Οι επιδράσεις του άγχους στο σώμα – συμπτώματα

Οι επιδράσεις του άγχους στο σώμα – συμπτώματα

Το άγχος μπορεί να επηρεάσει την σωματική και την ψυχική μας υγεία. Υπάρχουν βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες επιδράσεις στο μυαλό και στο σώμα. Ενώ πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν για τις επιδράσεις του άγχους στην ψυχική υγεία, λιγότεροι είναι ενήμεροι για τις σωματικές επιδράσεις, όπως για παράδειγμα τα προβλήματα του γαστρεντερικού συστήματος. Το άγχος επίσης αλλάζει την λειτουργία του καρδιαγγειακού, του ουροποιητικού και του αναπνευστικού συστήματος, και προκαλεί πολλά ψυχοσωματικά προβλήματα.

Τι είναι οι Αγχώδεις Διαταραχές ;

Πρόκειται για μια ομάδα διαταραχών άγχους που περιλαμβάνουν άγχος, ανησυχία, νευρικότητα και φόβο. Αυτά τα συναισθήματα του άγχους  παρεμβαίνουν στην καθημερινότητα και είναι δυσανάλογα με τα γεγονότα που τα προκαλούν. Σε κάποιες περιπτώσεις οι άνθρωποι αγχώνονται χωρίς λόγο. Καθώς η ανησυχία είναι αναμενόμενη σε κάποιες καταστάσεις όπως οι παρουσιάσεις ή τα συνέδρια, η επίμονη ανησυχία παρεμβαίνει στην ευεξία του ατόμου. Στις Ηνωμέναγχοςες Πολιτείες αποτελεί τη πιο συχνή ψυχική νόσο και επηρεάζει 40 εκατομμύρια ενήλικες κάθε χρόνο. Οι διαταραχές αυτές ανταποκρίνονται καλά στην θεραπεία, αλλά μόνο το 36,9% των ανθρώπων με αγχώδη διαταραχή λαμβάνει θεραπεία.

Οι Αγχώδεις Διαταραχές περιλαμβάνουν:

• Τη διαταραχή γενικευμένου άγχους: υπερβολική ανησυχία χωρίς προφανή λόγο τους τελευταίους 6 μήνες ή περισσότερο
• τις κρίσεις πανικού (και τη διαταραχή πανικού): αιφνίδια επισόδια άγχους, με την αίσθηση του επικείμενου θανάτου ή τρέλας
• Το κοινωνικό άγχος: ο φόβος για την κριτική ή την ταπείνωση σε κοινωνικές περιστάσεις
• Το άγχος αποχωρισμού: ο φόβος του να είναι κάποιος μακριά από το σπίτι ή την οικογένεια
• Οι ειδικές φοβίες: ο φόβος για μια συγκεκριμένη δραστηριότητα ή κατάσταση, αντικείμενο
• Η υποχονδριακή διαταραχή: ο επίμονος φόβος ότι κάποιος θα έχει σημαντικά ζητήματα υγείας
• Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD): επαναλαμβανόμενες σκέψεις (ιδεοληψίες) που προκαλούν συγκεκριμένες συμπεριφορές (καταναγκασμούς)
• Το μετατραυματικό στρες: σοβαρό άγχος μετά από ένα τραυματικό ή απειλητικό γεγονός

 Συμπτώματα άγχους

Οι άνθρωποι με άγχος βιώνουν ένα εύρος σωματικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων. Τα πιο συχνά περιλαμβάνουν:

• Νευρικότητα, ένταση ή φόβο
• Ανησυχία
• Κρίσεις πανικού, σε σοβαρές καταστάσεις
• Γρήγορο καρδιακό ρυθμό
• Γρήγορη αναπνοή
• Εφίδρωση
• Τρέμουλο
• Κόπωση
• Αδυναμία
• Ζαλάδα
• Δυσκολία στην συγκέντρωση
• Προβλήματα στον ύπνο
• Ναυτία
• Θέματα του πεπτικού συστήματος
• Αίσθηση υπερβολικού κρύου ή ζέστης
• Πόνος στο στήθος

Μερικές διαταραχές άγχους έχουν επιπρόσθετα συμπτώματα. Για παράδειγμα η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή επίσης προκαλεί:

• Επαναλαμβανόμενες σκέψεις
• Καταναγκαστικές συμπεριφορές για να μειωθεί το άγχος που προκαλούν οι σκέψεις
• Περίοδοι προσωρινής ανακούφισης, η οποία ακολουθεί τις καταναγκαστικές συμπεριφορές

Συμπτώματα – οι επιδράσεις του άγχους στο σώμα

Το άγχος μπορεί να έχει σημαντικές επιδράσεις στο σώμα, και το μακροχρόνιο άγχος αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιων σωματικών προβλημάτων. Όταν ένα άτομο αγχώνεται αισθάνεται ανήσυχο, πιεσμένο και φοβισμένο, και ο εγκέφαλος στέλνει μηνύματα σε άλλα συστήματα του σώματος. Το σώμα ανταποκρίνεται για παράδειγμα, απελευθερώνοντας αδρεναλίνη και κορτιζόλη, που αποκαλούνται και “ορμόνες του άγχους”.

Μερικοί από τους τρόπους που το άγχος επηρεάζει το σώμα είναι:

1. Αλλαγές στην αναπνοή και στο αναπνευστικό σύστημα

Κατά τη διάρκεια του άγχους το άτομο αναπνέει γρήγορα και ρηχά, κατάσταση που καλείται υπεραερισμός. Στον υπεραερισμό οι πνεύμονες λαμβάνουν περισσότερο οξυγόνο και το μεταφέρουν στο σώμα γρήγορα, και οι άνθρωποι αισθάνονται ότι δεν παίρνουν αρκετό οξυγόνο. Αυτό χειροτερεύει τον υπεραερισμό και τα συμπτώματά που προκαλούνται, περιλαμβάνουν:

• Ζαλάδα, ίλιγγο
• Αίσθημα λιποθυμίας
• Σκοτοδίνη
• Μουδιάσματα, μυρμήγκιασμα
• Αδυναμία, κόπωση

2. Μειωμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού

Όταν είμαστε στρεσαρισμένοι εκκρίνεται κορτιζόλη η οποία μειώνει την φυσιολογική ανοσολογική απόκριση του σώματος. Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι με χρόνιο άγχος αρρωσταίνουν πιο συχνά από γρίπη, κρυολογήματα και πολλές άλλες λοιμώξεις.

Θυρεοειδίτιδα Χασιμότο και στρες

Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto παρουσιάζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα λανθασμένα στοχεύει τον θυρεοειδή αδένα. Επειδή αυτή η επίθεση παρεμβαίνει στην παραγωγή σημαντικών ορμονών που ρυθμίζουν τον μεταβολισμό, συχνά οδηγεί σε ανεπάρκεια θυρεοειδούς (υποθυρεοειδισμός). Τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού περιλαμβάνουν αδυναμία και κόπωση, αύξηση βάρους και αυξημένη ευαισθησία στο κρύο. Το δέρμα σας μπορεί να γίνει ξηρό, τραχύ και χλωμό, και μπορεί να παρατηρήσετε απώλεια μαλλιών. Άλλα κοινά συμπτώματα είναι πόνος σε μύες ή αρθρώσεις, η δυσκοιλιότητα, η κατάθλιψη, η ευερεθιστότητα, η απώλεια μνήμης, οι διαταραχές στην έμμηνο ρύση και η μειωμένη σεξουαλική επιθυμία.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η θυρεοειδίτιδα του Hashimoto τελικά καταλήγει σε ένα υπολειτουργικό θυρεοειδή και την ανάγκη να συνεχίσετε με την αντικατάσταση της θυροειδικής ορμόνης επ ‘αόριστον.

Είναι αλήθεια επίσης ότι τα άτομα με θυρεοειδίτιδα του Χασιμοτο διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης άλλων αυτοάνοσων διαταραχών.

Δεδομένου ότι οι αυτοάνοσες ασθένειες τείνουν εμφανίζονται ως αποτέλεσμα στρες, άγχους και συναισθηματικής πίεσης, προτείνουμε ανεπιφύλακτα την ομοιοπαθητική και την ψυχοθεραπεία για να θωρακιστείτε απέναντι στο στρες και το άγχος, ώστε να ανακόψετε ή να σταματήσετε την πορεία της φθοράς.

3. Αλλαγές στο γαστρεντερικό σύστημα

Η κορτιζόλη μπλοκάρει πολλά συστήματα και ένα από αυτά είναι το γαστρεντερικό. Επίσης η αδρεναλίνη που εκκρίνεται υπό άγχος, μειώνει την ροή του αίματος και χαλαρώνει τους μύες του στομάχου. Σαν αποτέλεσμα, ένα άτομο με άγχος έχει ναυτία, διάρροια, αναταραχή στο στομάχι και μπορεί να χάσει την όρεξή του.

4. Αλλαγές στο ουροποιητικό σύστημα

Το άγχος μπορεί να αυξήσει την τάση για ούρηση, και αυτή η αντίδραση είναι πιο συχνή σε ανθρώπους με φοβίες.

4. Πρώιμη γήρανση και ανάπτυξη ψυχοπαθολογίας

Υπάρχουν στοιχεία για την σχέση ανάμεσα στο άγχος/στρες, στη μείωση του μήκους των τελομερών και την ανάπτυξη ψυχιατρικών διαταραχών και πρώιμης γήρανσης. Τα τελομερή παίζουν σημαντικό ρόλο στη γήρανση και δείχνουν τη σχέση με τις αντιξοότητες στη ζωή, ειδικά τις αντιξοότητες στην παιδική ηλικία. Οι μελέτες δείχνουν πως το χρόνιο ψυχολογικό στρες συμβάλει στην εμφάνιση ψυχοπαθολογίας (κυρίως κατάθλιψης) και στην πρώιμη γήρανση, μέσω βλαβών στα τελομερή (μικρότερο μήκος των τελομερών).

Επιπλοκές και μακροχρόνιες επιδράσεις του άγχους

Το άγχος μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνιες αρνητικές επιπτώσεις όπως οι παρακάτω:

• Κατάθλιψη, αυτοκτονικές σκέψεις
• Προβλήματα του πεπτικού συστήματος (πχ ευερέθιστο έντερο)
• Αϋπνία
• Χρόνιο πόνο
• Δυσκολίες στο σχολείο, στη δουλειά, στις κοινωνικές επαφές
• Απώλεια ενδιαφέροντος για το σεξ
• Κατάχρηση ουσιών

Αιτίες και παράγοντες κινδύνου

Οι αιτίες και οι παράγοντες κινδύνου μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Τραυματικές εμπειρίες (πχ ατυχήματα, θάνατοι, κακοποίηση, βιασμός, ξυλοδαρμός)
• Γενετικά χαρακτηριστικά (κληρονομικό ιστορικό)
• Προβλήματα υγείας όπως καρδιακή νόσος, διαβήτης και χρόνιος πόνος
• Η λήψη φαρμακευτικής αγωγής
• Το σεξ, που προκαλεί περισσότερο άγχος στις γυναίκες από ότι στους άνδρες
• Κατάχρηση ουσιών
• Άγχος για την δουλειά, τα οικονομικά ή το σπίτι
• Άλλες ψυχικές διαταραχές

Διάγνωση και θεραπεία

Για την διάγνωση ο γιατρός θα αξιολογήσει τα συμπτώματα και θα εξετάσει το άτομο  για οποιαδήποτε υποκείμενη νόσο που μπορεί να προκαλεί άγχος. Το άγχος θεραπεύεται σε μεγάλο βαθμό, και οι γιατροί συνήθως συστήνουν συνδυασμό κάποιων από τα παρακάτω :

• Φαρμακευτική αγωγή (αντικαταθλιπτικά φάρμακα, αγχολυτικά)
• Ψυχοθεραπεία
• Ομάδες υποστήριξης
• Αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η σωματική άσκηση και ο διαλογισμός