά έχουν διαφορετική προέλευση.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των ψευδο-κρίσεων πανικού;

• Μίμηση των συμπτωμάτων: οι ψευδο-κρίσεις πανικού έχουν την ικανότητα να μιμούνται τα συμπτώματα των κρίσεων πανικού.
• Έχουν τις ρίζες τους σε υποκείμενους παράγοντες: αυτές οι κρίσεις έχουν συνήθως υποκείμενες αιτίες. Μπορεί να έχουν σχέση με ασθένειες, παρενέργειες φαρμάκων, ή χρήση ουσιών. Αυτοί οι παράγοντες δημιουργούν την ψευδαίσθηση μια κρίσης πανικού.
• Αναγνώριση της πηγής: το κλειδί για την κατανόηση των ψευδο-κρίσεων πανικού είναι η αναγνώριση της αιτίας τους. Μπορεί να είναι αντίδραση σε ένα φάρμακο, για παράδειγμα. Η αναγνώριση της πηγής τους είναι ζωτικής σημασίας για την διαχείριση των επεισοδίων.

Διαταραχές πανικού

Υπάρχουν τέσσερις τύποι διαταραχών πανικού σύμφωνα με την κλινική πορεία και τα συνοδά νευρωτικά ή καταθλιπτικά συμπτώματα. Τα χαρακτηριστικά των κάθε τύπων είναι τα ακόλουθα:

1. Τύπος Ι: μια μεμονωμένη κρίση πανικού είναι το μόνο σύμπτωμα.
2. Τύπος ΙΙ: μόνο κρίσεις πανικού εμφανίζονται συχνά χωρίς κανένα συνοδευτικό νευρωτικό ή καταθλιπτικό σύμπτωμα.
3. Τύπος ΙΙΙ: επανεμφάνιση κρίσεων πανικού και σταδιακή ανάπτυξη νευρωτικών συμπτωμάτων, όπως το γενικευμένο άγχος, η αγοραφοβία, ή υποχονδρίαση.
4. Τύπος IV: η ανάπτυξη των καταθλιπτικών συμπτωμάτων συμβαίνει στη διάρκεια των επαναλαμβανόμενων κρίσεων πανικού. Αυτός ο τύπος έχει τρεις υποτύπους:

• Τύπος IV-1 : τα καταθλιπτικά συμπτώματα αναπτύσσονται δευτερογενώς μετά τις κρίσεις πανικού και η μείζονα κατάθλιψη αργότερα συνυπάρχει με τη διαταραχή πανικού.
• Τύπος IV-2: η διαταραχή πανικού αλλάζει συνεχώς σε μείζονα κατάθλιψη.
• Τύπος IV-3: οι κρίσεις πανικού και τα καταθλιπτικά συμπτώματα είναι ανεξάρτητα.

Αντιμετώπιση κρίσεων πανικού

Η θεραπεία αρχίζει από τη σωστή διάγνωση. Μπορείτε να κάνετε το online τεστ κρίσεων πανικού για μια πρώτη εκτίμηση σχετικά με το αν έχετε συμπτώματα κρίσης πανικού (ή απλά αντιμετωπίζετε κρίσεις άγχους).

Όταν κάποιος αντιμετωπίζει μια κρίση πανικού, είναι σημαντικό να κατανοεί ότι παρά το πως νιώθει, δεν είναι μια επικίνδυνη κατάσταση. Κανείς δεν παθαίνει κάτι κακό στη διάρκεια μιας κρίσης πανικού.

Αυτή η γνώση είναι σημαντική για να μπορείτε να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας στη διάρκεια μιας κρίσης ότι "θα περάσει", ώστε να παραμείνετε ήρεμοι εφαρμόζοντας τις πρώτες βοήθειες για την κρίση πανικού.

Όταν το μυαλό πιστεύει ότι θα συμβεί το χειρότερο σενάριο (καταστροφολογία), κάνει τον πανικό ακόμη χειρότερο, γιατί εντείνει την αντίληψη του κινδύνου.

Μια άλλη πολύτιμη δεξιότητα για τη διαχείριση των κρίσεων πανικού είναι η αναγνώριση των παραγόντων και των σημαδιών που οδηγούν σε αυτές. Τεχνικές όπως ο διαλογισμός, οι ασκήσεις αναπνοών βοηθούν στη διαχείριση των κρίσεων. Η πρόληψη των κρίσεων πανικού είναι ο στόχος. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποφεύγετε πράγματα ή καταστάσεις που προκαλούν τις κρίσεις. Η αποφυγή απλά ενισχύει την πεποίθηση ότι αυτές οι καταστάσεις είναι επικίνδυνες και ο φόβος θα καραδοκεί.

Στην ψυχοθεραπεία οι θεραπευόμενοι αντιμετωπίζουν τις καταστάσεις που πυροδοτούν τις κρίσεις πανικού, μέχρι να μάθει ο εγκέφαλος τους ότι είναι ασφαλείς. Αν και αυτό δεν είναι πολύ ευχάριστο, η θεραπεία έκθεσης είναι πολύ αποτελεσματική μακροπρόθεσμα.  Βοηθά τους ανθρώπους να ξεπερνούν τον πανικό και να έχουν τον έλεγχο στη ζωή τους.